Ngành điện đã đưa ra một số lý giải cho việc hóa đơn tiền điện của khách hàng tăng đột biến trong thời gian vừa qua.
Nắng nóng kéo dài thời gian qua là nguyên nhân chính dẫn đến tăng sản lượng điện tiêu thụ của toàn hệ thống, đặc biệt là ở các khu vực đô thị đông dân như Hà Nội, TP.HCM do sử dụng các thiết bị làm mát, nhất là điều hòa không khí tăng cao.
Theo Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội (EVN HANOI), ở Hà Nội, tháng 5 và nửa đầu tháng 6 vừa qua, nắng nóng diễn ra trên diện rộng và kéo dài, khiến công suất cực đại trong tháng 5 điển hình đạt 2.987 MW (lúc 14 giờ ngày 29/5) so với cùng thời điểm năm 2014 là 2.180 MW, tăng 30,01%.
Sản lượng cực đại cũng đạt 61,48 triệu kWh, tăng 17,04% so với năm 2014. Sản lượng tiêu thụ bình quân 10 ngày đầu tháng 5 và 10 ngày đầu tháng 6 vừa qua so với 10 ngày đầu tháng 4 lần lượt tăng 18,36% và 33,83%.
Kỳ ghi chỉ số côngtơ đối với khách hàng mua điện sinh hoạt của EVN HANOI kéo dài từ ngày 5 đến 25 hàng tháng, trùng vào những ngày cao điểm nắng nóng của tháng 5 và tháng 6 này là thời điểm nhiệt độ thường xuyên duy trì ở mức cao từ 36oC đến trên 40oC. Đồng thời, việc áp giá điện mới cho sử dụng điện sinh hoạt tăng cao phần lũy tiến theo Quyết định số 2256/QĐ-BCT của Bộ Công Thương Quy định về giá bán điện và áp dụng từ ngày 16/3 vừa qua.
Do đó, hóa đơn tiền điện tháng 6 hội tụ các yếu tố đột biến tăng, dẫn đến khách hàng sử dụng điện mục đích sinh hoạt có sản lượng tiêu thụ và số tiền thanh toán sẽ tăng so với tháng trước liền kề.
>>Các ngành sản xuất phải trả thêm 2.630 tỷ đồng tiền điện
Thậm chí nhiều trường hợp sản lượng điện tiêu thụ tăng từ 1,5 đến 3 lần. Giá điện sinh hoạt mới được xây dựng theo mức bậc thang (6 bậc), nên nếu khách hàng tiêu thụ điện năng càng nhiều, tác động tăng tiền điện càng lớn.
Đơn cử theo biểu giá điện mới, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt tiêu thụ 270kWh/tháng sẽ phải trả 535.029 đồng (đã bao gồm VAT); trong đó, 50kWh đầu tiên có giá 81.620 đồng (đã bao gồm VAT); 50kWh tiếp theo có giá 84.315 đồng (đã bao gồm VAT); 100kWh tiếp theo có giá 196.460 đồng (đã bao gồm VAT) và 70kWh còn lại có giá 172.634 đồng (đã bao gồm VAT).
Nhưng nếu tiêu thụ với sản lượng 405kWh/tháng (sản lượng tăng 50%), số tiền phải thanh toán sẽ là 898.574 đồng (tiền điện tăng 68%); trong đó, 3 bậc thang đầu (50-50-100) có mức giá như trên, nhưng 100kWh (bậc thang thứ tư) có giá 2.242 đồng/kWh, 100kWh (bậc thang thứ năm) có giá 2.503 đồng/kWh và 5kWh (bậc thang thứ sáu) có giá 2.587 đồng/kWh.
Một ví dụ khác, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt hết 300kWh/tháng sẽ phải thanh toán số tiền là 609.015 đồng/tháng, nhưng nếu tiêu thụ hết 600kWh/tháng sẽ phải thanh toán với số tiền 1.453.485 đồng/tháng. Như vậy, sản lượng điện chỉ tăng gấp đôi nhưng sẽ phải thanh toán tiền tăng 2,38 lần do phải áp giá 200kWh (bậc thang thứ sáu) với giá 2.587 đồng/kWh.
Thêm một ví dụ nữa, một hộ gia đình sử dụng điện sinh hoạt tiêu thụ hết 300kWh/tháng, cũng sẽ thanh toán số tiền 609.015 đồng/tháng, nhưng nếu tiêu thụ 750kWh/tháng sẽ phải thanh toán với số tiền 1.880.340 đồng/tháng do phải thanh toán 350kWh sau với giá 2.587đồng/kWh ở bậc thang thứ sáu. Do vậy, với sản lượng tiêu thụ tăng thêm 2,5 lần nhưng sẽ phải thanh toán số tiền tăng thêm 3,09 lần.
>>Phát triển ngành điện: “Cơ chế giá là khó khăn lớn nhất"
Theo các chuyên gia, trời càng nóng, máy điều hòa càng tiêu hao điện. Bởi trời càng nóng thì hiệu quả năng lượng của máy càng giảm; nhiệt độ ngoài trời càng nóng, tổn thất nhiệt từ ngoài môi trường vào trong phòng càng tăng, máy phải làm việc đầy tải và hết công suất nên tiêu tốn điện năng sẽ rất cao.
Ví dụ, nếu nhiệt độ ngoài trời là 30oC, nhiệt độ trong nhà đặt 25oC, hiệu nhiệt độ giữa môi trường bên ngoài và trong nhà lúc này là 5o. Nếu nhiệt độ ngoài trời là 40oC, hiệu nhiệt độ là 15o và tổn thất nhiệt sẽ tăng lên gấp ba. Khi đó, máy điều hòa phải làm việc gấp ba lần, lượng điện tiêu thụ cũng tăng lên gấp ba lần.
Bên cạnh đó, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự tiêu tốn điện năng cho điều hòa. Ví dụ, phòng ở không cách nhiệt tốt, không kín hoặc sử dụng máy điều hòa lâu năm, công nghệ cũ thì càng tốn nhiều điện hơn.
Mặt khác, lắp đặt máy điều hòa không đúng cách cũng làm tiêu tốn nhiều điện năng, thậm chí làm cháy, hỏng máy. Ví dụ, giàn nóng ở bên ngoài lắp ở vị trí mà ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp hoặc có vật cản che phía trước, giàn lạnh trong phòng nếu lắp không đúng vị trí khiến không khí điều hòa không được phân phối đồng đều trong phòng cũng là nguyên nhân gây tiêu tốn điện...
Ngoài ra, điều hòa tiêu tốn nhiều điện còn do thói quen của người sử dụng. Nhiều người khi vừa bật máy liền cài đặt nhiệt độ xuống thấp nhất có thể. Việc làm đó không làm cho nhà mát nhanh hơn mà còn lãng phí điện năng không cần thiết.
Theo tính toán, cứ giảm xuống 1o, điều hòa đã tốn thêm 5-7% điện năng. Do đó, đặt nhiệt độ trong phòng càng gần nhiệt độ ngoài trời, sẽ tiết kiệm điện hơn.
Hoặc nhiều người có thói quen chỉ tắt điều hòa bằng điều khiển từ xa. Trong trạng thái này, điều hòa vẫn tiêu thụ khoảng 15W điện chờ, tức là cỡ 2 bóng đèn nhỏ.
>>Vốn trong ngành điện và bài toán giá
Ngoài những khuyến cáo về sử dụng điều hòa không khí trong những đợt nắng nóng kéo dài làm tăng sản lượng điện tiêu thụ của các hộ sử dụng điện, để sản lượng điện tiêu thụ không bị tăng cao, các chuyên gia khuyến cáo các hộ gia đình nên hạn chế những thiết bị sử dụng điện khác như rút phích cắm điện ra khỏi ổ điện khi không sử dụng thiết bị; lắp đặt thiết bị điện khoa học, hợp lý, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.
Đồng thời, các hộ sử dụng điện hạn chế sử dụng các thiết bị điện cùng một lúc vào giờ cao điểm (từ 9h30 - 11h30 và từ 17h - 20h). Hoặc sử dụng các sản phẩm tiết kiệm năng lượng đã được dán nhãn ngôi sao năng lượng của Bộ Công Thương; điều chỉnh nhiệt độ điều hòa ban ngày từ 25oC trở lên và ban đêm từ 27-28oC.
Nhằm công khai, minh mạch hóa trong công tác dịch vụ khách hàng, đồng thời, để thuận tiện cho khách hàng trong việc kiểm tra, theo dõi hóa đơn tiền điện, EVN HANOI đã hướng dẫn cụ thể khách hàng cách tính tiền điện trong tháng thay đổi giá điện tại địa chỉ www.evnhanoi.com.vn.
Cũng tại địa chỉ này, khách hàng có thể tra cứu hóa đơn tiền điện của gia đình mình (chỉ số, sản lượng, thành tiền…) trong mục EVN HANOI và khách hàng với user và pass là mã khách hàng sử dụng điện, hoặc đăng ký số điện thoại để nhận tin nhắn SMS (miễn phí) tại trang web, tại các phòng giao dịch khách hàng của các Công ty Điện lực.
Trong trường hợp gặp khó khăn, vướng mắc về các vấn đề liên quan đến sử dụng điện, khách hàng liên hệ trực tiếp Trung tâm chăm sóc khách hàng theo số điện thoại: 1900 1288 hoặc 04. 22222000 để được giải đáp.