Theo kế hoạch đến cuối năm, cơ quan hữu quan tập trung hoàn thiện Nghị định thư với 3 loại trái cây là xoài, dưa hấu và thanh long.
Theo Cục Bảo vệ Thực vật, hiện Việt Nam có 11 loại trái cây được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Nhưng mới chỉ có 3 loại trái cây ký Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật gồm măng cụt, chanh leo, sầu riêng. 8 loại trái cây có giá trị xuất khẩu lớn của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc (gồm chuối, xoài, vải, nhãn, dưa hấu, thanh long, mít và chôm chôm) đến nay vẫn chưa ký Nghị định thư.
Theo Cục Bảo vệ Thực vật, việc ký Nghị định thư sẽ giúp hoạt động buôn bán giữa thương nhân hai nước diễn ra chuyên nghiệp hơn, giúp ổn định đầu ra và tránh bị thương lái ép giá. Tuy nhiên, nếu hàng hóa không đảm bảo chất lượng như trong hợp đồng cũng có thể xảy ra tình trạng đối tác từ chối nhận hàng. Các yêu cầu và tiêu chuẩn xuất khẩu cũng cao hơn.
Về tiến độ ký kết, Cục Bảo vệ Thực vật cho biết, đơn vị đã lấy ý kiến xong các hiệp hội, doanh nghiệp và địa phương về dự thảo Nghị định thư. Trong đó, trước mắt, Cục ưu tiên trao đổi với Hải quan Trung Quốc xây dựng nghị định thư cho quả xoài, dưa hấu và thanh long.
Theo phương án dự thảo, các nội dung tập trung vào các quy định về xây dựng vùng trồng, cơ sở đóng gói đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu; quản lý chặt việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật...
Chẳng hạn, tất cả các vùng trồng, cũng như các cơ sở đóng gói thanh long, dưa hấu, xoài xuất khẩu sang Trung Quốc, phải được đăng ký với Bộ NN&PTNT và được cả Bộ NN&PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt.
Trong trường hợp phát hiện thấy đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống, lá hoặc đất thì toàn bộ lô hàng không được xuất khẩu sang Trung Quốc. Những lô hàng các loại trái cây trên từ các vùng trồng hoặc cơ sở đóng gói không đăng ký sẽ không được nhập khẩu vào Trung Quốc.
Cục Bảo vệ Thực vật cho biết, từ nay đến cuối năm, sẽ cố gắng hoàn thành việc đàm phán với Tổng cục Hải quan Trung Quốc về xây dựng Nghị định thư các loại trái cây trên.