Đề xuất xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Bà Đen (Tây Ninh)

Tại Hội nghị Hội đồng Điều phối vùng Đông Nam Bộ lần thứ 6 và cuộc họp Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 98, tổ chức ngày 2/8 tại TP.HCM, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết hàng loạt dự án giao thông trọng điểm đang được khẩn trương triển khai, đặc biệt là các tuyến kết nối trực tiếp với sân bay quốc tế Long Thành - một trung tâm hàng không quan trọng của quốc gia trong tương lai gần.

Theo đó, tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành đã đưa vào khai thác 19km trên tổng số 58km. Dự kiến đến tháng 12 năm nay, 55km sẽ được hoàn thiện, và phần còn lại khoảng 3km sẽ được hoàn thành vào tháng 9/2026.

Cùng với đó, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và đường Vành đai 3 TP.HCM đã vượt qua nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng và được các nhà đầu tư cam kết đẩy nhanh tiến độ, nhằm sớm đưa các tuyến chính vào khai thác. Dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành hiện cũng đã được phê duyệt chủ trương đầu tư và đang ở giai đoạn lập dự án chi tiết, với kế hoạch khởi công vào ngày 19/8 tới.

Trong quy hoạch tổng thể phát triển hạ tầng vùng Đông Nam Bộ, việc hình thành cụm cảng trung chuyển quốc tế tại Cần Giờ kết hợp với hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải được xác định là động lực kinh tế quan trọng, kéo theo nhu cầu đầu tư mạng lưới đường sắt chuyên dụng. Cụ thể, hai tuyến đường sắt chiến lược là TP.HCM - Lộc Ninh (dài 128km) và Biên Hòa - Vũng Tàu (132km) đang được các cơ quan chức năng xúc tiến lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Riêng tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 6,5 tỷ USD, trong đó giai đoạn 1 khoảng 3,8 tỷ USD và mục tiêu khởi công trước năm 2030.

Tuyến đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh cũng đang được chú trọng đầu tư. Thủ tướng Chính phủ đã giao UBND tỉnh Bình Dương (nay là TP.HCM sau khi chuyển giao thẩm quyền quản lý) chủ trì nghiên cứu đoạn Bàu Bàng - Dĩ An với chiều dài khoảng 52km và tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 40.000 tỷ đồng. Đoạn tiếp theo từ Bàu Bàng đến Lộc Ninh dài khoảng 76km cũng nằm trong kế hoạch tiếp tục nghiên cứu triển khai.

Song song đó, dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Mỹ Thuận theo hình thức đối tác công tư (PPP) đã được Bộ Xây dựng phê duyệt chủ trương đầu tư. Hiện nay, các cơ quan chức năng đang tiến hành tính toán hiệu quả tài chính để làm cơ sở triển khai trong thời gian tới.

Trong lĩnh vực giao thông công cộng và vận tải hành khách khối lượng lớn, Bộ Xây dựng đã phối hợp cùng TP.HCM nghiên cứu phương án đầu tư hai tuyến đường sắt đô thị kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay quốc tế Long Thành.

Phương án thứ nhất là tuyến metro số 6, sẽ kết nối sân bay Tân Sơn Nhất đến nút giao Phú Hữu, nơi giao cắt với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Từ đó, tàu sẽ sử dụng chung hạ tầng để tiếp tục hành trình đến sân bay Long Thành. Dự án này được định hướng đầu tư trước năm 2030.

Phương án thứ hai là tuyến metro số 2, dự kiến kéo dài từ sân bay Tân Sơn Nhất đến ga Thủ Thiêm, sau đó kết nối tiếp với tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành dài khoảng 42km, có tổng mức đầu tư khoảng 3,5 tỷ USD, hiện đang trong giai đoạn hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.

Bộ Xây dựng dự kiến trình Quốc hội xem xét, phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 10/2025. Để đảm bảo sự đồng bộ trong quá trình triển khai, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Thủ tướng giao TP.HCM là cơ quan chủ đầu tư đối với tuyến đường sắt này.

Việc triển khai tuyến đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Bà Đen cùng với hàng loạt công trình giao thông trọng điểm tại vùng Đông Nam Bộ không chỉ mang ý nghĩa nâng cao hiệu quả vận chuyển và phát triển du lịch, mà còn là bước đi chiến lược trong lộ trình xây dựng hạ tầng giao thông xanh, hiện đại và bền vững.

TH