Nông sản Việt Nam lập kỷ lục xuất khẩu mới
Dù khởi đầu năm 2025 trong bối cảnh nhiều áp lực từ thị trường và yêu cầu kỹ thuật ngày càng khắt khe của các nước nhập khẩu, xuất khẩu nông sản Việt Nam đã bứt phá mạnh mẽ nhờ sự tăng tốc của các mặt hàng chủ lực như cà phê, sầu riêng và hạt điều, qua đó xác lập kỷ lục mới về kim ngạch.
Theo số liệu từ Cục Hải quan, tính đến hết tháng 11, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt khoảng 64 tỷ USD, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm trước và vượt mức cao nhất của cả năm 2024. Với đà tăng hiện tại, mục tiêu 70 tỷ USD cho cả năm được đánh giá là hoàn toàn khả thi.
Trong tổng thể bức tranh xuất khẩu, nhóm nông sản tiếp tục đóng vai trò trụ cột với kim ngạch đạt 34,24 tỷ USD, tăng 15%. Điểm đáng chú ý của năm nay là động lực tăng trưởng ngày càng tập trung rõ nét, khi rau quả vươn lên dẫn dắt về quy mô, còn cà phê tạo dấu ấn nổi bật về giá trị.
Rau quả trở thành điểm sáng lớn nhất của xuất khẩu nông sản năm 2025. Gần hết năm, kim ngạch nhóm hàng này đạt hơn 8,5 tỷ USD, tăng khoảng 20% và cao nhất từ trước tới nay. Sầu riêng tiếp tục giữ vai trò mặt hàng chủ lực với kim ngạch vượt 3,5 tỷ USD. Đồng thời, rau quả chế biến lần đầu tiên vượt mốc 1,5 tỷ USD, cho thấy xu hướng kéo dài chuỗi giá trị và giảm dần sự phụ thuộc vào xuất khẩu tươi.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, kết quả này phản ánh khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trước những biến động đầu năm. Ngành rau quả đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới, song tăng trưởng bền vững vẫn phụ thuộc vào việc tiếp tục chuẩn hóa vùng trồng, kiểm soát chất lượng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Cùng với sự gia tăng về quy mô, cơ cấu thị trường xuất khẩu rau quả cũng có sự dịch chuyển tích cực. Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất, nhưng xuất khẩu sang Mỹ và Liên minh châu Âu ghi nhận mức tăng mạnh từ 40 - 60%, góp phần giảm dần sự phụ thuộc vào một thị trường đơn lẻ và nâng vị thế nông sản Việt Nam ở các phân khúc cao cấp.
Nếu rau quả giữ vai trò dẫn dắt về lượng, thì cà phê là ngành tạo dấu ấn rõ nét nhất về giá trị trong năm 2025. Trong 11 tháng, kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt gần 8 tỷ USD, tăng 61% so với cùng kỳ và được dự báo đạt khoảng 8,3 tỷ USD cho cả năm - mức cao nhất từ trước tới nay. Giá xuất khẩu bình quân đạt 5.667 USD/tấn, tăng gần 40%, trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu sụt giảm do hạn hán kéo dài tại Brazil và Việt Nam, trong khi nhu cầu tại châu Âu, Mỹ và châu Á phục hồi.
Ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, cho rằng kết quả này không chỉ đến từ mặt bằng giá thuận lợi mà còn phản ánh quá trình nâng cao chất lượng cà phê Việt Nam trong nhiều năm qua, từ phát triển cà phê đặc sản, đạt các chứng nhận bền vững đến nâng chuẩn chế biến và truy xuất nguồn gốc.
Bên cạnh cà phê và rau quả, hạt điều tiếp tục khẳng định vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong 11 tháng, kim ngạch xuất khẩu hạt điều đạt 4,76 tỷ USD, tăng 19,5% và cao nhất từ trước đến nay, với triển vọng cả năm vượt mốc 5 tỷ USD. Tuy nhiên, việc phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu vẫn là điểm nghẽn khiến biên lợi nhuận ngành còn mỏng, đòi hỏi đẩy mạnh chế biến sâu và xây dựng thương hiệu.
Nhìn tổng thể, năm 2025 đánh dấu giai đoạn tăng trưởng mới của nông sản Việt Nam, với sự chuyển dịch rõ rệt từ tăng trưởng dựa trên sản lượng sang gia tăng giá trị và chất lượng. Các kỷ lục đạt được phản ánh xu hướng nâng chuẩn sản xuất, mở rộng chế biến và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Ở góc độ chính sách, phát biểu tại một diễn đàn kinh tế gần đây, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế. Theo ông, việc hoàn thiện thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn pháp lý và thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn sẽ tạo nền tảng để xuất khẩu nông, lâm, thủy sản duy trì đà tăng trưởng bền vững.
Về dài hạn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đặt mục tiêu đưa kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản hướng tới mốc 100 tỷ USD. Để hiện thực hóa mục tiêu này, ngành nông nghiệp cần dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đồng thời tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do, đầu tư hạ tầng logistics và nâng chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc, coi kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn là định hướng xuyên suốt trong tiến trình hội nhập.