Ngân hàng Nhà nước có thể được trao quyền cho vay đặc biệt lãi suất 0%, không cần tài sản bảo đảm

Theo đó, một trong những nội dung quan trọng được đề xuất là chuyển giao thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm và không cần tài sản bảo đảm từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, quy định hiện hành trao quyền quyết định khoản vay đặc biệt không tài sản bảo đảm, với mức lãi suất ưu đãi 0%, cho Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để tăng cường hiệu quả quản lý, giảm thiểu thủ tục trung gian và rút ngắn thời gian xử lý, Dự thảo Luật đề xuất giao quyền này trực tiếp cho Ngân hàng Nhà nước.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ được phép quyết định cho các tổ chức tín dụng vay đặc biệt, có hoặc không có tài sản bảo đảm. Việc xác định tài sản bảo đảm, nếu có, sẽ do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định. Lãi suất của khoản vay đặc biệt là 0%/năm.

Khoản vay đặc biệt này áp dụng trong các trường hợp cấp thiết, như khi tổ chức tín dụng cần đảm bảo thanh khoản để chi trả cho người gửi tiền rút hàng loạt, hoặc trong quá trình thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc.

Ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, khi thẩm tra nội dung dự thảo, cho biết cơ quan này đồng thuận với đề xuất phân cấp thẩm quyền nêu trên. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh yêu cầu Chính phủ cần rà soát kỹ lưỡng các quy định hiện hành về cho vay đặc biệt, đồng thời xây dựng tiêu chí và điều kiện chi tiết cho các khoản vay với lãi suất 0% và không tài sản bảo đảm.

“Cần có quy định rõ ràng, minh bạch về quy trình, thủ tục cho vay, cũng như các biện pháp kiểm soát rủi ro nhằm ngăn ngừa tổn thất có thể phát sinh”, ông Mãi nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định mới liên quan đến quyền thu giữ tài sản bảo đảm đối với các khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng và công ty mua bán, xử lý nợ. Theo đó, việc thu giữ chỉ được thực hiện khi hợp đồng tín dụng có quy định rõ quyền thu giữ, và phải tuân thủ các điều kiện, giới hạn do pháp luật quy định.

Dự luật cũng quy định rõ, tổ chức tín dụng không được sử dụng các biện pháp vi phạm pháp luật hay trái đạo đức xã hội trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm. Quyền thu giữ có thể được ủy quyền cho công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của chính tổ chức tín dụng đó. Đối với các tổ chức tín dụng thuộc diện chuyển giao bắt buộc, quyền này cũng có thể được ủy quyền tương tự.

Ủy ban Kinh tế đánh giá việc bổ sung quyền thu giữ tài sản bảo đảm là cần thiết trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu nội bảng đang gia tăng. Tính đến cuối tháng 7/2024, tỷ lệ này đạt 4,75%, tăng so với mức 4,3% đầu năm và 4,55% cuối năm 2023.

Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ vai trò, trách nhiệm của UBND và công an cấp xã trong việc đảm bảo an ninh trật tự khi thu giữ tài sản. Đồng thời, quy trình và thủ tục thu giữ, xử lý tài sản bảo đảm cần được Chính phủ quy định chi tiết nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

Quốc hội dự kiến thảo luận tại tổ về dự luật vào chiều 20/5, tại hội trường ngày 29/5 và sẽ biểu quyết thông qua vào ngày 17/6 tới.

TH