300 người chết, 2 triệu người ảnh hưởng, thiệt hại 30 tỷ USD

Một người đàn ông vừa khóc vừa kéo tay người phụ nữ đã chết trong quán café bị sập. Người sống sót gào thét, hoảng loạn. Xe cộ nằm la liệt bên dưới những cây cầu bị “xé nát” bởi một trong những trận động đất mạnh nhất lịch sử.

Giới chức ở Chile đã đưa ra con số thiệt mạng chính thức trong trận động đất 8,8 độ richter là ít nhất 300 người, nhưng họ tin rằng con số này còn tăng. Tổng thống Chile Michelle Bachelet cho biết 2 triệu người bị ảnh hưởng bởi trận động đất, 500.000 ngôi nhà bị hư hại nặng nề. Bà cho biết sức mạnh của tự nhiên đang thử thách đất nước Chile. Bà đã tuyên bố “tình trạng thảm họa” ở miền trung Chile. “Đây là một thảm họa với hậu quả kinh hoàng”, bà nói. 

Theo công ty đánh giá rủi ro của Mỹ, EQECAT, tổng thiệt hại về kinh tế trận động đất gây ra là từ 15 tỷ USD đến 30 tỷ USD. Số tiền này tương đương với từ 10-15% tổng sản phẩm quốc nội thực sự của Chile. Cũng theo công ty này, thiệt hại ở thủ đô Santiago ước tính chiếm hơn 50% tổng số thiệt hại trên cả nước.

Tổng thống Bachelet cho biết chính phủ không yêu cầu các nước ngoài hỗ trợ. Nếu yêu cầu, Tổng thống Barack Obama cho biết, Mỹ “sẽ ở đó”. Và trên khắp thế giới, các nhà lãnh đạo cũng có cùng tiếng nói với ông Obama. 

Lời kể của các nhân chứng

Khi màn đêm buông xuống vào hôm thứ bảy, hàng chục đàn ông và trẻ em ngồi quanh một đống lửa giữa những gì còn lại của nhà họ ở Curico, một thị trấn nằm cách nam thủ đô Santiago 196km. 

“Khi chúng tôi đang ngủ thì động đất xảy ra, rất mạnh. Tôi bật dậy và ra mở cửa. Khi tôi nhìn lại, giường của tôi phủ đầy gạch bụi”, người sống sót Claudio Palma, cho biết. 

Fabian Miners, 22 tuổi, được giao nhiệm vụ kiểm kê thiệt hại ở Curico và những làng lân cận. Anh cho biết đã đếm được 90 người chết trong khu vực, hầu hết họ trên 50 hoặc 60, những người không thể ra khỏi nhà kịp khi động đất xảy ra. 

Erika Vasquez, 28 tuổi, cho biết cô và 14 người họ hàng đang trú dưới ba tấm bạt nhỏ được dựng lên trong một công viên trước ngôi nhà sập của họ. 

“Họ nói chúng tôi đi tới nơi khác, nhưng tất cả của cải của chúng tôi ở đây”, Vasquez, chỉ vào đống đổ nát đã từng là nhà của họ suốt 44 năm qua.

Trận động đất đã xé toạc nhiều ngôi nhà, cây cầu, đường cao tốc. Người Chile gần tâm chấn bị ném khỏi giường bằng lực của một trận động đất cực mạnh, có thể cảm thấy được ở tận Sao Paulo của Brazil, cách đó gần 3.000km. 

Những thiệt hại ban đầu

Đánh giá thiệt hại đầy đủ về trận động đất hiện chưa thể, trong khi hàng chục trận dư chấn, có trận mạnh gần bằng trận động đất 7 độ richter tàn phá Haiti ngày 12/1 vừa qua, vẫn tiếp tục làm rung chuyển Chile. 

Trận động đất đã làm các tòa chung cư mới xây dựng đổ sụp. Đường điện bị cắt. Những cây cầu sập hất nhào xe cộ giống như những món đồ chơi. 

Tại Talca, cách tâm chấn 105km, mọi người đang ngủ vào 3h34 sáng thì đột ngột cảm giác như bay trên một chiếc máy bay đang gặp nạn, trong khi đồ đạc loảng xoảng xung quanh. 

Một tiếng gầm đinh tai phát ra từ mặt đất rung chuyển, trong khi các tòa nhà vặn vẹo và đổ rầm rầm. Tiếng la hét pha lẫn tiếng loảng xoảng của cửa kính, bát đĩa. Rồi mặt đất đứng im, những người sống sót hoảng loạn bắt đầu la hét. 

Cũng gần tâm chấn là Concepcion, một trong những thành phố lớn nhất Chile, một tòa nhà 15 tầng bị đổ sập, khiến 1 số tầng hầu như không bị sứt mẻ gì. 

Tại thủ đô Santiago, cách đông nam tâm chấn 325km, Bảo tàng nghệ thuật quốc gia, đã bị hư hại nặng và 1 khu độ xe 2 tầng đã bị nghiền nát, khiến 50 chiếc xe chỉ còn là đống sắt vụn.

Sân bay Santiago cùng tàu điện ngầm đóng cửa. Hải cảng chính của Chile tại Valparaiso cũng được yêu cầu đóng cửa trong khi được đánh giá thiệt hại. Hai nhà máy lọc dầu cũng bị đóng cửa. Codelco, nhà sản xuất đồng lớn nhất thế giới, cũng phải ngừng hoạt động ở hai mỏ của mình. Tuy nhiên, hoạt động dự tính sẽ sớm được nối lại. 

Trận động đất đã gây ra sóng thần khiến làng San Juan Bautista trên đảo Robinson Crusoe, ngoài khơi Chile, chìm nghỉm trong nước. 5 người thiệt mạng và 11 người mất tích. 

Tại đất liền, nhiều con sóng lớn đã tàn phá một phần của hải cảng lớn của thành phố Talcahuano, gần Concepcion, khu vực bị tàn phá nặng nề. Một chiếc tàu lớn đã bị cuốn sâu vào trong đất liền. 

Sóng thần lan tỏa khắp Thái Bình Dương, khiến còi báo động hú ầm ĩ ở Hawaii, Polynesia và Tonga. Nhưng sóng thần có vẻ như nhỏ và gây thiệt hại ít khi vươn tới Nhật Bản. 

Robert Williams, nhà địa lý học tại Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ, cho biết trận động đất ở Chile mạnh gấp hàng trăm lần trận động đất 7 độ ở Haiti, mặc dù nó xảy ra ở sâu hơn và gây thiệt hại về người ít hơn.