Mở nhiều thị trường để tránh rủi ro

Nga là một trong những thị trường mới của ngành thủy sản VN được xem là có nhiều tiềm năng phát triển trong thời gian tới, nhất là với cá tra, cá basa. Để tránh những quy định về chất lượng sản phẩm có thể trở thành rào cản cho cá tra, cá basa Việt Nam ở thị trường mới này, ông Dương Ngọc Minh nhấn mạnh:

- Phải xác định rõ cung cầu và nâng cao chất lượng sản phẩm để cạnh tranh với cá rô phi của Trung Quốc. Tỷ lệ mạ băng chỉ còn 20%, đồng nghĩa chúng ta bán cá chứ không phải bán nước. Hiện nay giá xuất khẩu vào Nga khá tốt, từ 1,3 USD/kg lên 1,65 USD/kg. Thị trường Nga sẽ ổn định vào năm 2010 khi nền kinh tế của Nga phục hồi tốt, lượng tiêu thụ thực phẩm sẽ tăng lên.

* Làm sao kiểm soát tỷ lệ mạ băng đồng nhất, thưa ông?

- Nguyên tắc điều hành xuất khẩu cá tra, cá basa và thủy sản nói chung là các đơn vị được phép xuất khẩu vào Nga phải chấp hành đúng quy định của Ban Điều hành. Nếu một đơn vị làm sai mà bên phía Nga phát hiện, lập tức sẽ bị cắt xuất khẩu. Muốn áp dụng điều này thì chỉ có một phương pháp công bằng: sản lượng được ký và chia đều cho các đơn vị và các đơn vị phải áp dụng đúng về mặt chế biến và tôn trọng hợp đồng. Nếu doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Nga bắt tay mà bị phía Nga hay phía Việt Nam phát hiện thì lập tức đơn vị vi phạm không được phép xuất khẩu vào Nga.

* Đã có doanh nghiệp nào của Việt Nam bị cảnh cáo về việc này chưa?

- Đến giờ này thì chưa, vì đây là thị trường lớn mà các doanh nghiệp được xuất khẩu vào họ phải biết nắm giữ nên không đơn vị nào dại mà vi phạm. Xuất khẩu vào Nga đang chiếm khoảng 7% tổng lượng xuất khẩu cá tra. Trong tương lai, doanh nghiệp cố gắng nâng sản lượng này lên 10%.

* Theo ông, vì sao mở thêm nhiều thị trường mới nhưng tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản vẫn không tăng?

- Chỉ là do từ trước tới giờ công tác xúc tiến thương mại chưa toàn diện lắm. Nếu nghĩ xa hơn một chút, doanh nghiệp không nên tập trung vào một thị trường, rồi gọi là thị trường truyền thống vì thị trường truyền thống như con dao hai lưỡi, khi khủng hoảng xảy ra thì coi như ách tắc. Vì vậy, cần xúc tiến thương mại mở ra nhiều thị trường. Riêng cá tra, cá basa, do có giá phù hợp nên sẽ là mặt hàng được nhiều nước quan tâm đến, chúng ta cần kịp thời nắm bắt khi các nước thoát ra khỏi khủng hoảng tài chính.

Năm vừa rồi thị trường xuất khẩu có giảm nên vùng nuôi hai loại cá này cũng giảm. Sở dĩ năm 2009 vẫn còn cá để sản xuất và có xuất khẩu là nhờ chính sách kích cầu đã tạo điều kiện cho nông dân vay vốn. Hiện tại không thiếu nguyên liệu sản xuất nhưng sản lượng sẽ giảm nếu các ngân hàng thương mại không ưu tiên cho người nuôi cá vay vốn nữa. Do lượng cung nhiều hơn cầu của năm 2008 và năm 2009, nông dân thấy tiềm ẩn rủi ro cao, nên tự động giảm diện tích nuôi cá. Năm 2010 ngành chế biến cá tra sẽ có thể thiếu nguyên liệu ngay quý I. Các doanh nghiệp phải lo ngay từ bây giờ để tránh khi thiếu nguyên liệu thì xảy ra cạnh tranh thiếu lành mạnh.