TP.HCM đã trải qua một hành trình đầy nỗ lực và tự hào

Ngày 30/4/1975, đánh dấu một mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc Việt Nam khi đất nước hoàn toàn giải phóng, thống nhất. Đối với TP.HCM, đây cũng là thời điểm mở ra một giai đoạn mới trong quá trình phát triển và xây dựng thành phố. Tuy nhiên, hành trình phát triển của TP.HCM trong 50 năm qua không phải là một con đường thẳng tắp, mà đầy gian khó và thử thách, đặc biệt trong giai đoạn từ 1975 đến trước khi đổi mới (1986), nhưng cũng đầy thành tựu và chuyển mình mạnh mẽ từ khi Đổi mới diễn ra cho đến nay.

Từ một thành phố mang vết thương chiến tranh

Sau khi đất nước thống nhất vào năm 1975, TP.HCM, lúc đó mang tên là Sài Gòn, đã phải đối mặt với vô vàn khó khăn trong công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế. Những năm sau giải phóng là giai đoạn khó khăn không chỉ của TP.HCM mà còn của toàn quốc, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước vừa trải qua một cuộc chiến tranh kéo dài, kinh tế bị tàn phá nặng nề và hệ thống cơ sở hạ tầng, công nghiệp bị suy yếu.

Một trong những khó khăn lớn nhất mà TP.HCM phải đối mặt sau giải phóng là sự khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng. Khi đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh, nền kinh tế trong nước còn non trẻ và yếu kém. TP.HCM trước kia là một trung tâm thương mại, tài chính lớn của miền Nam nhưng sau giải phóng, thành phố phải chịu sự thay đổi lớn về cơ cấu kinh tế, chuyển từ nền kinh tế thị trường sang nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung. Hệ thống doanh nghiệp tư nhân bị quốc hữu hóa, và sự thiếu hụt trong việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghiệp đã gây ra sự khủng hoảng.

Trong suốt giai đoạn này, TP.HCM phải đối mặt với sự xuống cấp nghiêm trọng của cơ sở hạ tầng. Các nhà máy, xí nghiệp sau chiến tranh không đủ nguồn lực để duy trì sản xuất. Nền công nghiệp của thành phố lúc bấy giờ chủ yếu dựa vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, nhưng việc thiếu hụt nguồn vốn và công nghệ hiện đại khiến cho sản xuất bị gián đoạn và giảm sút. Cùng với đó là sự thiếu hụt các mặt hàng tiêu dùng, gây ra tình trạng khan hiếm hàng hóa, lạm phát gia tăng.

Giai đoạn này cũng chứng kiến việc áp dụng mô hình kinh tế bao cấp, với việc phân phối hàng hóa và tài nguyên theo kế hoạch của Nhà nước. Tuy nhiên, sự thiếu sót trong việc điều hành và quản lý nền kinh tế dẫn đến tình trạng sản xuất không theo kịp nhu cầu, khiến đời sống người dân ngày càng khó khăn. Tình trạng thiếu thốn thực phẩm, hàng hóa thiết yếu là một trong những vấn đề nghiêm trọng.

Đặc biệt, TP.HCM còn phải đối mặt với tình trạng di cư ồ ạt từ các tỉnh thành khác, do sự kém phát triển và điều kiện sống ở các vùng nông thôn. Điều này tạo áp lực lớn đối với nguồn lực xã hội của thành phố, nhất là về việc làm và nhà ở. Lực lượng lao động không được đào tạo bài bản khiến cho thành phố khó có thể phục hồi nhanh chóng nền kinh tế sau chiến tranh.

Trở thành đầu tàu kinh tế cả nước

Năm 1986, khi Việt Nam bắt đầu thực hiện chính sách Đổi mới, TP.HCM đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, vượt qua khó khăn và phát triển trở thành trung tâm kinh tế, tài chính hàng đầu của cả nước. Chính sách Đổi mới không chỉ giúp Việt Nam nói chung mà TP.HCM nói riêng thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, mà còn mở ra một giai đoạn phát triển bền vững và thịnh vượng.

Đổi mới mang lại sự chuyển biến lớn cho TP.HCM khi thành phố chuyển từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các doanh nghiệp nhà nước dần được cổ phần hóa, thị trường tự do bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, cùng với việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, đã tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ trong cơ cấu kinh tế của thành phố.

Kể từ sau năm 1986, kinh tế TP.HCM đã tăng trưởng ở mức cao trong nhiều năm liên tục. Cụ thể, giai đoạn 1991 - 1995 tăng 12,6%; giai đoạn 1996 - 2000 tăng 10,1%; giai đoạn 2001 - 2005 tăng 11%; giai đoạn 2006 - 2010 tăng 11,4%; giai đoạn 2011 - 2015 là 7,2% và giai đoạn 2016 - 2020 là 6,4%. Dưới tác động của đại dịch COVID-19, kinh tế thành phố tăng trưởng chậm lại ở mức 1,4% trong năm 2020 và suy giảm ở mức -6,78% trong năm 2021.

Nếu tính từ sau giai đoạn Covid-19 từ 2022 đến nay, tăng trưởng bình quân của thành phố đạt 7,7 -7,9%. Đặc biệt, trong năm 2023, GDP của TP.HCM chiếm khoảng 30% tổng GDP của cả nước, với tổng sản phẩm nội địa (GDP) đạt hơn 1 triệu tỷ đồng, tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 7 - 8%.

Bên cạnh đó, TP.HCM còn giữ ví thế là địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Trong nhiều năm, TP.HCM đã thu hút hàng nghìn dự án FDI từ các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt là các quốc gia có nền kinh tế phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và các nước châu Âu. Tính đến năm 2024, tổng vốn FDI vào TP.HCM đã lên tới hàng chục tỷ USD, tạo ra hàng triệu việc làm và thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ, nâng cao trình độ lao động.

Những kết quả trên đã thể hiện năng lực lãnh đạo, sự kiên định và quyết tâm của Đảng bộ và Nhân dân Thành phố trong thực hiện đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Bên cạnh đó Đảng bộ Thành phố đã quán triệt, vận dụng, thực hiện sáng tạo đường lối phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng, bám sát thực tiễn, luôn sáng tạo, mạnh dạn thí nghiệm nhiều cơ chế, chính sách mới để thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trường.

Bên cạnh đó, Đảng bộ Thành phố còn tập trung đẩy mạnh vào việc phát triển cơ sở hạ tầng để hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế. Các công trình giao thông trọng điểm như metro, cao tốc, sân bay, cảng biển được đầu tư mạnh mẽ. Sự hoàn thiện của các dự án giao thông đã giúp thành phố kết nối với các khu vực khác trong và ngoài nước, nâng cao khả năng vận chuyển hàng hóa và di chuyển của người dân. Các dự án xây dựng, khu công nghiệp, khu đô thị mới liên tục được triển khai và phát triển, đặc biệt là ở các quận ngoại thành.

Đặc biệt, trong bối cảnh của cuộc Cách mạng 4.0, TP.HCM đã tập trung phát triển công nghệ và chuyển đổi số. Thành phố đẩy mạnh đầu tư vào các ngành công nghiệp công nghệ cao như công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông. Các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ ngày càng phát triển mạnh mẽ, TP.HCM đã trở thành một trung tâm công nghệ lớn của khu vực Đông Nam Á. Chính quyền thành phố cũng đã chủ trương xây dựng TP.HCM trở thành thành phố thông minh, với các dự án về hạ tầng số và dữ liệu lớn.

Có thể thấy, 50 năm qua, TP.HCM đã trải qua một chặng đường phát triển đầy gian nan nhưng cũng đầy ấn tượng. Từ một thành phố bị tàn phá bởi chiến tranh, TP.HCM đã vượt qua những khó khăn lớn trong giai đoạn sau giải phóng và trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu của Việt Nam sau Đổi mới. Những thành tựu về kinh tế, sự phát triển vượt bậc trong thu hút đầu tư nước ngoài, cơ sở hạ tầng, và công nghệ đã góp phần xây dựng một TP.HCM hiện đại, năng động.

Kết quả trên là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của chính quyền và nhân dân thành phố mang tên Bác trên tinh thần đoàn kết, sáng tạo và khát vọng vươn lên để hướng đến một tương lai đưa TP.HCM trở thành đô thị phát triển bền vững, hội nhập quốc tế toàn diện và trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu khu vực Đông Nam Á và thế giới.

Thanh An