Hôm 17/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp 10% thuế nhập khẩu lên khoảng 200 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc. Động thái này có thể được ví như việc kích nổ một quả bom căng thẳng thương mại giữa hai nước. Nó khiến viễn cảnh tái đàm phán tìm cách giải quyết mâu thuẫn Mỹ - Trung đã mờ mịt nay càng gặp trở ngại lớn hơn.
Trong khi biết rằng Trung Quốc đang gặp khó khăn lớn trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ở bối cảnh này, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ngày 19/9 tự tin Bắc Kinh sẽ đủ sức mạnh “vượt qua trở ngại”.
Một nhân vật đình đám khác, tỷ phú Jack Ma, mới đây cũng bi quan khi được hỏi về thời gian chiến tranh thương mại có thể kết thúc. Và nếu Mỹ - Trung có thể chịu đựng tổn thương, liệu họ sẽ chịu được đến… 20 năm như Jack Ma nói hay không?
Ít nhất 3 lý do sau đây đang chứng tỏ những người như ông Jack Ma lo ngại đúng.
Đầu tiên, Tổng thống Trump sau hai lần áp thuế nhập khẩu (lên 50 tỷ USD và mới đây là 200 tỷ giá trị hàng Trung Quốc), chứng tỏ ông luôn làm thật. Vì vậy, nếu căng thẳng tiếp tục, viễn cảnh Mỹ “chơi sát ván” với rào cản thuế quan đặt lên 267 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc nữa là điều không "nói cho vui".
Thứ hai, có một cách duy nhất để chấm dứt căng thẳng thương mại là đàm phán trực tiếp với ông Trump, theo Forbes. Cho đến thời điểm này, Tổng thống Mỹ tiếp tục bị cáo buộc “phá hoại” tiến trình đàm phán giữa quan chức phụ trách Mỹ - Trung, thông qua những dòng trạng thái trên Twitter của ông. Việc ông Trump tuyên bố sớm áp thuế nhập khẩu lên 200 tỷ USD hàng Trung Quốc trước đó được xem như nguyên nhân khiến phía Trung Quốc nao núng, không tin tưởng vào khả năng người Mỹ tôn trọng đàm phán. Thông điệp lẫn lộn từ Washington đích thực là trở ngại khó vượt qua. Tổng thống nói khác, quan chức nói khác.
Thứ ba, đến nay người ta vẫn không biết Mỹ thực sự muốn gì trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Chính quyền Tổng thống Trump liên tục cáo buộc Trung Quốc phải có trách nhiệm với việc Mỹ thâm hụt thương mại với quốc gia này, kèm theo những chỉ trích về sở hữu trí tuệ, gian lận thương mại… Trong khi ông Trump chỉ khẳng định “Trung Quốc hiểu rõ bản thân họ cần phải làm gì”, và chấm hết.