Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn: Phát triển năng lượng hạt nhân phải đặt con người làm trung tâm
Sáng 25/7, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã đến thăm và làm việc với Viện Nghiên cứu hạt nhân tại tỉnh Lâm Đồng - đơn vị duy nhất trong cả nước hiện đang vận hành Lò phản ứng hạt nhân phục vụ nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tham dự buổi làm việc có lãnh đạo các bộ: Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Giáo dục và Đào tạo, Văn phòng Chính phủ cùng đại diện tỉnh Lâm Đồng.
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Cao Đông Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân cho biết, Viện đã vận hành Lò phản ứng với tổng số giờ lên đến hơn 71.500 giờ, phục vụ cho các hoạt động nghiên cứu, sản xuất, cung cấp dịch vụ, huấn luyện và đào tạo nhân lực khoa học kỹ thuật hạt nhân. Riêng trong giai đoạn đại dịch COVID-19, thời gian vận hành lò đạt trên 4.500 giờ/năm, gấp ba lần trung bình các năm trước nhằm đảm bảo nguồn dược chất phóng xạ phục vụ chẩn đoán và điều trị bệnh tại các cơ sở y tế trong nước.
Viện cũng là điểm đến của hàng trăm lượt sinh viên, học viên cao học từ các trường đại học trên cả nước đến thực tập, nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực như công nghệ lò phản ứng, đo định liều bức xạ, quan trắc phóng xạ môi trường, công nghệ đồng vị phóng xạ trong y học và công nghiệp.
Tại buổi làm việc, Viện đề xuất Chính phủ xem xét chủ trương nâng công suất Lò phản ứng lên gấp 2-3 lần so với mức 500kWt hiện nay nhằm mở rộng khả năng nghiên cứu, sản xuất. Đồng thời, đề nghị ban hành cơ chế đặc thù để thu hút, giữ chân nhân lực chất lượng cao; tạo điều kiện liên kết với doanh nghiệp nhằm khai thác hiệu quả kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp có mặt tại buổi làm việc đánh giá cao vai trò và đóng góp của Viện trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ bức xạ trong nông nghiệp công nghệ cao, y tế và bảo vệ môi trường. Đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Viện mở rộng hợp tác, phát triển tiềm lực trong thời gian tới.
Phó thủ tướng biểu dương những nỗ lực và đóng góp thầm lặng của nhiều thế hệ nhà khoa học, cán bộ tại Viện trong hơn 40 năm qua, góp phần nâng cao vị thế khoa học và uy tín quốc tế của Việt Nam.
Ông đặc biệt đánh giá cao các ứng dụng của công nghệ chiếu xạ trong bảo quản, xử lý nông sản xuất khẩu, đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế; đồng thời khẳng định phát triển năng lượng nguyên tử là chủ trương lớn, đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện, từ thể chế, hạ tầng, công nghệ đến nhân lực, trong đó “con người là yếu tố quyết định”.
Để Viện tiếp tục phát triển bền vững và giữ vai trò trung tâm nghiên cứu hạt nhân quốc gia, Phó thủ tướng yêu cầu: Quản lý, vận hành tuyệt đối an toàn Lò phản ứng theo tiêu chuẩn quốc tế. Chủ động mở rộng hợp tác quốc tế, trao đổi khoa học, nâng cao năng lực nghiên cứu. Đồng thời, tham gia xây dựng quy chuẩn an toàn hạt nhân cho các dự án nhà máy điện hạt nhân tương lai; đóng vai trò nòng cốt trong việc triển khai dự án Trung tâm nghiên cứu hạt nhân quốc gia tại tỉnh Đồng Nai. Đề xuất chương trình nghiên cứu dài hạn, gắn với chiến lược phát triển khoa học công nghệcủa đất nước. Tận dụng tối đa cơ hội đào tạo nhân lực thông qua các chương trình học bổng quốc tế và hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).
Về các kiến nghị cụ thể của Viện, Phó thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và các bộ liên quan xây dựng đề án, đề xuất cơ chế đặc thù để tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ Viện thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.
Phó thủ tướng tin tưởng, Viện sẽ tiếp tục là cánh chim đầu đàn, đóng góp hiệu quả vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.