Gia Bình – phép thử lớn cho mô hình tư nhân đầu tư hạ tầng hàng không
Sau gần một năm thẩm tra và hoàn thiện hồ sơ, Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình tại Bắc Ninh. Dự án được kỳ vọng góp phần giảm tải cho hệ thống hàng không khu vực Thủ đô và tạo tiền lệ cho khu vực tư nhân tham gia các công trình hạ tầng quy mô lớn. Tuy nhiên, cùng với kỳ vọng là những yêu cầu khắt khe về minh bạch, giám sát và hiệu quả dài hạn.
Chủ đầu tư dự án - Masterise Group, được biết đến là tập đoàn phát triển bất động sản sở hữu danh mục bất động sản hàng hiệu lớn nhất Đông Nam Á, tiên phong áp dụng các chuẩn mực toàn cầu vào việc phát triển, vận hành và quản lý các dự án cao cấp tại Việt Nam. Hàng loạt các dự án biểu tượng tại Việt Nam như khu bất động sản hàng hiệu thương hiệu Marriott lớn nhất thế giới Grand Marina, Saigon, khu đô thị chuẩn quốc tế The Global City, Masteri West Heights (Hà Nội), Masteri Rivera Danang (Đà Nẵng), Khu đô thị The Centric (Thủy Nguyên, Hải Phòng)... đều đạt chuẩn quốc tế, hoàn thành đúng tiến độ, pháp lý minh bạch, phục vụ cho phong cách sống ngày càng cao cấp của người Việt.
Được biết, để phục vụ dự án trọng điểm quốc gia, Masterise đã chuẩn bị kỹ lưỡng nguồn lực, đồng thời đảm bảo cam kết tài chính mạnh mẽ với khả năng huy động lên đến 85% tổng mức đầu tư (khoảng 166.921 tỷ đồng cho Gia Bình). Theo thông báo số 69, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc – Phó Chủ tịch Hội đồng Thẩm định Nhà nước – coi đây là điển hình triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW về huy động vốn tư nhân đột phá cho hạ tầng hàng không hiện đại, cụ thể hóa chủ trương Đảng, Nhà nước thành hành động thực tế, mang hiệu quả kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng.
Dự án trọng điểm vì lợi ích quốc gia & được xem xét kỹ lưỡng, đồng thuận cao
Trước đó, tại các phiên thảo luận Quốc hội, nhiều ý kiến nhất trí rằng, dự án thể hiện tầm nhìn chiến lược trong phát triển hạ tầng, mang lại lợi ích to lớn không chỉ cho Bắc Ninh mà cả vùng Thủ đô và đất nước. Các đại biểu kỳ vọng sân bay sẽ về đích đúng hạn, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành hàng không và kinh tế khu vực.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải (đoàn Ninh Bình) gọi Gia Bình là “cơ hội vàng” để vùng Thủ đô hình thành mô hình “trung tâm kép” như London hay Tokyo, bổ trợ cho Nội Bài đang quá tải. Ông cho rằng Gia Bình sẽ phát huy lợi thế phía đông bắc Hà Nội, tạo cú hích cho công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ vùng.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh) đề nghị mở rộng cơ chế đặc thù di dời di tích cho tuyến đường kết nối Hà Nội – Gia Bình, nhấn mạnh “có sân bay thì phải có đường” để đảm bảo đồng bộ.
Sự đồng thuận không chỉ ở nghị trường mà lan tỏa đến cộng đồng. Tinh đến đầu tháng 12/2025, hàng nghìn hộ dân trên địa bàn 4 xã của tỉnh Bắc Ninh đã được kê khai, chi trả tạm ứng giải phóng mặt bằng, trong khi hệ thống chính trị cơ sở tăng cường bám sát địa bàn để tạo đồng thuận. Bắc Ninh đặt mục tiêu hoàn thành các mốc then chốt, bảo đảm dự án kịp phục vụ Hội nghị cấp cao APEC 2027, ban hành chính sách đặc thù theo Quyết định 38/2025/QĐ-UBND, hỗ trợ bồi thường lên đến 30% giá đất ở, đồng thời ưu tiên tái định cư và ổn định đời sống cho người dân.
Khuyến khích tư nhân tham gia hạ tầng lớn: Tầm nhìn chiến lược
Với công suất 30 triệu hành khách/năm đến 2030 (mở rộng lên 50 triệu), là công trình lưỡng dụng (quốc phòng và dân sự), dự án sẽ góp phần giảm tải cho Cảng hàng không Nội Bài (Hà Nội) đang trong tình trạng quá tải và phục vụ Hội nghị cấp cao APEC năm 2027 do Việt Nam đăng cai tổ chức.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình) nhấn mạnh, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là bước tiến khuyến khích mô hình tư nhân tham gia dự án trọng điểm quốc gia, phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia và quy hoạch tỉnh Bắc Ninh, quy hoạch hệ thống cảng hàng không toàn quốc. “Đây là tiền lệ tốt cho phép tư nhân tiếp tục xây dựng sân bay quốc tế như Gia Bình”, bà Hoa nói.
“Chủ trương của Nhà nước là không phụ thuộc hoàn toàn ngân sách, mà tạo hành lang thông thoáng cho tư nhân tham gia hạ tầng lớn – đây là cách làm sáng tạo, hiệu quả trong bối cảnh vốn công hạn hẹp”, đại biểu Trần Văn Khải cũng đồng tình.
Với việc được chính thức thông qua, sân bay Gia Bình trở thành dự án sân bay nghìn tỷ đầu tiên do tư nhân thực hiện, đi đúng lộ trình pháp lý và nhận đồng thuận từ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan thẩm tra đến người dân. Đó là tín hiệu rõ ràng: Khi chính sách minh bạch, thủ tục đúng luật và doanh nghiệp có năng lực, tầm nhìn, những công trình thế kỷ sẽ không còn là giấc mơ, mà là tiền lệ tốt cho sự tham gia của khối tư nhân vào hạ tầng quốc gia
Nằm trên địa bàn các xã Gia Bình, Lương Tài, Nhân Thắng, Lâm Thao (tỉnh Bắc Ninh), cách trung tâm Hà Nội khoảng 40km, CHKQT Gia Bình có diện tích khoảng 1.960 ha. Dự án có tổng mức đầu tư dự kiến 196.378 tỷ đồng, do Masterise Group làm chủ đầu tư, trong đó giai đoạn một khoảng 146.236 tỷ và giai đoạn hai 55.142 tỷ. Dự án không sử dụng ngân sách nhà nước trực tiếp mà sử dụng vốn của nhà đầu tư gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp.
Theo quy hoạch, giai đoạn 1 (năm 2030), sân bay dự kiến đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm. Giai đoạn 2 đến năm 2050, nâng công suất lên 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
CHKQT Gia Bình được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, trong đó có khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.