Bộ Nội vụ đề xuất cơ chế làm việc linh hoạt cho công chức
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, hướng tới mô hình Chính phủ số, chính quyền số và công dân số, Bộ Nội vụ đề xuất bổ sung chính sách làm việc linh hoạt dành cho một số đối tượng công chức có hoàn cảnh đặc biệt như đang nuôi con nhỏ hoặc chăm sóc cha mẹ già yếu, bệnh tật.
Đề xuất này được nêu rõ trong hồ sơ thẩm định dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) do Bộ Tư pháp vừa công bố. Dự án do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo và dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 5 tới.
Theo Bộ Nội vụ, thực tiễn quốc tế cho thấy nhiều quốc gia đã thiết kế hệ thống chính sách ưu đãi để đảm bảo công chức có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, thậm chí tích lũy ngày nghỉ chưa sử dụng để dùng về sau. Một số nước còn cho phép công chức nghỉ thai sản, nuôi con đến 3 năm hoặc áp dụng chính sách nghỉ tương tự khi nhận con nuôi.
Tại Việt Nam, trong xu hướng hội nhập và hiện đại hóa quản trị công vụ, Bộ Nội vụ kiến nghị bổ sung các quy định về mục đích và thời gian nghỉ để phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Đặc biệt, đề xuất cho phép một số công chức được làm việc bán thời gian hoặc làm việc từ xa, tập trung đánh giá hiệu quả trên kết quả công việc thay vì hiện diện vật lý tại cơ quan.
Chính sách này dự kiến áp dụng với các vị trí công tác không yêu cầu tiếp công dân trực tiếp, đồng thời ưu tiên hỗ trợ các công chức đang phải chăm sóc con nhỏ, phụng dưỡng người thân cao tuổi, hoặc gặp khó khăn về điều kiện nhà ở tại các đô thị lớn có chi phí sinh hoạt cao.
Bộ Nội vụ cho rằng, làm việc từ xa không chỉ giúp tiết kiệm chi phí vận hành của cơ quan nhà nước (như điện, điều hòa, trang thiết bị, văn phòng...) mà còn mang lại sự chủ động cho công chức trong việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình.
Cùng với việc đề xuất cải cách chế độ làm việc, Bộ Nội vụ cũng kiến nghị cải tiến chính sách tiền lương và đãi ngộ theo vị trí việc làm, thay vì dựa vào hệ thống ngạch công chức như hiện nay. Theo đó, công chức khi chuyển đổi vị trí công tác sẽ được điều chỉnh mức lương, thưởng và chế độ phù hợp với vị trí mới đảm nhận.
Điểm đột phá trong dự thảo luật là việc bỏ toàn bộ quy định về ngạch công chức, thay bằng mô hình quản lý nhân sự công theo vị trí việc làm, gồm: vị trí lãnh đạo, quản lý; chuyên môn, nghiệp vụ; hỗ trợ, phục vụ.
Đối với các vị trí hỗ trợ và phục vụ, cơ quan quản lý được quyền ký hợp đồng lao động theo cơ chế linh hoạt. Đặc biệt, với các vị trí đòi hỏi chuyên môn cao hoặc kỹ năng đặc thù, các cơ quan có thể ký hợp đồng với chuyên gia, nhà khoa học, nhân sự có tài năng, nhằm đáp ứng yêu cầu công vụ trong giai đoạn mới.
Về chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ cho biết đã tham khảo mô hình một số nước, theo đó tiền lương công chức bao gồm lương cơ bản, thưởng, phụ cấp đi lại, khu vực, cư trú… và không còn phụ cấp chức vụ như trước đây, do đã được tích hợp vào thu nhập theo từng vị trí việc làm.
Mức lương sẽ được xác lập theo mặt bằng chung của xã hội và khu vực tư nhân, nhằm bảo đảm mức sống phù hợp cho công chức, giúp họ an tâm công tác, giảm nhu cầu làm thêm ngoài giờ, góp phần phòng chống tiêu cực, tham nhũng và ngăn chặn tình trạng "chảy máu chất xám" trong khu vực công.