Không chỉ là tinh dầu gấc

Mới đây, tại buổi hội thảo có chủ đề về “thực phẩm chức năng”, nghe ông Nguyễn Công Suất say sưa kể chuyện trái gấc, sản phẩm từ quả gấc, nhiều đại biểu của các nước ngỡ ngàng, bởi không ngờ gấc lại có thể chữa trị và phòng ngừa được nhiều bệnh đến như vậy.

* Được biết ông đã từng là một bác sĩ?

- Vào quân ngũ, tham gia cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam năm 1979, tận mắt chứng kiến đồng đội đau đớn bởi những vết thương đã nhiễm trùng, tôi nghĩ mình phải trở thành bác sĩ. Và ước mơ đó trở thành hiện thực khi tôi tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội, rồi trở thành bác sĩ tại Viện Quân y 108, khoa tiêu hóa.

Vào những năm 1990, tôi và các bác sĩ ở Viện Quân y 108 đã thực hiện đề tài phòng chống bệnh ung thư gan nguyên phát. Khi đó, các nhà khoa học đã phát hiện ra tinh dầu gấc có thể chữa bệnh ung thư gan. Nhưng bấy giờâ việc chiết xuất tinh dầu gấc còn thô sơ nên chưa khai thác hết tác dụng của nó. Khi đó, tôi nung nấu ý định phải chế biến bằng được tinh dầu gấc hoàn hảo, an toàn cho người bệnh.

* Vậy điều gì khiến ông bỏ nghề bác sĩ để chuyển sang làm chủ doanh nghiệp?

- Là một bác sĩ nên tôi không thể cầm lòng trước nỗi đau của bệnh nhân. Hằâng ngày phải chứng kiến những bệnh nhân đến bệnh viện với căn bệnh không còn khả năng cứu chữa, tôi nghĩ làm một bác sĩ thì chỉ có thể chữa trị cho một số người, còn làm nhà sản xuất dược phẩm đặc trị có thể phổ biến rộng khắp thì sẽ tốt hơn. Chỉ có làm doanh nhân tôi mới có thể biến mong ước của mình thành hiện thực. Để thực hiện được điều đó, tôi phải mất hơn một năm chuẩn bị.

Trước hết với bản thân, việc từ bỏ vị trí bác sĩ ổn định trong một bệnh viện lớn, có điều kiện nghiên cứu khoa học để chuyển sang kinh doanh với kinh nghiệm và vốn liếng gần như không có là rất mạo hiểm. Cuối cùng thì ý chí đã chiến thắng, dù sao công việc mới cũng liên quan đến mục đích cứu người, phục vụ cộng đồng. Kế đến, từ vị trí bác sĩ chuyển sang làm quản lý, tôi phải bước hẳn sang một thế giới khác, tất bật hơn, lo toan hơn với bao việc, từ cái nhỏ là lo cho có điện, có nước đến việc lớn là mua máy móc, trang thiết bị, chất lượng sản phẩm Để đảm bảo những bước đi vững chắc cho doanh nghiệp, tôi đã mời các nhà khoa học nghiên cứu về gấc cùng hợp tác với Công ty.

Năm 2002, sau khi được Bộ Y tế cấp phép, được nhiều đồng nghiệp, bệnh nhân giúp đỡ, xưởng sản xuất viên nang tinh dầu gấc (Vinaga) bằng công nghệ nhập từ Mỹ chính thức hoạt động. Mấy năm gần đây, mỗi năm VNPOFOOD đã xuất khẩu 16 triệu viên tinh dầu gấc sang thị trường Mỹ, Đức.

* Mặc dù cây gấc dễ trồng, trồng một lần có thể thu hoạch 15 năm nhưng hiệu quả kinh tế không cao nên không được trồng nhiều và trồng tập trung thành vùng nguyên liệu. Làm sao đủ trái gấc cho nhà máy của ông hoạt động?

BS Nguyễn Công Suất làm thí nghiệm về dầu gấc

- Thiếu nguyên liệu luôn là vấn đề đau đầu của nhà máy. Khi đó tôi phải đi đến nhiều vùng vận động bà con trồng gấc và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Được sự giúp đỡ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ năm 2002, VNPOFOOD đã có những chương trình hỗ trợ nông dân trồng gấc. Mới đây, một số nhà khoa học Đan Mạch sang Việt Nam hỗ trợ VNPOFOOD trồng gấc bằng kỹ thuật nuôi cấy mô nhằm tạo ra một loại gấc chuẩn nhất để cung cấp cây giống cho bà con nông dân tại 20 tỉnh.

Ban đầu người dân không tin, làm gì mà cần nhiều gấc vậy và công ty có dám chắc mua hết sản phẩm không. Tôi phải đến từng hộ dân để giải thích và cam kết bằng hợp đồng bao tiêu sản phẩm để họ yên tâm. Bằng cách đó, chúng tôi đã gây dựng được lòng tin với người trồng gấc. Hiện nay người dân đã xem việc trồng gấc như một nghề kiếm thêm thu nhập.

Hơn nữa, để bà con hiểu được giá trị trái gấc, để từ đó đầu tư vào vùng nguyên liệu, VNPOFOOD đã tổ chức hội thảo tại nhiều tỉnh, thành phố. Công ty còn giới thiệu với bà con về quy trình và kiến thức trồng gấc để cho năng suất cao. Dần dần VNPOFOOD đã xây dựng nhiều vùng nguyên liệu gấc ở nhiều tỉnh phía Bắc như Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Hưng Yên. Chúng tôi đang tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu ở các tỉnh phía Bắc, cả ở miền Trung, nhất là hai tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, là những nơi đất đai khô cằn, không trồng được những cây trồng có giá trị khác.

* Tại sao các nước phương Tây lại rất quan tâm đến tinh dầu gấc và ông đã tiếp cận thị trường này như thế nào?

- Các nước phương Tây rất chuộng những bài thuốc chữa bệnh của phương Đông và họ luôn chú ý đến việc phòng bệnh. Chính vì vậy, các loại thực phẩm chức năng nói chung, tinh dầu gấc nói riêng luôn làm họ chú ý.

Tôi đã tiếp xúc với một số nhà khoa học Mỹ khi còn làm bác sĩ. Họ đã biết được tác dụng rất tốt từ trái gấc nên đã hỏi mua tinh dầu gấc của Việt Nam, có bao nhiêu cũng mua hết. Cũng từ đó mà lô hàng đầu tiên của VNPOFOOD được xuất sang Mỹ, Đức. Nói vậy cũng không có nghĩa là không có khó khăn, phải đối phó với thị trường lớn như Mỹ không dễ dàng, bởi phía Mỹ chỉ muốn mua sản phẩm mà không muốn mua thương hiệu.

Khi đó tôi lại mày mò tìm hiểu về quy trình xúc tiến thương mại để đối phó với những yêu cầu phía Mỹ đưa ra. Trong khi đó, thị trường như Đức và một số nước châu Âu khác thì lại chấp nhận mua luôn thương hiệu của mình. Đến nay những vấn đề về xúc tiến thương mại tôi không còn phải lo lắng nữa vì đã có những nhân viên đủ trình độ làm việc này.

* Đó hẳn là tài sản lớn của Công ty?

Đã có một số kỹ sư, dược sĩ từ các trường đại học về làm việc cho Công ty. Họ còn rất trẻ nhưng đã làm chủ được các thiết bị, máy móc hiện đại, họ rất năng động và sáng tạo, hơn hẳn thế hệ của tôi. Hằng năm tôi thường tổ chức cho nhân viên đi nước ngoài để học hỏi, nâng cao tay nghê.

* Ông có dự định mở rộng thị trường trong nước?

Viên nang dầu gấc đã có mặt ở thị trường Mỹ

Từ những ngày đầu, VNPOFOOD đã chú trọng đến thị trường trong nước, chỉ xuất khẩu khoảãng 60% sản phẩm. VNPOFOOD tiết cận thị trường theo cách riêng của mình, nhất là chọn những thời điểm thích hợp để giới thiệu sản phẩm một cách hiệu quả nhất. Chẳng hạn, mới đây Quốc hội đề cập rất nhiều đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, nhân cơ hội này chúng tôi tổ chức những buổi hội thảo để giới thiệu tác dụng từ trái gấc như phòng chống bệnh tật, bảo vệ sức khỏe. Để tiếp cận thị trường trong nước thì chúng tôi vẫn phải chú trọng đến kênh phân phối. Ngoài Hà Nội và TP.HCM, chúng tôi đang hướng đến kênh phân phối tại miền Trung, Thời gian tới, chúng tôi có kênh phân phối tại Cần Thơ.

* VNPOFOOD làm cách nào để người tiêu dùng tiếp cận được với hàng chính hãng?

- Theo tôi, việc duy trì đại lý là cơ hội để hàng giả, hàng nhái xuất hiện nhiều. Để chống hàng giả, các nhà sản xuất phải xây dựng showroom để người tiêu dùng trực tiếp mua hàng chính hãng. Mặc dù kinh phí đầu tư cho showroom khá lớn, nhưng đó cũng là cách để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái một cách hiệu quả nhất. Tới đây, VNPOFOOD sẽ mở showroom tại miền Trung.

* Theo ông thì vì sao người tiêu dùng nước ta còn e ngại thực phẩm chức năng?

- Có rất nhiều lý do, trong đó có việc quản lý loại sản phẩm này còn nhiều bất cập làm cho người tiêu dùng hiểu sai và dùng sai thực phẩm chức năng. Có người quá tin dùng, coi thực phẩm chức năng như một thần dược nên đã quá lạm dụng. Nhưng sau một thời gian sử dụng, họ thấy tác dụng không được như quảng cáo nên đã phản ứng dữ dội. Bên cạnh đó, vẫn còn một số doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh thực phẩm chức năng chưa đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, và quảng cáo sai.

Để thực phẩm chức năng có chất lượng cao đến được với người tiêu dùng thì việc thông tin tuyên truyền là rất quan trọng, trong đó báo chí có vai trò định hướng.

* Được biết, tới đây VNPOFOOD đầu tư khoảng 20 tỷ đồng mở rộng nhà xưởng và xây dựng một dây chuyền chế biến dầu gấc công suất 5.000 tấn quả/năm. Ông có thể cho biết cụ thể kế hoạch sản xuất - kinh doanh của Công ty?

- Tiềm năng của quả gấc là rất lớn. Ngoài viên nang, gấc có thể chế biến thành nước uống như những loại nước trái cây. VNPOFOOD đã được Bộ Y tế cấp phép sản xuất loại nước ép từ quả gấc và trong thời gian tới chúng tôi sẽ đưa sản phẩm này ra thị trường. Bột gấc là một trong những nguyên liệu làm bánh. Hạt gấc chế biến thành cồn xoa bóp chữa các bệnh thấp khớp, nhức mỏi chân tay... VNPOFOOD sẽ kinh doanh theo hướng này, ngoài sản phẩm chính là viên nang từ tinh dầu gấc...