Thị trường xe máy: Hết thời hoàng kim
Chuyện làm ăn - Ngày đăng : 03:45, 20/10/2021
 |
Sụt giảm thê thảm
Làn sóng Covid-19 thứ tư bùng phát kéo tụt sức mua của thị trường xe máy Việt Nam. Cụ thể, diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 ở các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng… khiến nhiều đại lý phân phối xe máy phải tạm dừng hoạt động. Thậm chí, thị trường đóng băng trong tháng 8, nửa đầu tháng 9, khi các tỉnh, thành siết chặt biện pháp giãn cách xã hội để phòng dịch.
Theo số liệu mới nhất do Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) công bố, trong quý III/2021, 5 thành viên thuộc VAMM gồm Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM chỉ bán được 367.037 xe, giảm đến 300.323 xe so với quý II/2021 và giảm đến 45,84% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức bán hàng theo quý thấp nhất từ trước đến nay của thị trường xe máy Việt Nam. Và, tính bình quân mỗi tháng trong quý III/2021, cả 5 thành viên VAMM chỉ bán ra khoảng 122.000 xe/tháng.
Sự sụt giảm của thị trường đã bắt đầu từ trước đó. Theo trang dữ liệu Motorcyclesdata, năm 2020, tổng sản lượng thị trường xe hai bánh tại Việt Nam giảm 14,4%, kết thúc ở mức 2,84 triệu xe. Đây là lần đầu tiên doanh số dưới mức 3 triệu xe sau hơn một nửa thập kỷ (từ năm 2016 đến năm 2020).
Nhà sản xuất xe Honda Nhật Bản vẫn thống trị thị trường khi đạt doanh số 2,1 triệu xe (giảm 14,7%), tiếp theo là Yamaha với 471.527 xe (giảm 16,7%).
Trước sự sụt giảm của thị trường, nhiều hãng xe đã liên tục giảm giá bán. Hiện, hàng loạt mẫu xe thương hiệu Honda giảm giá sâu. Trong đó, các mẫu xe được cho là rất "hot" của Honda như Air Blade, SH, Lead đang được bán giá thấp hơn giá niêm yết của hãng.
Cụ thể, tại TP.HCM, Honda Lead có giá 37,49 triệu đồng cho bản tiêu chuẩn và 40,19 triệu đồng cho bản cao cấp có Smart Key. Đây là mức giá rẻ hơn nhiều so với thời điểm trước giãn cách. Trước đó, vào khoảng tháng 5, bản tiêu chuẩn và cao cấp lần lượt có giá 43,1 triệu đồng và 48,4 triệu đồng. Hiện, Lead có giá niêm yết là 38,59-41,79 triệu đồng.
 |
Thị trường xe máy sụt giảm mạnh từ đầu năm đến nay |
Cùng với đó, các hãng xe cũng liên tục ra mắt nhiều sản phẩm mới. Chỉ trong tháng 9 và nửa đầu tháng 10/2021, Honda Việt Nam đã liên tục ra mắt 6 mẫu xe mới, gồm SH350i, SH 125i/150i, Air Blade, Wave Alpha, Super Cub C125 và mẫu xe thể thao cỡ nhỏ CBR150R. Piaggio cũng giới thiệu đến người tiêu dùng các phiên bản đặc biệt nhất của dòng xe cao cấp Vespa và Liberty S. Yamaha trong tháng 9 qua cũng tung ra hai mẫu Yamaha Exciter 155 VVA 2021 bản đặc biệt giới hạn và Sirius FI 2021 mới.
Dù vậy, doanh số của các hãng vẫn chưa tiến triển. Tính chung, 9 tháng đầu năm 2021, thị trường xe máy Việt chỉ đạt 1,736 triệu xe, giảm 191.885 xe (giảm 10%) so với cùng kỳ năm trước. Dự báo, thị trường xe máy năm nay sẽ rất thấp vì sức mua chưa có dấu hiệu hồi phục dù nhiều tỉnh, thành đã dỡ bỏ giãn cách.
Khó trở lại hoàng kim
Các chuyên gia thị trường và nhà kinh doanh lĩnh vực xe máy cho rằng, thị trường sẽ khó trở lại thời hoàng kim. ABeam Consulting (ABeam Việt Nam) - công ty tư vấn chiến lược hàng đầu Nhật Bản cho rằng thị trường xe máy Việt Nam đang ở giai đoạn bão hòa, mức tăng trưởng sẽ ổn định và không có đột biến trong thập kỷ tới.
Theo phân tích của ABeam Consulting, năm 2020, do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19, số lượng xe máy bán ra giảm từ 3,25 triệu chiếc còn 2,84 triệu chiếc, giảm 12,6% so với năm 2019.
Dù vậy, Việt Nam vẫn là quốc gia có doanh số bán hàng duy trì ở mức ổn định trong suốt thập kỷ qua với khoảng 3 triệu chiếc được bán ra hằng năm. Trong đó, số lượng thấp nhất là 2,7 triệu chiếc vào năm 2014 và cao nhất là 3,39 triệu chiếc vào năm 2018.
Thị trường xe máy Việt Nam đang được "thống trị" bởi 5 nhà sản xuất lớn Honda, Yamaha, Suzuki, SYM và Piaggio, trong đó Honda và Yamaha chiếm gần 90% tổng số lượng xe máy tiêu thụ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2021.
Xe máy vẫn được coi là phương tiện giao thông chính ở Việt Nam. Năm 2020, cả nước có 98 triệu người nhưng đã có hơn 65 triệu xe máy được đăng ký. Điều này cho thấy, cứ 3 người dân thì có 2 người sở hữu một chiếc xe máy. Mặt khác, giao thông công cộng tại Việt Nam vẫn chưa phát triển, còn ô tô vẫn được xem là khá đắt so với mức thu nhập trung bình.
Tuy nhiên, ABeam Consulting cho rằng thị trường xe máy tại Việt Nam đang bắt đầu bước sang giai đoạn bão hòa khi số lượng ô tô có xu hướng tăng nhanh. Cụ thể, vào năm 2010, tỷ lệ giữa số lượng xe máy và ô tô đăng ký tại Việt Nam ở mức 55,9 xe máy/ô tô nhưng liên tục giảm và đã xuống tỷ lệ 26,7 xe máy/ô tô vào năm 2020.
 |
Thị trường xe máy Việt khó trở lại thời hoàng kim |
Bên cạnh đó, GDP bình quân đầu người tăng liên tục và đạt 2.785 USD vào năm 2020, tăng đáng kể so với 1.317 USD năm 2010 (theo World Bank). Không chỉ điều kiện tài chính cải thiện giúp người Việt Nam có thể mua những mặt hàng đắt tiền hơn như ô tô thay vì xe máy, mà cơ sở hạ tầng ở Việt Nam cũng đang được cải thiện với tốc độ nhanh chóng.
"Thị trường xe máy sẽ phát triển bền vững hơn với những con số ổn định trong tương lai nhưng sẽ không có sự tăng trưởng đáng kể nào trong thập kỷ tới. Thời hoàng kim của xe máy cũng sẽ khó trở lại", ABeam Consulting nhận định.