Tâm lý thành công cho lãnh đạo: Ba cuốn sách gối đầu giường về tâm lý thành công cho lãnh đạo doanh nghiệp (Bài 7)
Tâm lý là nền móng thầm lặng của mọi quyết định lãnh đạo. Một nhà lãnh đạo thành công là người không chỉ điều hành tổ chức bằng lý trí sắc bén mà còn truyền cảm hứng bằng sự ổn định cảm xúc, sự tự nhận thức và khả năng kết nối sâu sắc với người khác. Trong bối cảnh công việc ngày càng phức tạp và cường độ cao, hiểu về tâm lý của bản thân và của đội ngũ là lợi thế cạnh tranh bền vững. Lãnh đạo cần tỉnh táo để ra quyết định, kiên cường để dẫn dắt và đủ nhân văn để giữ gìn sức khỏe tinh thần cho cả tập thể.
Thành công của nhà lãnh đạo không chỉ đến từ chiến lược hay tầm nhìn mà còn từ khả năng thấu hiểu và dẫn dắt người khác bằng sự chân thành và trí tuệ. Đó là lý do vì sao những cuốn sách về tâm lý học ứng dụng, tư duy hiệu quả và nghệ thuật thuyết phục luôn là nguồn cảm hứng và kim chỉ nam cho các nhà lãnh đạo tỉnh thức.
“Buổi sáng diệu kỳ” của tác giả Hal Elrod
Buổi sáng thời điểm quan trọng nhất trong ngày vì đó là thời khắc bạn có thể bắt đầu lại, định hình lại tâm trí. Sau giấc ngủ dài, cả ý thức lẫn tiềm thức vẫn đang hoạt động mạnh mẽ. Và đó là lúc, ta dễ dàng nhìn thấy những điều khiến mình sợ hãi, khó chịu hay bất an để tìm công cụ chữa lành hoặc thay đổi chúng.

Nhiều người ngần ngại rời khỏi giường ngay khi chuông báo thức vang lên, đơn giản vì không hề yêu thích cuộc sống mà mình đang sống. Thế nên cũng dễ hiểu khi ta chần chừ bước ra khỏi chiếc giường êm ái - nơi trú ẩn an toàn trước một ngày nữa phải đối mặt với thực tại không như mong muốn.
Hal Elrod - tác giả của “Buổi sáng diệu kỳ” (Miracle Morning) hiểu rất rõ điều này. Vì vậy, ông không mang đến một lý thuyết cao siêu mà là một danh sách gồm 6 hoạt động đơn giản, ai cũng có thể thực hành để đối diện với nỗi sợ, vượt qua cảm giác bất lực, và dần chữa lành những tổn thương bên trong. Dù bận rộn đến đâu, bạn vẫn có thể thực hành thói quen buổi sáng chỉ trong 6 phút:
Phút 1: Thiền hoặc cầu nguyện - kết nối với chính mình
Phút 2: Đọc to các câu khẳng định
Phút 3: Hình dung một ngày lý tưởng
Phút 4: Ghi ra điều bạn biết ơn hoặc mục tiêu hôm nay
Phút 5: Đọc vài dòng sách truyền cảm hứng
Phút 6: Vận động 1 phút để cơ thể và tâm trí tỉnh táo
Bạn có thể bắt đầu nhẹ nhàng, chỉ với một hoạt động mỗi sáng, rồi từ từ kết hợp hai hoặc ba hoạt động với nhau. Ví dụ, bạn có thể thiền để thực hành sự tĩnh lặng, sau đó viết ra những suy nghĩ, cảm xúc trong nhật ký, rồi kết thúc bằng một buổi chạy ngắn.
Hãy thử duy trì những nghi thức buổi sáng này trong một tháng và bạn sẽ thấy cuộc đời mình bắt đầu thay đổi theo chiều hướng tích cực. Sự tự nhận thức và lòng tự tin của bạn sẽ lớn lên, đây là nền tảng quan trọng của bất kỳ nhà lãnh đạo nào. Khi bạn đủ vững từ bên trong, bạn mới có thể dẫn dắt người khác một cách trọn vẹn.
“Nguyên lý 80/20” của tác giả Richard Koch
Bạn luôn nỗ lực không ngừng, làm việc cật lực trong cả cuộc sống lẫn kinh doanh nhưng kết quả vẫn không mấy thay đổi? Đó là bởi bạn đang dồn năng lượng sai hướng.

Nguyên lý 80/20 chỉ ra rằng trong tự nhiên luôn tồn tại sự mất cân bằng: chỉ một số ít yếu tố tạo ra phần lớn kết quả. Đây là bí mật lớn nhất dẫn đến những thành tựu vượt bậc. Cuốn sách sẽ chỉ cho bạn cách nhận diện chính xác những yếu tố then chốt có thể xoay chuyển hoàn toàn cuộc sống và sự nghiệp.
Cụ thể, hãy tập trung vào 20% hoạt động mang lại 80% kết quả, đồng thời giảm bớt hoặc bỏ qua 80% còn lại. Điều này không có nghĩa là ta hoàn toàn bỏ mặc phần lớn kia. Thực tế, nguyên lý 80/20 phản ánh quy luật tự nhiên về sự phân bổ. Điều bạn chọn "bỏ qua" thực ra lại chính là 20% trọng yếu đối với người khác. Khi từ chối ôm đồm những việc không phù hợp, bạn đang tạo cơ hội để người khác phát huy năng lực.
Ví dụ, nếu là chủ doanh nghiệp và chọn đầu tư nhiều hơn vào số ít nhân sự đang tạo ra phần lớn lợi nhuận, có thể bạn sẽ cần chia tay một vài người làm việc không hiệu quả. Điều này thậm chí còn mang lại lợi ích cho cả hai bên. Những người rời đi có thể nhận ra công việc hiện tại không phải là nơi phù hợp, và giúp họ mở ra hành trình khám phá bản thân. Thực tế cho thấy, nhiều người xuất chúng sẽ không thể đạt thành tựu nếu không từng bị “đẩy ra” khỏi nơi họ vốn không thuộc về.
Hãy thử áp dụng nguyên lý 80/20 vào quản lý thời gian: Lấy một tờ giấy và viết lại cách bạn đã trải qua những ngày làm việc hiệu quả nhất. Ghi chú bạn đã làm điều gì khác đi để hoàn thành tốt công việc: Bắt đầu làm việc sớm hơn hay ngủ đủ giấc đêm hôm trước? Hay không bị phân tâm từ mạng xã hội? Từ danh sách ấy, bạn đã tạo nên một “khuôn mẫu” riêng để tối ưu hoá năng suất và quản lý thời gian hiệu quả hơn mỗi ngày.
“Những đòn tâm lý trong thuyết phục” của tác giả Robert B. Cialdini
Những gợi ý thiết thực từ sách sẽ giúp bạn từng bước trở thành một người thuyết phục giỏi, đồng thời biết cách tự bảo vệ mình trước ảnh hưởng từ các chuyên gia tiếp thị. Nhờ đó, bạn sẽ tiếp cận được các nguyên tắc cốt lõi trong nghệ thuật thuyết phục và biết cách vận dụng vào công việc hằng ngày. Chẳng hạn:

Một sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải là nghĩ rằng: “Nếu nhiều người đều đang làm một việc nào đó, chắc hẳn họ biết điều gì đó mà mình không biết”. Không hẳn vậy. Bạn vẫn có thể làm điều tương tự với người khác và thành công, miễn là bạn có một mô hình kinh doanh hiệu quả.
Nguyên tắc "đáp trả": Con người có xu hướng muốn đáp lại một ân huệ. Khi bạn cho đi giá trị thực sự, người khác sẽ tự nguyện mở lòng. Hãy kết hợp đồng thời các yếu tố như uy tín, cam kết, nhất quán, sự yêu mến và bằng chứng xã hội để thuyết phục và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Thông thường, khi nhờ ai đó giúp đỡ, khả năng thành công sẽ cao hơn nếu bạn đưa ra được một lý do rõ ràng, bởi vì con người luôn có xu hướng muốn hiểu “tại sao”. Đó cũng là cách để họ cảm thấy hành vi của mình có lý.
Ba cuốn sách là ba lăng kính khác nhau nhưng đều có chung một cốt lõi: nghệ thuật lãnh đạo không bắt đầu từ việc lãnh đạo người khác, mà từ việc làm chủ chính mình. Những người thuyết phục giỏi nhất là những người biết chuẩn bị tâm thế: sẵn sàng tiếp nhận thông điệp ngay trước khi thật sự nghe thấy thông điệp.
Hãy thử áp dụng trong thực tế: Khi không kết nối được với khách hàng, hãy chủ động tìm điểm chung, tìm hiểu xem họ thích được tiếp cận theo cách nào và biến điều đó thành một lợi thế của bạn.