An toàn và công bằng cho nhà đầu tư

Cách đây một năm, vào thời điểm chính thức triển khai giao dịch trực tuyến tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), mới chỉ có 66 công ty chứng khoán (CTCK) trên tổng số 91 thành viên năm 2008 tham gia kết nối trực tiếp với Sở. Nhưng nay thì đã khác hẳn.

Ông Trần Đắc Sinh, Tổng giám đốc HOSE, cho rằng, sự phát triển trong gần 10 năm qua của HOSE gắn liền với quá trình phát triển và hoàn thiện hạ tầng công nghệ tại Sở, đã mang lại những tiện ích tối ưu cho các thành viên thị trường, thu hẹp khoảng cách về công nghệ giữa HOSE còn non trẻ với các sở giao dịch chứng khoán của các nước trong khu vực và trên thế giới.

Giao dịch trực tuyến đảm bảo cho TTCK an toàn và công bằng - Ảnh: Quý Hòa

Từ khớp lệnh định kỳ 1 lần/ngày tiến đến khớp lệnh định kỳ 3 lần/ngày, sau đó kết hợp giữa khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục; nhập lệnh từ thủ công có sàn đến nhập lệnh từ xa, Sở đã hoàn tất việc triển khai nhập lệnh trực tuyến, đi đầu trong việc thực hóa giao dịch thông sàn tại thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Ông Nguyễn Hồ Nam, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thương tín (SBSC), thừa nhận, giao dịch trực tuyến đã giúp giảm thiểu thời gian nhập lệnh và xử lý lệnh tại các CTCK, góp phần tăng khối lượng giao dịch, nâng cao tính công bằng và minh bạch trong giao dịch cho các nhà đầu tư. Cũng nhờ đó, các CTCK dồn nguồn lực cung cấp các dịch vụ gia tăng, phục vụ nhà đầu tư tốt hơn.

Đã có 91 CTCK chính thức áp dụng giao dịch trực tuyến, chiếm 92% số thành viên của HOSE trong năm 2009. Các thành viên còn lại cũng đang tiến hành kết nối thử nghiệm. Trong năm 2010, HOSE sẽ tiếp tục hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để khuyến khích 100% thành viên đều áp dụng thành công giao dịch trực tuyến, tạo sự đồng bộ về hạ tầng công nghệ thông tin cho toàn TTCK.

Một năm triển khai giao dịch trực tuyến đã có sự gia tăng đáng kể trong các thông số về giao dịch trên thị trường. Theo số liệu thống kê tại HOSE, khối lượng cũng như giá trị giao dịch, số lượng lệnh đặt, lệnh khớp đều cao gấp ba lần so với năm 2008, dẫu bối cảnh thị trường năm 2009 vẫn chưa thực sự thuận lợi. Có thể nói, áp dụng phương thức giao dịch trực tuyến đã góp phần không nhỏ vào việc gia tăng đột biến này.

Với tốc độ nhận lệnh đạt 50 - 70 lệnh/giây, công suất hệ thống có thể xử lý 900.000 lệnh/ngày, nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư trong lúc thị trường sốt nóng đã được đáp ứng đến mức tối đa. Vào phiên giao dịch 23/10/2009, khối lượng và giá trị giao dịch giá tăng mạnh, đạt mức kỷ lục với 137 triệu chứng khoán, trị giá hơn 6.000 tỷ đồng. Số lệnh của các nhà đầu tư tham gia đặt lệnh trong phiên này đã lên đến con số ấn tượng: gần 145 ngàn lệnh và khớp được 93 ngàn lệnh, cao gần gấp ba lần so với phiên cao nhất trước khi triển khai giao dịch trực tuyến.

Ngoài ra, thông qua việc tự động hóa quá trình nhận lệnh và xử lý lệnh của nhà đầu tư, phương thức giao dịch trực tuyến cũng đã góp phần làm giảm đáng kể các vi phạm liên quan đến việc xử lý lệnh của các thành viên so với thời gian trước đây. Đơn cử như vi phạm liên quan đến hủy lệnh trong cùng đợt khớp lệnh, trong năm 2009, HOSE chỉ xử lý 80 trường hợp vi phạm, giảm 50% so với năm 2008 (160 trường hợp). Đây cũng là mục tiêu mà HOSE hướng đến trong công tác quản lý và giám sát thị trường nhằm đảm bảo thị trường được vận hành an toàn, công bằng và hiệu quả.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), giao dịch trực tuyến tạo áp lực cho các CTCK đầu tư hạ tầng đồng bộ, nhưng ngược lại, việc này đã giúp CTCK cải tiến việc kiểm soát nội bộ cũng như xử lý các lỗi giao dịch tốt hơn, nâng lòng tin của nhà đầu tư khi tham gia giao dịch hay mở tài khoản.

Tuy nhiên, cũng có những rủi ro hệ thống phát sinh cần phải khắc phục.
Song song với việc nâng cấp hệ thống hiện đại, HOSE tiến hành các thủ tục mua sắm một hệ thống công nghệ mới, hoàn chỉnh, dự kiến triển khai hoạt động trong vài năm tới. Đây cũng chính là định hướng phát triển của Chính phủ nhằm tạo lập một TTCK có cơ sở hạ tầng tin học hiện đại, xứng tầm với các thị trường khu vực và quốc tế.