Cà phê khát... ngoại tệ

Xuất khẩu cà phê của Việt Nam đã cán mức 3,4 tỷ USD. Thế nhưng, một nghịch lý đang xảy ra khi chính các doanh nghiệp xuất khẩu lại khát... ngoại tệ.

Đọc E-paper

Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vicofa) cho biết, khoảng 1,5 triệu tấn cà phê, giá trị gần 3,4 tỷ USD đã được Việt Nam xuất khẩu trong niên vụ 2011 - 2012, tăng 23% về lượng và 24% về giá trị, dù giá xuất khẩu bình quân đạt 2.000 USD/tấn, thấp hơn bình quân năm 2011.

Theo thống kê, hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu đều đạt được lợi nhuận tốt, trong đó có sự hỗ trợ vốn vay. Đại diện Công ty 2/9 cho biết, có thời điểm dư nợ dành cho Công ty lên tới 2.000 tỷ đồng để mua cà phê dự trữ.

Có thể nói, vốn vay là điều kiện tiên quyết đối với doanh nghiệp cà phê, vì có tới 90% doanh nghiệp cà phê phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng. Tuy nhiên, vấn đề mà doanh nghiệp cà phê đặc biệt quan tâm hiện nay là khả năng tiếp cận nguồn vốn ngoại tệ. Bởi, với lãi suất 7 - 8%/năm, vay USD hấp dẫn hơn so với vay VND.

Tuy nhiên, hầu hết doanh nghiệp đều tỏ ra lo ngại về thời hạn vay ngoại tệ sắp hết (ngày 31/12/2012). Để tháo gỡ khó khăn cho niên vụ cà phê 2012 - 2013, doanh nghiệp đồng loạt kiến nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục cho phép doanh nghiệp xuất khẩu cà phê được tiếp tục vay ngoại tệ sau thời gian trên.

Theo phân tích của giám đốc một doanh nghiệp, doanh nghiệp xuất khẩu cà phê vay ngoại tệ có khả năng tái tạo ngoại tệ ngay lập tức, nên không sợ ảnh hưởng bởi rủi ro tỷ giá.

Do đó, hỗ trợ vay vốn bằng ngoại tệ là việc làm cần thiết giúp doanh nghiệp trong nước giảm áp lực cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài đang trực tiếp thu mua cà phê tại Việt Nam, vì doanh nghiệp nước ngoài vay vốn USD chỉ với lãi suất trên dưới 4%/năm.

Như vậy, với lãi suất vay USD 4%/năm, doanh nghiệp nước ngoài chỉ phải trả lãi 150 đồng/kg cà phê nhân, trong khi doanh nghiệp trong nước phải trả tới 600 đồng/kg.

Đây chính là nguyên nhân khiến doanh nghiệp Việt Nam rất khó cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài, vì chỉ cần nâng giá mua thêm 200 đồng/kg, doanh nghiệp nước ngoài có thể gom hết hàng (năm 2010, doanh nghiệp nước ngoài mua trên 50% sản lượng cà phê của Việt Nam, trong khi năm 2011, mua 33% sản lượng cà phê).

Ngoài việc kiến nghị giảm lãi suất các khoản vay cũ, Vicofa cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước sớm có kế hoạch cho vay đối với niên vụ cà phê mới, xem xét gia hạn cho vay ngoại tệ đối với doanh nghiệp xuất khẩu cà phê.

Bởi, niên vụ 2012 - 2013, ngành cà phê Việt Nam được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn, khi sản lượng sẽ giảm khoảng 15% - 20%, còn khoảng 1,2 triệu tấn do diện tích cà phê trên 25 năm tuổi tăng lên 50.000 - 60.000ha, làm năng suất giảm.

Một tín hiệu vui được ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Vicofa, cho biết, chênh lệch giá cà phê Việt Nam xuất khẩu so với thế giới tại hai sàn giao dịch London (Anh quốc) và New York (Hoa Kỳ) chỉ còn 30-40 USD/tấn, trước đây là 100 USD/tấn.