“Biết từ chối vẫn thành công”

Chị hay mỉm cười, cặp mắt long lanh và chân thành phản chiếu một tâm hồn đôn hậu, giàu tình cảm. Khó hình dung người phụ nữ nhỏ nhắn, vui tươi này là một tổng giám đốc rất giàu kinh nghiệm trong địa hạt kinh doanh gồm toàn… đàn ông và sắt thép.

* Thật khó hình dung lúc chị mới 27 tuổi đã dám gầy dựng một công ty chuyên sản xuất nhà xưởng thép tiền chế, những cấu kiện thép phức tạp...

- Tôi cho rằng mình đã làm rất đúng nghề, đúng thời điểm. Cách đây 10 năm, Đà Nẵng và miền Trung bắt đầu thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Những khu công nghiệp lớn mọc lên, thị trường xây dựng công nghiệp và dân dụng miền Trung có tốc độ tăng trưởng khá nhanh. Tôi chọn phân khúc này và đã đưa lại cho Công ty Khải Phát nhiều cơ hội phát triển.

- Trên thị trường không hiếm các doanh nghiệp xây dựng nhận thầu các dự án nhà xưởng công nghiệp, nhưng trước thời điểm siêu bão Xangsan 2006, ít đơn vị đặt yêu cầu xây dựng công trình dựa theo những tiêu chuẩn quốc tế, phòng chống thiên tai cấp đặc biệt, ngay cả khách hàng cũng không có yêu cầu quá cao như thế.

- Trong lúc phôi thai phát triển, tôi đã mong muốn tương lai khách hàng của mình là những doanh nghiệp lớn, những nhà đầu tư nước ngoài. Chính vì nghĩ sớm đến vấn đề đáp ứng tiêu chuẩn của các dự án đầu tư nước ngoài, nên chúng tôi quyết định đầu tư dây chuyền sản xuất công nghệ hiện đại nhiều tỷ đồng, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001-2000 của tổ chức WQA (Anh).

- Giai đoạn này tôi đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn về vốn và khai phá thị trường mới, tuy nhiên tôi luôn có niềm tin vào công việc và quyết tâm theo đuổi kế hoạch đến cùng. Và thực tế chứng minh, nhà xưởng công nghiệp do chúng tôi sản xuất và thi công đã đứng vững sau nhiều cơn bão dữ dội.

- Trong năm 2008, Công ty Khải Phát đã xuất khẩu nhà thép tiền chế qua Ý và Kuwait. Hiện nay, Công ty đã nhận được nhiều đơn đặt hàng từ Ai cập, Nam Phi. Ở địa bàn miền Trung, phần lớn khách hàng của Khải Phát là các công ty đầu tư nước ngoài và các đơn vị có trình độ sản xuất hiện đại như SINARAN, SPORT TEAM, WOOCHANG, SODA, BITI’S...

* Trong lễ kỷ niệm 8 năm thành lập công ty và đón nhận Chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001-2000, chị đã khóc. Hình như chị đã để lại phía sau một điều gì đó?

- Tôi thường khóc khi quá vui. Khóc vì sau mười mấy năm lao động cật lực, chúng tôi đã đặt được nền tảng vững vàng cho công ty, lo được đời sống cho mấy trăm kỹ sư, công nhân. Đối diện với khó khăn thì tôi không bao giờ khóc. “Trong nguy có cơ” bây giờ được nói đến quá nhiều, nhưng để có được niềm tin vững chắc về cơ hội thì không đơn giản.

- Ngay từ khi mới vào thương trường, tôi nhủ lòng, nếu như giữ được niềm tin, và có thời gian thì biến cái khó thành cơ hội không phải là việc ngoài sức mình. Mỗi khi đến dịp vui kỷ niệm sự phát triển, tôi lại nghĩ đến trận siêu bão Xangsan. Bạn hình dung, trận bão đến cấp 16 đó, nhà cửa của thành phố Đà Nẵng đổ nát rất nhiều thì mới hiểu được tâm trạng lo lắng của chúng tôi, những người sản xuất, xây dựng nhà xưởng thép công nghiệp.

Chia sẻ khó khó khăn với người nghèo tỉnh Nghệ An

- Bão tan, nhiều nhà xưởng của các doanh nghiệp nằm trong các khu công nghiệp bị bão giật sập. Ngay sau bão dứt, chúng tôi vội vã chia người đi thăm khách hàng, là các đơn vị đã đặt hàng Khải Phát sản xuất và lắp đặt nhà xưởng sản xuất, kho chứa hàng. Chúng tôi hiểu rõ, thương hiệu của đơn vị mình đang được thử thách qua siêu bão.

- Đi đến các khu công nghiệp, khi tận mắt nhìn thấy nhà xưởng của khách hàng còn nguyên vẹn, kết cấu thép của các chân trụ bảng quảng cáo lớn ngoài trời dọc bờ sông Hàn vẫn vững qua bão, tôi đứng giữa đường mà khóc. Trong nguy có cơ là vậy. Khi cơn bão đi qua, nhà xưởng do Công ty Khải Phát sản xuất và lắp ráp chứng minh được chất lượng cao, khách hàng đến tìm chúng tôi càng đông.

* Khi khủng hoảng kinh tế toàn cầu lộ diện, chị đã có nhiều quyết định quan trọng?

- Khủng hoảng là thời điểm mình nhận ra những giá trị mới. Khó khăn làm cho ta phát hiện chính xác mình thích ứng tốt với cục diện thị trường hay không. Chính khủng hoảng đã thúc đẩy tôi mạnh dạn đầu tư hệ thống quản lý chất lượng, quyết tâm tìm đối tác lớn. Khủng hoảng đã đưa tôi ra khỏi biên giới Việt Nam và tìm kiếm những khách hàng mới ở nước ngoài.

- Chúng tôi đã phân định thị trường rõ ràng hơn. Chúng tôi còn tìm kiếm những đối tác cần cấu kiện thép, nhà xưởng tiền chế theo quy chuẩn châu Âu. Khủng hoảng kinh tế cũng thúc đẩy cạnh tranh khốc liệt hơn. Khi có nhiều nhà cung cấp, khách hàng sẽ có cơ hội lựa chọn giải pháp phù hợp, so sánh, đánh giá về chất lượng sản phẩm, cân nhắc về độ tin cậy của dịch vụ, kiểm nghiệm mức độ an toàn cho thiết bị và cho chính công trình của mình trong quá trình lắp dựng, và như thế, Công ty Khải Phát càng có cơ hội khẳng định thế mạnh của mình.

Tham gia khóa học tại Nhật Bản

- Từ những thách thức này, chúng tôi luôn cập nhật công nghệ hiện đại, nỗ lực nghiên cứu sản phẩm mới, khảo sát khuynh hướng phát triển thị trường. Ngay thời điểm khó khăn này, Công ty Khải Phát quyết định xây dựng nhà máy thứ hai với dây chuyền sản xuất hiện đại để đáp ứng những hợp đồng “khó chịu” nhất của khách hàng châu Âu. Khủng hoảng kinh tế rồi sẽ đi qua, chúng tôi đã có được trang thiết bị, công nghệ mới thì càng mạnh dạn hơn, vững vàng, tự tin hơn trong kinh doanh.

* Khủng hoảng kinh tế dù sao vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, chị có phải là người mạo hiểm không?

- Có những hợp đồng bề ngoài rất thuận lợi, nhưng bên trong chứa đầy bất trắc. Mỗi lần có một dự án mới, tôi luôn đánh giá tính khả thi của nó. Có lần tôi đã thắng thầu bước đầu, nhưng biết ngay với những yêu cầu của chủ đầu tư, chúng tôi không thể có lợi nhuận, thậm chí còn âm vốn. Muốn có lời thì làm gian dối.

- Tôi không thể chọn con đường đó, thương hiệu của công ty không thể dựa trên những công trình, những sản phẩm lừa dối, nên phải từ chối. Trong ngành xây dựng, chữ “tín” rất mong manh, người kinh doanh luôn phải đấu tranh giữa con đường vững chắc của uy tín hay chọn lấy lợi nhuận trước mắt. Vấn đề là mình từ chối thế nào để không làm người khác tổn thương, không đánh mất tình bạn trên thương trường. 

- Một trong những ưu tư và kinh nghiệm kinh doanh mà tôi dành nhiều thời gian để suy ngẫm, đó là xử lý những mối quan hệ trong thương trường để giữ được nhân cách. Kinh nghiệm ấy được đúc kết trong ba chữ “biết từ chối”, từ chối lợi nhuận không chính đáng, từ chối mối quan hệ xấu, dẫu biết rằng con đường sẽ dài thêm, sẽ chồng chất gian nan, nhưng tôi vẫn chọn để được thanh thản, sự thành công dù ít cũng sẽ trọn vẹn.

* Tại sao chị lại chọn một ngành ít phù hợp với phụ nữ?

- Tôi khởi nghiệp bằng một đại lý bán tôn tấm, nhưng có lẽ do năng khiếu nên đã nhanh chóng trở thành tổng đại lý của khu vực miền Trung. Khi đã có chút vốn liếng, vợ chồng tôi quyết định tiến vào lãnh vực xây dựng công nghiệp. Phụ nữ vào thương trường đã là khó, lãnh vực của tôi lại khó khăn hơn nhiều vì mặc nhiên người ta coi đây là lãnh địa của đàn ông!

- Phụ nữ có nhược điểm hay lẫn lộn giữa công việc, tình cảm và các mối quan hệ khác ngoài xã hội. Nhưng nam giới thì rất rạch ròi. Làm việc giữa những đối tác như vậy là một thuận lợi. Dù khi mới gặp, khách hàng hay nhìn tôi như nhìn một phụ nữ hơn là một đối tác, ý tôi muốn nói là mình chưa tạo được niềm tin ở họ ngay.

- Nhưng rồi qua bao năm làm việc, tôi cũng đã có những kinh nghiệm quý báu, niềm tin ở khách hàng luôn phải gầy dựng từ tình cảm đến uy tín chất lượng. Đặc điểm của các dự án sản xuất, lắp ráp nhà xưởng thép tiền chế đều đụng đến tiền tỷ, không ai lại làm việc theo cảm tính cả.

- Mình phải chinh phục họ bằng năng lực, chất lượng sản phẩm, chứng minh mình đứng bằng đôi chân vững vàng của một thương hiệu dày công xây dựng bao nhiêu năm. Sau mỗi hợp đồng làm ăn, nếu mình có thêm một người bạn chân thành thì mới là thành công cho sự phát triển lâu dài.

* Làm thế nào chị dung hòa giữa hình ảnh một phụ nữ trẻ luôn tươi tắn và một “người đàn bà thép” để thành công trên thương trường?

- Làm sắt thép là sản phẩm chính của đơn vị, nhưng tôi có “cầm búa đóng đinh” bao giờ đâu! Tôi đâu phải là người đàn bà thép! Điểm yếu của tôi là sống quá thiên về tình cảm. Có những người bạn lo lắng cho tôi, giới thiệu các dự án đến cho mình, nhưng tôi thì không dám để họ “gieo ơn” nhiều quá, không bền.

- Chữ “thép” tôi thích dùng ở đây chính là nghị lực vượt khó của bản thân, không dựa dẫm người khác. Tôi xây dựng và truyền cho nhân viên của tôi suy nghĩ rằng, đây là công ty của chính họ, họ có nguyện vọng gì, họ sẽ đạt được những gì và họ phải đóng góp những gì để đạt được nguyện vọng đó.

- Tôi luôn hiểu vai trò vô cùng quan trọng của họ trong sự phát triển của đơn vị. Và trong đối xử với cấp dưới, tôi tâm niệm chúng ta cùng biến hành động thành kết quả thực tế. Nghĩa là tôi tôn trọng họ, tôn trọng sự sáng tạo của cấp dưới. Nếu có giúp, tôi cũng đưa cho họ một mảnh sắt và chỉ cho cách rèn giũa ra sản phẩm, hoặc tôi đưa họ chiếc chìa khóa và tự họ tìm thấy cánh cửa của mình.

- Nhờ vậy tôi có một đội ngũ nhân sự tốt và luôn gắn bó với công ty. Ngoài công việc tôi vẫn luôn ở bên cạnh mọi người, trong các cuộc đi chơi dã ngoại, các buổi tiệc trong ngày lễ, và tôi luôn là một M.C tạo không gian vui nhộn và gần gũi giữa tập thể cán bộ, công nhân trong đơn vị.

- Tôi quan niệm người phụ nữ biết cảm thông mới chinh phục được mọi người. Có lần một đối tác đã không thực hiện được những cam kết với chúng tôi, thì chính tôi là người cảm thông và an ủi họ trước. Điều đó luôn gắn kết mọi người trong công việc và đem lại những người bạn thân thiết.

* Ông xã lại là phó tổng, tức là cấp dưới, có được chị ưu ái như vậy không?

- Chúng tôi tự biết thế mạnh của từng người mà phân công trách nhiệm. Anh ấy luôn là chỗ dựa vững chắc cho tôi về kỹ thuật. Anh ấy thường hiện thực hóa những ý tưởng tôi phác thảo. Trong thương trường có một “đồng sự” như vậy, lại là người chồng rất mực cảm thông thì tôi quá may mắn. Sự rạch ròi trong trách nhiệm, quyền hạn giúp chúng tôi thoát cảnh công ty gia đình, thiếu khoa học và dễ mất uy tín cá nhân.

* Chị luôn ăn mặc đẹp và giao tiếp nhẹ nhàng, điều đó có cần nhiều cố gắng không?

- Công việc của chúng tôi luôn đối diện với khách hàng mới. Làm thế nào để dễ có thiện cảm ngay từ đầu, quyết định khá nhiều đến thành công giao dịch. Tôi cho rằng đã là doanh nhân thì nên luôn quan tâm đến bề ngoài, quan tâm đến giao tiếp, trang bị cho mình chiều sâu văn hóa. Đừng để mình thất bại trước một khách hàng rồi mới đi tìm hiểu xem ông ta hay bà ta là ai! Mình muốn họ tôn trọng mình, thì trước hết mình phải tôn trọng mình và tôn trọng họ.