Cố gắng mở rộng cửa thị trường Nga

Bốn tháng đầu năm 2009, doanh số xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 1,3 tỷ USD, giảm khá nhiều so với cùng thời điểm năm ngoái. VASEP cho biết, những tháng tiếp theo còn có thể giảm nhiều hơn, thậm chí đến 10% so với cùng kỳ năm 2008. Tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của VN năm nay chỉ được hy vọng ở mức 4 tỷ USD (doanh số năm 2008 đạt gần 4,5 tỷ). Trong cuộc gặp gỡ báo chí tuần qua, ông Lương Lê Phương đã chia sẻ những nỗ lực của ngành này nhằm vượt qua những tồn tại cố hữu và tìm tín hiệu tích cực mới.

* Chất lượng của sản phẩm thủy - hải sản VN trong giai đoạn cạnh tranh hiện nay có điểm nào mới để nâng cao giá trị xuất khẩu, thưa ông?

- Để nâng cao giá trị xuất khẩu của sản phẩm, có ba điểm cần phải được cải thiện. Thứ nhất là quy hoạch, điều tiết, chứ còn như lâu nay, ai muốn nuôi thì nuôi, muốn bán thì bán. Thứ hai là phải tổ chức thành chuỗi, kiểu như người nuôi trồng thủy sản châu Âu có khẩu hiệu “Từ ao nuôi đến bàn ăn”, chứ đừng cắt khúc nữa. Thứ ba là liên kết, từ liên kết dọc đến liên kết ngang.

Chúng tôi rất đau đầu về những vấn đề liên quan đến chất lượng của thủy sản xuất khẩu VN. Đây là vấn đề bức xúc. Chúng tôi kêu gọi lương tâm của những người nuôi trồng và các doanh nghiệp đồng thời cũng cần áp lực dư luận mạnh để cảnh báo, tăng nhận thức của họ về trách nhiệm đối với sức khỏe của người tiêu dùng.

Làm ăn kiểu bát nháo như dùng cá chết để làm phi-lê xuất khẩu là thất đức. Có một thực tế là những người làm ăn bát nháo vẫn còn nhiều đất sống, thu lời bạc tỷ, trong khi những doanh nghiệp đầu tư đàng hoàng lại luôn phải lo lắng vì bị cạnh tranh. Hiện nay, Bộ đang có những biện pháp quyết liệt để cải thiện vấn đề này.

* Vừa qua có việc tôm VN bán vào Trung Quốc bị giữ lại bởi sự cố về chất lượng. Ông bình luận gì về chuyện này?

- Tôi khẳng định là không có doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản nào của VN tham gia sự vụ giao dịch này, mà chỉ có các nhà buôn từ Trung Quốc sang Cà Mau, Bạc Liêu kết hợp với một số người thu mua nhỏ lẻ ở địa phương bơm nước và tạp chất vào tôm khiến chất lượng không đảm bảo.

Hiện nay các cơ quan chức năng đang phân tích tạp chất có trong lượng tôm xuất đi này. Bộ đang phối hợp với các địa phương, các cơ quan chức năng VN và Trung Quốc để giải quyết, để sự việc tương tự không tái diễn.

* Thị trường Nga đã mở cửa trở lại với thủy sản VN. Bộ và các doanh nghiệp đã có những bước chuẩn bị nào để tận dụng cơ hội từ “cú hích” này? Điều kiện làm ăn với Nga có những điểm mới nào đáng lưu ý nhất, thưa ông?

- Việc mở cửa trở lại thị trường Nga có tác động tích cực đến nhiều thị trường khác. Đối với Nga, đây cũng là vấn đề rất quan trọng. Ngay tại hội chợ Brussels (Bỉ) vừa qua, Nga đã mở hẳn hội thảo riêng cho chủ để nhập khẩu thủy sản từ VN. Hiện có 30 doanh nghiệp VN xuất khẩu vào Nga.

Các doanh nghiệp tự thỏa thuận với nhau chứ không có vấn đề phân bổ hạn ngạch. Điều kiện để hàng được chấp nhận ở Nga là phải đảm bảo vệ sinh, an toàn theo tiêu chuẩn quy định, chứng minh được nguồn gốc nguyên liệu, có giấy phép xuất khẩu vào Nga và có một nhà nhập khẩu bản địa hợp pháp. Hiện đã có hai lô hàng đầu tiên đang trên đường đến Nga.

Chúng tôi dự kiến, sau các lô hàng đầu tiên này, sẽ mời phía Nga sang kiểm tra lần nữa để mở rộng cửa hơn. Ngoài cá phi-lê, chúng ta còn có nhiều sản phẩm chế biến từ cá rất tốt và nhiều loại sản phẩm nữa có thể phù hợp với thị trường Nga. Trong tọa đàm vào ngày 12/6, chúng tôi sẽ làm việc với họ về các nội dung này.

180 DOANH NGHIệP THAM GIA VIETFISH 2009

Hội chợ triển lãm quốc tế thủy sản Việt Nam - Vietfish 2009 sẽ có 326 gian hàng của 180 doanh nghiệp Việt Nam, Thái Lan, Na Uy, Đức, Nhật, Trung Quốc, Singapore... (nhiều hơn năm ngoái 52 doanh nghiệp). Trong đó có 126 doanh nghiệp chuyên ngành nuôi trồng, chế biến thủy sản và 54 doanh nghiệp về máy móc, thiết bị liên quan. Hội chợ năm nay diễn ra tại Trung tâm Triển lãm quốc tế Sài Gòn (799 đường Nguyễn Văn Linh, Q.7), khai mạc từ 8g ngày 12/6 đến hết 14/6. Tại đây có nhiều hội thảo chuyên ngành do các công ty trong và ngoài nước tổ chức.