Ngày 4/6, Bộ Tài chính tổ chức buổi họp báo chuyên đề giới thiệu Nghị định số 42/2015/NĐ-CP của Chính phủ về Chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh.
Việc ban hành Nghị định trên không chỉ giải quyết nhiều vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam mà còn giúp thị trường chứng khoán phát triển chuyên nghiệp, bài bản hơn theo thông lệ quốc tế.
Tại buổi họp, đại diện Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, nhằm đảm bảo vai trò của thị trường chứng khoán và củng cố niềm tin, thu hút thêm nhà đầu tư, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 42 (vào ngày 05/5/2015) quy định về chứng khoán phái sinh để tạo cơ sở hỗ trợ thị trường chứng khoán phái sinh phát triển và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2015.
Nghị định trên bao gồm 8 Chương, 44 Điều, trong đó quy định nhiều nội dung quan trọng như sau:
- Về tổ chức kinh doanh chứng khoán phái sinh
Việc kinh doanh chứng khoán phái sinh của tổ chức kinh doanh chứng khoán phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán phái sinh, bao gồm:
+ Có đầy đủ các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán theo quy định tại Luật chứng khoán.
+ Đáp ứng các điều kiện tài chính: Các mức vốn chủ sở hữu, vốn điều lệ từ 600 tỷ đồng trở lên đối với hoạt động tự doanh chứng khoán phái sinh, đối với hoạt động môi giới chứng khoán phái sinh là 800 tỷ đồng trở lên và được phép thực hiện hoạt động tự doanh chứng khoán phái sinh. Riêng đối với hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán phái sinh phải đáp ứng được điều kiện vốn chủ sở hữu, vốn điều lệ không thấp hơn vốn pháp định theo quy định pháp luật về chứng khoán.
+ Ngoài ra tổ chức kinh doanh chứng khoán còn phải đáp ứng các yêu cầu về lợi nhuận, tỷ lệ vốn khả dụng, quy trình nghiệp vụ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
- Về tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh bao gồm: Hợp đồng tương lai; hợp đồng quyền chọn niêm yết; hợp đồng kỳ hạn dựa trên tài sản cơ sở là chứng khoán giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán và các chứng khoán phái sinh niêm yết, giao dịch thỏa thuận khác dựa trên tài sản cơ sở là chứng khoán giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
Ngoài Sở giao dịch chứng khoán, không tổ chức, cá nhân nào được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh niêm yết.
- Về bù trừ, thanh toán chứng khoán phái sinh
Nghị định quy định Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam là đơn vị duy nhất đảm nhiệm chức năng thanh toán, bù trừ cho các giao dịch chứng khoán phái sinh trên thị trường chứng khoán phái sinh.
Để đảm bảo hạn chế rủi ro, hoạt động bù trừ, thanh toán cho các giao dịch chứng khoán phái sinh niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán phải được thực hiện theo cơ chế đối tác bù trừ trung tâm.
Các công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại có thể đăng ký làm thành viên bù trừ của Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam khi đáp ứng được một số yêu cầu nhất định. Trong đó, yêu cầu về vốn đối với thành viên bù trừ trực tiếp thấp hơn thành viên bù trừ chung.
Cụ thể: Vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu đối với các ngân hàng thương mại yêu cầu từ 5.000 tỷ đồng trở lên đối với thành viên bù trừ trực tiếp và 7.000 tỷ đồng trở lên đối với thành viên bù trừ chung. Yêu cầu về vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu đối với công ty chứng khoán là từ 900 tỷ đồng trở lên khi đăng ký làm thành viên bù trừ trực tiếp, 1.200 tỷ đồng trở lên khi đăng ký làm thành viên bù trừ chung.
- Việc cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh
Đối với các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, việc cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.
Được biết trước đây, Việt Nam đã có nhiều loại sản phẩm phái sinh tiền tệ nhưng chưa có thị trường chứng khoán phái sinh mặc dù Luật Chứng khoán đã có các quy định về loại hình chứng khoán này.
Về lâu dài, thị trường này sẽ tạo ra một công cụ, không chỉ giúp đảm bảo lợi nhuận còn giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro cũng như hiệu quả của công cụ chứng khoán phái sinh đã được chứng minh trên thế giới.
Nếu như thị trường chứng khoán cơ sở (thị trường hiện tại) giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận, thì thị trường chứng khoán phái sinh - với chức năng chính là phòng ngừa rủi ro - chủ yếu sẽ hỗ trợ nhà đầu tư bảo vệ những lợi nhuận đã kiếm được.
Chứng khoán phái sinh là chứng khoán quy định tại Luật Chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, bao gồm: a) Hợp đồng tương lai là chứng khoán phái sinh niêm yết, trong đó xác nhận cam kết giữa các bên để thực hiện một trong các giao dịch sau: - Mua hoặc bán một số lượng tài sản cơ sở nhất định theo một mức giá đã được xác định vào một ngày đã được ấn định trước trong tương lai. - Thanh toán khoản chênh lệch giữa giá trị tài sản cơ sở đã xác định trước tại thời điểm giao kết hợp đồng và giá trị tài sản cơ sở tại một ngày được ấn định trước trong tương lai. b) Quyền chọn là chứng khoán phái sinh, trong đó xác nhận quyền của người mua và nghĩa vụ của người bán thực hiện một trong các giao dịch sau: - Mua hoặc bán một số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá thực hiện đã được xác định, tại thời điểm trước hoặc vào một ngày đã được ấn định trước trong tương lai; hoặc thanh toán khoản chênh lệch giữa giá trị tài sản cơ sở đã xác định trước tại thời điểm giao kết hợp đồng và giá trị tài sản cơ sở tại thời điểm trước hoặc vào một ngày đã được ấn định trước trong tương lai. - Mua hoặc bán một số lượng hợp đồng tương lai nhất định theo mức giá thực hiện đã được xác định, tại thời điểm trước hoặc vào một ngày đã được ấn định trước trong tương lai. c) Hợp đồng kỳ hạn là chứng khoán phái sinh giao dịch thỏa thuận, xác nhận cam kết mua hoặc bán một số lượng tài sản cơ sở nhất định theo một mức giá đã được xác định vào một ngày đã được ấn định trước trong tương lai. d) Các chứng khoán phái sinh khác theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. |
>Khơi dòng lợi nhuận mới từ TTCK phái sinh
>TTCK phái sinh: Có thể triển khai trong quý 1
>Bơm vốn cho địa ốc từ kênh chứng khoán