Các nhà đầu tư nước ngoài đang dẫn dắt thị trường M&A

Trong khi đó các nhà đầu tư trong nước vẫn không đủ năng lực và tài chính để cạnh tranh. Muốn cạnh tranh thì phải liên kết. Tiếc rằng điều đó chưa xảy ra. Đó là nhận xét của ông Nguyễn Quốc Việt - Phó tổng giám đốc Công ty CP AVM Việt Nam.

* Tổng giá trị các thương vụ M&A năm 2017 có thể đạt mức kỷ lục, khoảng 8 tỷ USD. Ông nói gì về con số này?

- Do kinh tế phát triển và chính sách thông thoáng nên các nhà đầu tư càng quan tâm đến thị trường Việt Nam, từ đó chú trọng hơn đến M&A. Đó là điểm nổi bật.

Nguyễn Quốc Việt - Phó tổng giám đốc Công ty CP AVM Việt Nam

M&A tại Việt Nam đã có những bước phát triển đáng ghi nhận, giúp cho việc thoái vốn của các công ty nhà nước được đẩy mạnh, từ đó thay đổi phương thức quản trị doanh nghiệp cũng như tiếp cận được tiêu chuẩn kinh doanh quốc tế. Đặc biệt, doanh nghiệp trong nước đã ý thức hơn trong việc "tự hoàn thiện" để "bán mình" với giá tốt.

Theo tôi, năm 2018 thị trường M&A tại Việt Nam sẽ rất sôi động. Từ năm 2008, kinh tế thế giới khủng hoảng, nhiều tài sản được định giá thấp, các nhà đầu tư khôn ngoan đã mua vào. Kinh tế thế giới phục hồi, một số khoản đầu tư ấy sinh lợi và được bán ra nước ngoài cho nhà đầu tư thứ ba.

Đây cũng là cơ hội bởi đang là thời điểm vốn nước ngoài vào Việt Nam nhiều và doanh nghiệp có thể bán được với giá tốt. Nếu tiếp tục duy trì xu hướng hiện nay thì việc sẽ có thêm những thương vụ "bom tấn" như Sabeco (ThaiBev mua lại 53% cổ phần của Sabeco với giá 5 tỷ USD) là đương nhiên. Và như vậy, Việt Nam sẽ là "ngôi sao sáng" trên bản đồ M&A khu vực cũng như thế giới.

* Nhưng vẫn là các nhà đầu tư ngoại dẫn dắt thị trường M&A Việt Nam...

- Các nhà đầu tư nước ngoài đang dẫn dắt thị trường M&A bởi họ có lợi thế về vốn và đến từ những nền kinh tế đi trước Việt Nam nhiều năm.

Họ nhìn thấy tiềm năng của thị trường Việt Nam và kỳ vọng vào sự tăng trưởng không chỉ là hai con số mà tới ba con số đối với các ngành hàng tiêu dùng. Các nhà đầu tư đã rất nhanh nhạy nhìn thấy điều này.Hôm nay họ có thể mua công ty với giá cao nhưng quá trình đầu tư, cải thiện quản trị, áp dụng công nghệ mới sẽ tạo ra giá trị lớn hơn, sẽ giúp gia tăng dòng tiền và nâng cao lợi nhuận.

* Như ông nói, nhà đầu tư Việt Nam sẽ rất khó giành lại cơ hội dẫn dắt thị trường M&A?

- Các nhà đầu tư trong nước đang dần khẳng định vị thế trên thị trường M&A với việc số lượng thương vụ M&A ngày càng tăng. Tập đoàn Masan thâu tóm thành công một số doanh nghiệp trong lĩnh vực tiêu dùng nhanh, hay Thành Thành Công đã thông qua M&A để chiếm tỷ trọng rất lớn ở các công ty mía đường. Tuy nhiên, các thương vụ này chỉ ở quy mô vừa và nhỏ, khác với việc mua lại các công ty lớn.

Chưa tính đến những cản trở về pháp lý, nhà đầu tư trong nước đã không đủ năng lực và tài chính để cạnh tranh mua lại hệ thống Big C Việt Nam từ Tập đoàn Casino, Pháp. Tập đoàn Central Group của Thái Lan, vào tháng 4/2016 đã thành công trong thương vụ M&A có giá trị lên tới 1,1 tỷ USD này.

Theo tôi, đã có sự thay đổi tích cực về nhận thức của Chính phủ khi cho phép bán các công ty tốt, thay vì tiếp tục kiểm soát, mà Sabeco là một ví dụ. Bộ Công Thương mới đây đã ra quyết định thoái vốn hàng loạt doanh nghiệp lớn trong năm 2018, như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, Tổng công ty máy và Thiết bị công nghiệp, Tập đoàn Dệt may Việt Nam, Tổng công ty Thép Việt Nam, Công ty CP Giao nhận kho vận ngoại thương, Công ty CP Nhựa Việt Nam, Công ty CP Nông thủy sản Việt Nam... Thế nhưng, thoái vốn các công ty này không thể ở mức 5 - 10% mà phải trên 50% như xu hướng mới đây.

Hơn nữa, Chính phủ cần thúc đẩy việc M&A khối doanh nghiệp tư nhân, đó mới là động lực bền vững. Muốn vậy, Nhà nước phải tạo ra những "cú huých" bằng cách thúc đẩy các nhà đầu tư trong nước liên kết lại, cùng tham gia thương vụ M&A, mua lại các công ty lớn.

* Cám ơn ông!