Nhật Bản điều chỉnh lãi suất lên mức cao nhất kể từ năm 1995
Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) quyết định nâng lãi suất tham chiếu ngắn hạn thêm 25 điểm cơ bản, từ 0,5% lên 0,75%, đánh dấu mức lãi suất cao nhất của nước này kể từ năm 1995. Quyết định được đưa ra sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày và nhận được sự đồng thuận tuyệt đối của Hội đồng chính sách BOJ, đúng như dự báo của giới phân tích.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh lạm phát tại Nhật Bản duy trì trên mục tiêu 2% trong thời gian dài. Số liệu mới nhất cho thấy lạm phát lõi tháng 11/2025 đạt 3%, cao hơn đáng kể so với mục tiêu của BOJ, phản ánh áp lực giá cả vẫn còn hiện hữu trong nền kinh tế.
Mặc dù nâng lãi suất, BOJ khẳng định lãi suất thực vẫn đang ở mức âm đáng kể, đồng thời nhấn mạnh chính sách tiền tệ nhìn chung vẫn mang tính hỗ trợ đối với tăng trưởng kinh tế. Ngân hàng trung ương Nhật Bản dự báo lạm phát lõi có thể giảm xuống dưới 2% trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 9/2026, nhờ giá thực phẩm hạ nhiệt và các biện pháp kiểm soát giá của chính phủ.
Lạm phát kéo dài đang tạo sức ép lên thu nhập người lao động. Theo Bộ Lao động Nhật Bản, tiền lương thực tế đã giảm liên tiếp 10 tháng, làm dấy lên lo ngại về sức mua trong nước, dù lợi nhuận của khối doanh nghiệp vẫn được đánh giá duy trì ở mức cao.
Nhật Bản mới chỉ chính thức chấm dứt chính sách lãi suất âm vào đầu năm ngoái, sau gần 8 năm áp dụng. So với các nền kinh tế phát triển khác, mặt bằng lãi suất của Nhật Bản hiện vẫn ở mức thấp, phản ánh cách tiếp cận thận trọng của BOJ trong quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ nhằm tránh gây tổn thương cho đà phục hồi kinh tế.
BOJ cũng thừa nhận nền kinh tế Nhật Bản đang có dấu hiệu chững lại. Số liệu điều chỉnh cho thấy GDP quý III/2025 giảm 2,3% so với cùng kỳ năm trước. Tuy vậy, ngân hàng trung ương vẫn kỳ vọng các doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng lương trong năm 2026, qua đó hỗ trợ tiêu dùng và tạo nền tảng cho tăng trưởng ổn định hơn.
Việc nâng lãi suất diễn ra trong bối cảnh lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, làm gia tăng rủi ro chi phí vay vốn và tạo thêm áp lực lên ngân sách nhà nước. Hiện Nhật Bản là quốc gia có tỷ lệ nợ công trên GDP cao nhất thế giới, ở mức gần 230%, theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Theo ông Shigeto Nagai - Trưởng bộ phận kinh tế Nhật Bản tại Oxford Economics, BOJ nhiều khả năng sẽ tiếp tục nâng lãi suất vào giữa năm 2026, đưa lãi suất cuối chu kỳ lên khoảng 1%. Mức này được xem là lãi suất trung tính, đủ để kiểm soát lạm phát mà không gây kìm hãm tăng trưởng kinh tế.
Sau thông báo của BOJ, đồng yen giảm nhẹ so với USD, phản ánh việc thị trường đã phần lớn dự báo trước quyết định này. Giới phân tích nhận định, trong thời gian tới, chính sách tiền tệ của Nhật Bản sẽ tiếp tục đi theo lộ trình thận trọng và từng bước, nhằm cân bằng giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô.