Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết: Vướng mắc mặt bằng và giải ngân vốn
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án 7 (Bộ Xây dựng), Dự án thành phần cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết đã hoàn thành, đưa vào khai thác tuyến chính từ ngày 19/5/2023, đảm bảo tiến độ và chất lượng theo yêu cầu. Tuy nhiên, dự án hiện vẫn tồn tại một số vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng và giải ngân vốn năm 2025.
Nổi bật là việc chậm bàn giao mặt bằng để thi công trạm dừng nghỉ tại Km144+560. Đến nay, địa phương mới chỉ bàn giao một phần diện tích đất công khoảng 1,67ha trên tổng số 10,86ha. Do diện tích nhỏ lẻ, không liên tục nên chưa thể tổ chức thi công.
Tương tự, với hạng mục đường quay đầu xe của hệ thống giám sát điều hành giao thông, Ban Quản lý dự án 7 đã nhiều lần gửi văn bản tới UBND các xã Hải Ninh, Lương Sơn và Hàm Thuận Bắc, đề nghị bàn giao hồ sơ thiết kế và cắm mốc giải phóng mặt bằng để thu hồi đất. Tuy nhiên, đến nay các vị trí đường quay đầu xe tại nút giao Chợ Lầu, Đại Ninh và Ma Lâm vẫn chưa được bàn giao, khiến công tác triển khai thi công bị đình trệ.
Theo kế hoạch, tổng vốn bố trí cho công tác giải phóng mặt bằng của dự án là 113 tỷ đồng, nhưng đến nay mới giải ngân được gần 9 tỷ đồng. Như vậy, còn khoảng 104 tỷ đồng phải hoàn tất giải ngân trong năm 2025. Đây là áp lực rất lớn bởi dự án thuộc nhóm các dự án trong kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025, nên buộc phải hoàn thành toàn bộ công tác giải ngân trong năm 2025. Sau mốc thời gian này, dự án sẽ không được tiếp tục bố trí vốn cho những năm tiếp theo.
Tiến độ giải ngân chậm không chỉ ảnh hưởng đến kế hoạch chung của Ban Quản lý dự án 7 và Bộ Xây dựng mà còn có nguy cơ kéo lùi tiến độ hoàn thành dự án, đi ngược lại chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Để khắc phục tình trạng này, Ban Quản lý dự án 7 đã kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiên cứu cơ chế, chính sách theo quy định pháp luật nhằm xử lý dứt điểm những tranh chấp, khiếu kiện kéo dài tại vị trí xây dựng trạm dừng nghỉ Km144+560.
Bên cạnh đó, các đơn vị cần tăng cường vận động, thuyết phục tổ chức và cá nhân có đất bị thu hồi sớm bàn giao trước mặt bằng với diện tích tối thiểu khoảng 2ha liên tục mỗi bên ngay trong tháng 9/2025. Điều này sẽ tạo điều kiện để nhà đầu tư khởi công các hạng mục thiết yếu như nhà vệ sinh, bãi đỗ xe phục vụ người tham gia giao thông, đồng thời phấn đấu bàn giao toàn bộ phần diện tích còn lại trong thời gian sớm nhất.
Đối với hạng mục đường quay đầu xe, Ban Quản lý dự án 7 đề nghị tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng sớm đưa ra hướng dẫn, hỗ trợ các xã tổ chức phối hợp cùng đơn vị liên quan để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Trong khi chờ phê duyệt chủ trương, UBND các xã cần vận động người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng song song với quá trình thu hồi đất, nhằm kịp tiến độ thi công, phấn đấu hoàn thành trong tháng 10/2025 để có thể chạy thử và đưa vào khai thác vào tháng 12/2025.
Ban Quản lý dự án 7 cũng nhấn mạnh, UBND tỉnh cần chỉ đạo quyết liệt để bảo đảm giải ngân toàn bộ vốn giải phóng mặt bằng trong năm 2025. Trường hợp không hoàn thành, địa phương sẽ phải tự cân đối, bố trí ngân sách để thanh toán cho các công việc chưa hoàn thành, chưa giải ngân.
Với mục tiêu đưa toàn bộ dự án đi vào khai thác đúng tiến độ, những giải pháp mạnh mẽ, kịp thời trong công tác giải phóng mặt bằng và giải ngân vốn là yếu tố then chốt. Chỉ khi các vướng mắc này được tháo gỡ triệt để, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết mới có thể phát huy tối đa hiệu quả, góp phần kết nối hạ tầng giao thông quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực.