Phe ly khai muốn Nga kiểm soát toàn lãnh thổ Ukraine

Nhân viên cứu hộ tại hiện trường một khu dân cư bị tấn công ở thị trấn Toretsk, tỉnh Donetsk, Ukraine, hôm 27/7. Ảnh: Reuters.

Trên Telegram, Pushilin ngày 27/7/2022 viết: "Đã tới lúc giải phóng các thành phố do người Nga thành lập như Kiev, Chernigiv, Poltava, Odessa, Dnipro, Kharkov, Zaporizhzhia, Lutsk". Các thành phố được Pushilin liệt kê bao phủ gần như toàn bộ lãnh thổ Ukraine. Hiện, cả Nga và Ukraine đều chưa phản hồi về tuyên bố của lãnh đạo DPR.

Lời kêu gọi của Pushilin được đưa ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cách đây 1 tuần tuyên bố mục tiêu quân sự của Nga tại Ukraine không còn chỉ tập trung vào Donbass, mà sẽ mở rộng sang miền Nam và các khu vực khác.

Theo các chuyên gia của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) ở Mỹ, tuyên bố của ông Lavrov cho thấy tính toán kiểm soát tối đa lãnh thổ Ukraine của Moskva ngay từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt. Dù từ tháng 3, Nga tuyên bố chỉ đặt mục tiêu "giải phóng" Donbass, song giới tình báo và nghiên cứu quân sự phương Tây cho rằng Nga luôn đề ra tham vọng lớn hơn như vậy.

Link bài viết

"Nga từ đầu đã đặt mục tiêu kiểm soát tối đa lãnh thổ tại chiến trường Ukraine. Nỗ lực tấn công Kiev và loạt thành phố Đông Bắc Ukraine gồm Chrrnihiv, Sumy, Kharkov trong giai đoạn đầu chiến dịch cho thấy kỳ vọng của họ không dừng ở Donbass", Bộ Quốc phòng Canada ngày 21/7 nhận định.

Toan tính của Nga khi 'mở rộng mục tiêu'

Theo ông Lavrov, việc Nga mở rộng mục tiêu ở Ukraine là do các nước phương Tây đang tìm cách kích động tình hình và tiếp tục viện trợ cho Ukraine các vũ khí tầm trung hiện đại, điển hình như pháo phản lực HIMARS.

Tuy nhiên, giới chức quân sự Canada chỉ ra rằng lực lượng Nga đã kiểm soát nhiều khu vực phía Nam Ukraine từ cuối tháng 2, trước khi phương Tây bắt đầu viện trợ vũ khí hạng nặng cho Kiev.

Giới phân tích cũng cho rằng tuyên bố "mở rộng mục tiêu" của ông Lavrov là nỗ lực tạo tiền đề để Nga sáp nhập các vùng lãnh thổ đang kiểm soát ở miền Đông và miền Nam Ukraine.

Nhà phân tích chính trị Nga Tatiana Stanovaya - người sáng lập nhóm phân tích R. Politik, cho rằng Nga sẽ thúc đẩy các cuộc trưng cầu dân ý ở Kherson, Zaporizhia và nhiều khu vực khác để sáp nhập vào lãnh thổ, tương tự điều diễn ra ở bán đảo Crimea cách đây 8 năm.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. Ảnh: AFP.

Bản thân quan chức Nga cũng đã công khai ủng hộ ý tưởng này. Mikhail Razvozhayev - Thị trưởng Sevastopol ở bán đảo Crimea, cho biết địa phương của ông đang hỗ trợ thành phố Melitopol thuộc tỉnh Zaporizhzhia tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để sáp nhập vùng Zaporizhzhia vào Nga. 

"Chúng tôi có kinh nghiệm về những gì cần làm ở vùng lãnh thổ được giải phóng. Chúng tôi đang giúp Melitopol thiết lập một cuộc sống hòa bình, trưng cầu dân ý và sáp nhập", Razvozhayev viết trên Telegram. Vị thị trưởng cũng nói thêm rằng các quan chức của ông cũng đã làm việc suốt nhiều tháng qua ở vùng Lugansk.

Theo Richard D. Hooker - chuyên gia cấp cao của Trung tâm Chiến lược và An ninh Scowcroft thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, ý định sáp nhập các vùng lãnh thổ phía Nam Ukraine sẽ là canh bạc mạo hiểm với giới lãnh đạo Nga. 

Sau 5 tháng giao tranh, Nga đã hoàn tất kiểm soát về quân sự toàn bộ tỉnh Lugansk, một nửa tỉnh Donetsk và hai tỉnh Kherson cùng Zaporizhia của Ukraine, nhưng duy trì quản lý lãnh thổ về lâu dài lại là câu chuyện khác, nhất là khi năng lực phản công của Ukraine ngày càng tăng nhờ các loại vũ khí tầm xa của phương Tây.

Một khi Nga sáp nhập thêm lãnh thổ, Điện Kremlin sẽ đối diện rủi ro tổn thất chính trị cao hơn trong mỗi đợt phản công từ Ukraine. Moskva cũng có thể tự đặt mình vào thế tiến thoái lưỡng nan trên bàn đàm phán hòa bình, bởi họ không thể "trả lại" những lãnh thổ đã sáp nhập cho với Kiev, Hooker bình luận.