Hà Nội triển khai cơ chế đặc thù nhằm phát triển mạng lưới đường sắt đô thị
UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 2613/QĐ-UBND, chính thức triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội, mở đường cho việc thí điểm áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện mạng lưới đường sắt đô thị trên địa bàn Thủ đô.
Theo nội dung Quyết định, Kế hoạch được xây dựng với mục tiêu cụ thể hóa và thực thi một cách đầy đủ, nghiêm túc, hiệu quả các Kết luận của Bộ Chính trị và các quy định trong Nghị quyết 188.
Kế hoạch bao gồm 7 nhóm nội dung trọng tâm, tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, quy hoạch, huy động nguồn lực và tổ chức thực hiện dự án.
TP. Hà Nội sẽ kiện toàn Tổ công tác theo các Quyết định số 5806/QĐ-UBND (ngày 14/11/2023) và 1313/QĐ-UBND (ngày 8/3/2024), đồng thời xây dựng Nghị quyết của HĐND TP. Hà Nội nhằm hướng dẫn triển khai chi tiết Nghị quyết 188 cũng như Luật Thủ đô.
TP. Hà Nội cũng sẽ ban hành các quy định chi tiết về quy trình lập, thẩm định và phê duyệt các phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị và quy hoạch các khu vực phát triển định hướng giao thông (TOD). Đồng thời, chú trọng đến việc phát triển khoa học, công nghệ ngành đường sắt, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ tiên tiến.
Một trong những điểm mới là việc ban hành quy định về khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật tổng thể (thiết kế FEED) thay thế cho thiết kế cơ sở trong các báo cáo nghiên cứu khả thi. Điều này nhằm tăng cường tính linh hoạt và độ chính xác trong lập kế hoạch và kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng.
Thành phố cũng sẽ xây dựng bộ khung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật dành riêng cho các dự án đường sắt đô thị, làm cơ sở lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp nhà nước hoặc tư nhân tham gia cung cấp hàng hóa, dịch vụ và công nghệ.
Công tác quy hoạch sẽ được rà soát toàn diện, đặc biệt tập trung vào tình hình sở hữu và sử dụng đất dọc các hành lang tuyến đường sắt đô thị. Danh mục quỹ đất tiềm năng cho phát triển TOD sẽ được tổng hợp, tối ưu hóa phương án tuyến và tích hợp vào các đồ án quy hoạch giao thông, quy hoạch điện của Thủ đô.
UBND Thành phố sẽ xây dựng phương án huy động nguồn vốn đầu tư cho giai đoạn trung hạn 2026 - 2030, 2031 - 2035 và từng năm. Bên cạnh nguồn vốn ngân sách địa phương, Thành phố cũng chủ động trong việc ứng vốn trong thời gian hoàn thiện thủ tục ký kết hiệp định vay ODA.
Ngoài ra, thành phố sẽ lập Kế hoạch tổng thể về công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng; đồng thời triển khai việc di dời các công trình điện từ 110kV trở lên và đề xuất điều chỉnh kế hoạch vốn năm 2025 để bảo đảm tiến độ các dự án.
Dự kiến đến năm 2027, Hà Nội sẽ hoàn thành đoạn ngầm và đưa vào vận hành toàn tuyến thí điểm Nhổn - Ga Hà Nội. Trong tháng 10/2025, sẽ khởi công hai dự án lớn: tuyến số 2 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) và tuyến số 5 (Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc).
Ngoài ra, các dự án giai đoạn 2026 - 2030 cũng sẽ được triển khai đồng loạt, bao gồm: tuyến số 3 (Ga Hà Nội - Yên Sở), tuyến số 2 (Trần Hưng Đạo - Thượng Đình), tuyến số 2 (Nam Thăng Long - Nội Bài) và tuyến số 2A kéo dài đến Xuân Mai. Các giai đoạn tiếp theo (2031 - 2035, 2036 - 2045) cũng đã được định hướng chiến lược.
Các sở, ngành, đơn vị trực thuộc UBND TP. Hà Nội và các địa phương có tuyến đường sắt đi qua sẽ có trách nhiệm tổ chức, bố trí nhân sự phù hợp để triển khai kế hoạch với tinh thần trách nhiệm cao nhất.
Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội sẽ là cơ quan thường trực, đóng vai trò đầu mối theo dõi, đôn đốc và giám sát việc triển khai thực hiện Kế hoạch một cách đồng bộ, hiệu quả.