Đầu tư cổ phiếu: Theo tỷ suất lợi nhuận hay theo chu kỳ?

Hai chỉ số liên tục mất điểm, thị trường thiếu thông tin hỗ trợ, trong khi đó, thông tin xấu từ quốc tế tác động không nhỏ đến thị trường. Chính vì vậy, việc lựa chọn các cổ phiếu đầu tư được các công ty chứng khoán (CTCK) hướng đến theo tỷ suất lợi nhuận và giá trị tích lũy trong giai đoạn cuối năm. Một số chuyên gia lại khuyên nên đầu tư cổ phiếu theo chu kỳ.

Trong các bản tin phân tích cổ phiếu để khuyến nghị nhà đầu tư (NĐT) mua vào hoặc bán ra, các CTCK đều khuyến nghị mua, bán cụ thể, rõ ràng.

Chứng khoán Bản Việt (VCSC) khuyến nghị mua đối với cổ phiếu KDC của Công ty CP Kinh Đô với giá mục tiêu 62.400 đồng. Mặc dù hiện tại, giá cổ phiếu này đang nằm ở ngưỡng hơn 48.000 đồng/cổ phiếu, nhưng VCSC dự báo cổ phiếu KDC sẽ có EPS tăng 20%/năm nhờ doanh thu tăng trưởng mạnh (16%/năm) với biên lợi nhuận tăng và chiến lược tái định vị thương hiệu tăng cường doanh thu.

Doanh thu từ bánh Trung thu cũng tăng phù hợp với dự báo (tăng 15% so với cùng kỳ). Các mặt hàng bánh quy của KDC, biên lợi nhuận gộp đã tăng mạnh 4% lên 39%, góp phần đáng kể vào việc làm tăng biên lợi nhuận chung lên 39,2% (so với mức 38,2% trong 6 tháng đầu năm 2012).

Nhìn vào tỷ suất lợi nhuận

Một cổ phiếu khác được khuyên đầu tư dài hạn, đó chính là NTP của Nhựa thiếu niên Tiền Phong. Công ty CK Rồng Việt (VDS) khuyến nghị mua đối với cổ phiếu này khi doanh nghiệp đã có lợi từ việc giá bột nhựa ổn định vẫn đang diễn biến theo hướng có lợi và lãi suất giảm chứ không thể tăng nhanh chóng như trước.

Việc đưa vào hoạt động nhà máy mới ở miền Trung được kỳ vọng sẽ giúp NTP duy trì đà tăng trưởng khi việc mở rộng thị phần tại thị trường phía Bắc và phía Nam. Nhà máy này có công suất thiết kế 20.000 tấn sản phẩm/năm. Đầu ra của nhà máy dựa trên nguồn khách hàng sẵn có là một số công trình thoát nước trong khu vực lân cận, dự kiến, đóng góp khoảng 3.000 tấn vào sản lượng tiêu thụ 6 tháng cuối năm.

Công ty cũng đang đẩy nhanh tiến độ di dời trụ sở hiện tại ở số 2 An Đà sang khu vực Dương Kinh (cùng thuộc Tp.Hải Phòng), đầu tư thêm máy móc thiết bị và cho ra đời một số sản phẩm mới. Hơn nữa, hoạt động đầu tư có định hướng tốt sẽ giúp duy trì sự tăng trưởng về dài hạn. Theo VDS, dự báo doanh thu và lợi nhuận sau thuế cả năm của NTP có thể đạt 2.770,4 tỷ và 336,5 tỷ đồng, lần lượt tăng 17,4% và 15,5% so với năm 2012.

Cổ phiếu HBC của Công ty CP Xây dụng và Kinh doanh Địa ốc Hòa Bình được dự báo sẽ tăng lên 15.400 đồng. Mặc dù là khả năng quản lý chi phí và đầu tư dài hạn ngoài ngành thiếu hiệu quả và tình hình cạnh tranh gay gắt trong ngành khiến biên lợi nhuận suy giảm là những điểm khiến chứng khoán BVS còn lo ngại về công ty.

Tuy nhiên, BVS dự báo HBC tiếp tục tăng trưởng về cả doanh thu và lợi nhuận. Tốc độ tăng trưởng này sẽ chậm lại do công ty hầu như đã đạt năng lực thi công tối đa và khả năng tự tài trợ từ nguồn vốn hiện có.

Riêng trong năm 2013, BVS dự toán HBC đạt 4.833 tỷ đồng doanh thu thuần và 161 tỷ đồng lãi ròng, tương ứng EPS 3.124 đồng. BVS định giá HBC dựa theo mô hình FCFF và P/E, và mức giá hợp lý của HBC vào khoảng 15.400 đồng/cp.

Đối với cổ phiếu SBT của Công ty CP Bourbon Tây Ninh do lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2013 giảm mạnh và dự báo cổ tức giảm một nửa, nên các CTCK khuyến nghị bán. Cụ thể, lãi ròng hợp nhất 6 tháng đầu năm 2013 của SBT giảm mạnh 57% so với năm ngoái đạt gần 89 tỷ đồng do doanh thu giảm 22,4% đạt 912 tỷ đồng. Vì vậy, chứng khoán MBKE dự báo cổ tức tiền mặt 2013 có thể giảm 50% từ 2.000 đồng (như kế hoạch của SBT) xuống còn 1.000 đồng/cổ phiếu.

Đầu tư theo chu kỳ

Cùng với việc phân tích đầu tư, mua bán theo tỷ suất lợi nhuận, vẫn có nhiều chuyên gia khuyên đầu tư theo chu kỳ chỉ tập trung vào việc nghiên cứu sự biến động lợi nhuận của các doanh nghiệp theo chu kỳ. Các doanh nghiệp này thường có lợi nhuận biến động phụ thuộc vào các yếu tố như giá bán sản phẩm, chi phí nguyên liệu đầu vào, hoặc phụ thuộc vào sự biến động của nền kinh tế vĩ mô.

Theo đó, lợi nhuận không có sự ổn định mà luôn biến động trong một thời gian kéo dài hàng quý, thậm chí hàng năm do sự biến động của các yếu tố đầu vào, đầu ra của sản phẩm. Chẳng hạn, lợi nhuận của các doanh nghiệp săm lốp như Casumina (CSM) hay Cao su Đà Nẵng (DRC) phụ thuộc rất lớn vào sự biến động của giá cao su, nguyên liệu đầu vào chiếm tỷ trọng lớn hình thành nên giá thành sản phẩm. Do đó, CSM và DRC là 2 cổ phiếu có tính chu kỳ.

Các doanh nghiệp bất động sản có lợi nhuận phụ thuộc rất lớn vào thăng trầm của thị trường bất động sản. Với các doanh nghiệp khai thác dầu khí, giá dầu là yếu tố quyết định sự biến động lợi nhuận của các doanh nghiệp này.

Trên TTCK, có rất nhiều công ty hoạt động kinh doanh mang tính chu kỳ. Khi nền kinh tế tăng trưởng thì lợi nhuận của các công ty tăng trưởng theo, do đó giá cổ phiếu sẽ tăng theo, khi nền kinh tế suy giảm thì lợi nhuận của các công ty sụt giảm và do đó, giá cổ phiếu sẽ sụt giảm theo.

Biến động giá cổ phiếu chu kỳ như DRC, CSM, TCM, PPC cho thấy tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư theo phương pháp chu kỳ là rất cao trong một khoảng thời gian tương đối ngắn.

Đáy của cổ phiếu DRC đầu năm 2009 là 3.000 đồng và đỉnh thiết lập vào tháng 9/2013 là 30.000 đồng, tăng gấp 10 lần. Đáy của cổ phiếu CSM cuối năm 2012 là 6.000 đồng và đỉnh CSM thiết lập là 40.000 đồng.

Mặc dù rất khó có thể mua được cổ phiếu theo chu kỳ đúng đáy và bán cổ phiếu đúng đỉnh, nhưng nếu chịu khó nghiên cứu giá cổ phiếu biến động theo chu kỳ có thể thu được một tỷ suất lợi nhuận cao, có thể trên 100% hoặc 200% trong một năm.

Đổi lại, NĐT phải xác định được cổ phiếu có tính chu kỳ và phải rất kiên nhẫn chờ đợi giá cổ phiếu theo chu kỳ lập đáy và tạo đỉnh.