Tập trung giữa muôn trùng nhiễu loạn: Bí quyết sống toàn tâm của doanh nhân hiện đại
Tâm trí con người giống như trình duyệt với quá nhiều tab đang mở. Và càng nhiều “cửa sổ” chạy nền, càng dễ đánh mất sự rõ ràng, chiều sâu và cả… niềm vui sống. Thương trường bày ra vô số việc phải chạy đua, nhưng một doanh nhân hạnh phúc thì có thể chọn chỉ làm một việc trong một lúc.
Một hôm, trong một buổi trà thân tình, một nữ doanh nhân lớn hơn tôi vài tuổi - người đang điều hành thành công một tập đoàn lớn, có gia đình hạnh phúc, và hết lòng cống hiến trong những dự án phụng sự cộng đồng - đã nhìn tôi, thở dài: “Chị có tất cả… trừ sự hiện diện.”
Chị kể rằng mình như đang sống nhiều cuộc đời trong cùng một ngày: tâm trí chạy về email giữa lúc đang trò chuyện với con, lên kế hoạch chiến lược khi đang ăn trưa, và thao thức lúc 2 giờ sáng vì một cuộc họp chưa diễn ra.
Không ít người thành đạt, thậm chí là cực kỳ thành công nhưng lại mang trong mình một sự vắng mặt sâu thẳm. Họ đang sống, nhưng không thật sự có mặt trong chính đời sống của mình. Họ có nhiều thành tựu, nhưng họ cũng cạn kiệt.
Tâm trí đang chạy, còn chúng ta thì ở đâu?
Là doanh nhân, đặc biệt là doanh nhân trong thời đại này thì không thể không đa nhiệm. Trong một giờ, họ có thể ký duyệt hợp đồng, trả lời email, nghe một cuộc gọi khẩn cấp rồi lại phải nhảy vọt về chiến lược 5 năm. Tưởng rằng đang điều khiển mọi thứ, nhưng thật ra, chính tâm trí lại đang thao túng họ.
Một nghiên cứu thần kinh học cho thấy: bộ não con người có xu hướng “lang thang” 46,9% thời gian mỗi ngày. Tức là gần một nửa cuộc đời, chúng ta đang sống ở nơi nào đó khác với hiện tại. Và khi tâm trí rời khỏi hiện tại… hạnh phúc cũng rời theo. Hạnh phúc không đến từ nơi ta sẽ đến, mà đến từ khả năng cảm nhận trọn vẹn nơi ta đang đứng.
Vậy nên giải pháp không nằm ở chỗ loại bỏ sự đa nhiệm, mà là chuyển hóa nó thành một dòng chảy tinh tế và hiệu quả hơn thông qua sự tập trung: mỗi lần chỉ thật sự làm một việc trong một khối thời gian nhỏ (30 - 60 phút), và đặt trọn thân - tâm - trí vào việc đó rồi hãy chuyển sang việc khác.
Tập trung không phải là căng mình, mà là thả mình vào hiện tại
Nhiều người hiểu “tập trung” như một nỗ lực ép mình gồng lên, dồn hết năng lượng vào một việc. Nhưng với tôi - người đã làm việc sâu với tâm trí, năng lượng và cảm xúc - tôi tin rằng: tập trung thật sự không phải là sự căng cứng, mà là sự hòa tan. Hòa toàn thân, toàn tâm, toàn trí vào khoảnh khắc đang sống. Không chống lại, không cưỡng ép, mà là buông đủ để sự hiện diện trở nên trọn vẹn và nhẹ nhàng.
Chính sự thiếu vắng kết nối với bản thân khiến nhiều người mệt mỏi mà không rõ lý do. Họ sống trong trạng thái “nhớ việc tiếp theo” hơn là “cảm nhận việc đang làm”. Dù tay vẫn đánh máy, tai vẫn nghe người đối diện, nhưng tâm trí thì đã chạy sang một vùng trời khác. Họ ở đó, nhưng không thật sự “ở đây”.
Tập trung là điều có thể rèn luyện, bắt đầu từ những điều rất nhỏ
Tôi không tin vào “kỷ luật thép” hay “quản trị thời gian kiểu quân đội” như một công cụ để tập trung hay trở về với giây phút hiện tại. Thay vào đó, tôi tin vào những thói quen nhỏ - những điều tưởng như bình thường, nhưng có thể mở ra những thay đổi sâu sắc. Dưới đây là bốn thực hành dễ dàng mà hiệu quả:
Quản trị không gian, để đầu óc được thở: Bạn có thể đang suy nghĩ về tầm nhìn 10 năm, nhưng tâm trí lại bị giật về bởi... chiếc điện thoại nằm cạnh tay. Hãy bắt đầu bằng việc giải phóng không gian làm việc khỏi những thứ “không mời mà đến”.
Một chiếc bàn gọn gàng, mùi tinh dầu dịu nhẹ, một chậu cây nhỏ bên cửa sổ - không chỉ là vật trang trí, mà là cánh cổng đưa tâm trí bạn “hạ cánh” về hiện tại. Không gian bên ngoài càng tinh gọn, bên trong bạn càng dễ tĩnh lặng.
Lắng nghe cơ thể, vì cơ thể không bao giờ nói dối: Cơ thể luôn lên tiếng trước khi tâm trí gục ngã. Vai bạn đã gồng lên từ lúc nào? Mắt đã khô rát ra sao? Nhịp tim chậm hay nhanh? Cơ thể không bao giờ giả vờ, nó là người bạn đồng hành trung thực nhất.
Mỗi giờ làm việc, hãy dừng lại 1 phút, thực hiện một “body scan” (quét cơ thể) nhẹ nhàng và hỏi: “Giây phút này, mình thật sự cảm thấy điều gì?” Chỉ một câu hỏi thôi, cũng đủ làm mềm đi những vùng căng cứng nhất trong bạn.
Tắt chuông, bật chính mình: Một trong những hành động mạnh mẽ nhất là tắt toàn bộ thông báo trong một khoảng thời gian cố định mỗi ngày. Để rồi bật chính mình lên bằng sự hiện diện, sự tỉnh thức, và sự kết nối với việc đang làm.
Viết email trong tĩnh lặng. Hoàn thiện báo cáo trong không gian riêng. Nghe một cuộc họp không lướt điện thoại song song. Hãy cho phép tâm trí bạn được “dừng lại”, để rồi chính sự dừng ấy sẽ mang đến sự rõ ràng mà bạn không thể tìm thấy trong vùng nhiễu loạn.
Thiết lập “khoảnh khắc vàng” trong ngày: Chọn ra một khoảng 10 -15 phút mỗi ngày chỉ để thở - viết - cảm nhận, không bị gián đoạn bởi bất cứ điều gì. Không cần phải ngồi thiền nghiêm túc, cũng không cần phải lên kế hoạch cụ thể. Chỉ cần bạn hiện diện.
Điều kỳ diệu là, những khoảng dừng nhỏ ấy lại giúp phần còn lại trong ngày trở nên sáng rõ, sáng tạo và bình an hơn. Giống như ánh sáng len qua khe cửa, sự hiện diện có thể soi rọi cả một ngày dài.
Tập trung để hạnh phúc, chứ không phải chỉ để làm được nhiều hơn
Luôn muốn làm được nhiều hơn, đó là bản năng của doanh nhân. Nhưng thứ họ thật sự cần không phải là thêm thời gian, mà là thêm sự có mặt.
Sự tập trung không làm doanh nhân đánh mất thế giới, mà giúp họ chạm được thế giới bằng sự trọn vẹn. Khi chúng ta hiện diện - dù là trong cuộc họp, bữa ăn hay một khoảnh khắc lặng im - chúng ta đang gửi một thông điệp tới chính mình: “Tôi xứng đáng có mặt trong cuộc đời này, từng phút giây.”
Khi chúng ta có mặt đủ đầy, mọi thứ bắt đầu nở hoa
Tập trung không chỉ là kỹ năng, mà là một lối sống. Một lối sống mà ở đó doanh nhân không chỉ thành công, mà còn hạnh phúc; không chỉ hiệu quả, mà còn nhẹ nhàng; không chỉ đi xa, mà còn cảm nhận được từng bước chân đang đi.
Nếu bạn đã chạy rất nhanh, rất xa, rất giỏi… thì bây giờ, hãy thử đi chậm lại một chút. Không phải để làm ít đi, mà để sống nhiều hơn. Không phải để tụt lại phía sau, mà để bước cùng chính mình - với trái tim an yên và tâm trí sáng tỏ.
(*) Chuyên gia Sức khỏe Thân - Tâm - Trí (Holistic Wellness Coach)
