Châu Á - Thái Bình Dương giữ vững đà tăng trưởng bất chấp biến động toàn cầu

Báo cáo Triển vọng 2026 của Viện Kinh tế Mastercard (MEI) vừa công bố cho thấy châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang điều chỉnh trước biến động thuế quan, tái cấu trúc thương mại và sự tăng tốc của AI. MEI dự báo GDP toàn cầu năm 2026 đạt 3,1%, giảm nhẹ so với 2025.

MEI nhận định rằng triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2026 được định hình bởi hai nhóm yếu tố song song: rủi ro và cơ hội. Các gói kích thích tài khóa cùng sự tiến bộ nhanh chóng về công nghệ, đặc biệt là việc tích hợp AI vào hoạt động doanh nghiệp, được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng. Tuy nhiên, mức độ hưởng lợi từ các động lực này sẽ không đồng đều giữa các khu vực.

Song song đó, căng thẳng địa chính trị kéo dài và quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng tiếp tục tạo ra những điểm đứt gãy, làm gia tăng sự bất định đối với thương mại và sản xuất. Sự phân bổ không đồng đều của các lợi ích công nghệ cũng có thể tạo ra những thách thức về chính sách và tăng trưởng tại một số thị trường.

Bất chấp những yếu tố trái chiều, MEI dự báo tăng trưởng GDP tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ duy trì ổn định trong năm 2026. Sự kết hợp của lạm phát hạ nhiệt, chính sách tiền tệ hỗ trợ và việc thu nhập thực tại một số thị trường gia tăng đang cải thiện điều kiện sống của các hộ gia đình và củng cố sự ổn định chung của khu vực. Người tiêu dùng sẽ tiếp tục tận dụng công nghệ và chú trọng đến giá trị, ưu tiên những khoảnh khắc ý nghĩa như du lịch và các trải nghiệm trực tiếp, đồng thời vẫn nhạy cảm về giá đối với các nhu cầu thiết yếu. Du lịch tiếp tục là động lực kinh tế quan trọng, với cả du lịch nước ngoài và du lịch nội khối đều tăng trưởng mạnh mẽ.

Ông David Mann - Kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Mastercard, nhận định: “Đóng vai trò trung tâm trong thương mại toàn cầu, châu Á - Thái Bình Dương đã thể hiện khả năng phục hồi đáng kể trong bối cảnh bất ổn về thuế quan và quá trình dịch chuyển chuỗi cung ứng đe dọa làm xáo trộn thương mại quốc tế. Năm 2026, dù những điều chỉnh về thương mại và chuyển dịch công nghệ tiếp tục chi phối kinh tế toàn cầu, điều kiện vi mô tại nhiều thị trường châu Á - Thái Bình Dương vẫn cải thiện. Việc thấu hiểu và bắt kịp các xu hướng nhu cầu nền tảng này sẽ là yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp”.

Các động lực kinh tế then chốt của năm 2026 gồm việc tái cấu trúc thương mại, AI, du lịch…

Thương mại toàn cầu tiếp tục tái cấu trúc sau các điều chỉnh thuế quan vào năm 2025. Trung Quốc đẩy mạnh đa dạng hóa xuất khẩu sang các thị trường mới, trong bối cảnh tỷ trọng doanh số thương mại điện tử từ Trung Quốc sang Mỹ giảm từ 28% (năm 2024) xuống còn 24% (tính đến tháng 8/2025). Đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương, sự dịch chuyển này đem đến cả rủi ro lẫn cơ hội: các thị trường nhập khẩu nhiều hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc có xu hướng giảm phát đối với hàng hóa nhập khẩu, trong khi các nhà xuất khẩu tại Nhật Bản và một số khu vực Nam Á đối mặt với áp lực thuế quan của Mỹ cũng như nhu cầu bên ngoài suy yếu.

Bất chấp những điều chỉnh này, vị thế trung tâm của châu Á - Thái Bình Dương trong chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn được duy trì. Ấn Độ, ASEAN và Trung Quốc đại lục ngày càng đóng vai trò lớn hơn khi doanh nghiệp tái cấu trúc nguồn cung và dòng vốn đầu tư.

Việc ứng dụng AI cùng các hỗ trợ tài khóa có trọng tâm sẽ trở thành những động lực quan trọng cho tăng trưởng trong năm 2026. Theo Chỉ số Chi tiêu cho AI của MEI, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Đặc khu Hành chính Hồng Kông đang thể hiện đà tăng trưởng mạnh mẽ trong việc ứng dụng các công cụ AI ở cả khối doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Song song đó, nhiều chính sách công nghiệp và hạ tầng chọn lọc như phát triển các trung tâm AI, trung tâm dữ liệu, đô thị thông minh và đầu tư vào bán dẫn đang đặt nền móng cho giai đoạn số hóa tiếp theo. Nhìn tổng thể, những chuyển dịch này đang giúp châu Á - Thái Bình Dương định vị và hưởng lợi mạnh mẽ trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển đổi năng suất nhờ vào AI.

Du lịch tiếp tục là một trong những động lực kinh tế bền vững nhất của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trong nửa đầu năm 2025, chi tiêu du lịch ra nước ngoài của Singapore cao hơn 2,7 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2019. Trong khi đó, Indonesia và Philippines dẫn đầu khu vực với mức chi tiêu du lịch ra nước ngoài tăng lần lượt 40% và 28%.

Du lịch quốc tế đến Nhật Bản và một số nước ASEAN đã trở lại trạng thái ổn định, còn du lịch nội khối tiếp tục mở rộng khi người tiêu dùng ưu tiên trải nghiệm hơn là hàng hóa hữu hình. Đà tăng trưởng mạnh trong chi tiêu giải trí và trải nghiệm cho thấy sự bền vững của ngành dịch vụ tại châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời khẳng định vai trò chủ lực của lĩnh vực này trong triển vọng kinh tế khu vực.

Nguyễn Sang