Thủ tướng yêu cầu tăng tốc chống khai thác IUU, hướng tới phát triển nghề cá bền vững
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tăng tốc, hành động quyết liệt để chấm dứt tình trạng khai thác IUU, đồng thời cơ cấu lại ngành thủy sản theo hướng phát triển bền vững, bảo đảm uy tín quốc gia và sinh kế lâu dài của ngư dân.
Chiều tối 9/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 25 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), được tổ chức trực tuyến từ Trụ sở Chính phủ đến 21 tỉnh, thành phố ven biển, với sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Ban Chỉ đạo tập trung rà soát tình hình chống khai thác IUU, đặc biệt là các nội dung theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC); tiến độ xây dựng báo cáo phục vụ làm việc với EC; đồng thời thảo luận các giải pháp trọng tâm nhằm phát triển nghề cá bền vững, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thủy sản.
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo, thời gian qua các đoàn công tác liên ngành tiếp tục kiểm tra, giám sát công tác chống khai thác IUU tại các địa phương ven biển. Đến nay, toàn bộ hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý tàu cá đã được số hóa, kết nối liên thông, bảo đảm tiêu chí “đúng, đủ, sạch, sống”. Tổng số tàu cá được đăng ký, cập nhật trên hệ thống VnFishbase đạt 79.180 tàu, tương đương 100% tổng số tàu cá hiện có.
Trong tuần, các lực lượng chức năng đã kiểm tra, kiểm soát gần 5.600 lượt tàu cá xuất, nhập bến theo quy định; giám sát hơn 1.800 tấn thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng bằng hệ thống nhật ký điện tử eCDT. Các trường hợp tàu cá vi phạm trước đây tiếp tục được xử lý nghiêm, tàu không đủ điều kiện kiên quyết không cho tham gia hoạt động.
Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó; xác định chống khai thác IUU là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong giai đoạn hiện nay.
Thủ tướng yêu cầu thực hiện mục tiêu kép: vừa chấm dứt tình trạng vi phạm khai thác IUU, vừa tái cơ cấu ngành thủy sản theo hướng phát triển bền vững. Trong đó, cần tổ chức lại đội tàu và lao động nghề cá theo hướng giảm khai thác, tăng nuôi trồng, đẩy mạnh chế biến sâu và mở rộng hợp tác nghề cá với các nước; đồng thời tạo sinh kế ổn định, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho ngư dân.
Các bộ, ngành và địa phương phải rà soát đầy đủ, chính xác các nội dung EC cảnh báo, khuyến nghị; xây dựng báo cáo trung thực, toàn diện, đồng bộ số liệu giữa các cơ quan. Trên cơ sở đó, chủ động trao đổi, làm việc thẳng thắn, nghiêm túc với EC nhằm thống nhất thông tin, tạo tiền đề sớm tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng”.
Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng Đề án phát triển nghề cá bền vững, bao gồm các lĩnh vực khai thác, nuôi trồng và chế biến thủy sản. Bộ Quốc phòng tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển, nhất là tại các vùng giáp ranh; kiểm soát chặt tàu cá xuất, nhập bến; xử lý nghiêm các tàu không đủ điều kiện hoạt động.
Bộ Công an tập trung triệt phá các đường dây môi giới đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài; điều tra, xử lý dứt điểm các vi phạm liên quan đến nguồn gốc thủy sản. Bộ Ngoại giao chủ động phối hợp với các nước liên quan để hoàn thiện thông tin về tàu cá, ngư dân Việt Nam bị bắt giữ, trao trả, phục vụ xử lý triệt để các vụ việc tồn đọng.
UBND các tỉnh, thành phố ven biển chịu trách nhiệm toàn diện trong quản lý đội tàu cá trên địa bàn; kiên quyết không để phát sinh vi phạm mới; xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân nếu buông lỏng quản lý. Các địa phương phải thường xuyên cập nhật danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU, bảo đảm dữ liệu thống nhất, chính xác giữa các cơ quan, lực lượng chức năng.
Thủ tướng cũng yêu cầu các hiệp hội, doanh nghiệp thủy sản tuyệt đối không thu mua, chế biến, xuất khẩu sản phẩm có nguồn gốc từ khai thác IUU; đồng thời đề nghị các cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền, phản ánh kết quả chống khai thác IUU và phê phán kịp thời những hành vi vi phạm. Thanh tra Chính phủ được giao tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các sai phạm liên quan.
Thủ tướng nhấn mạnh, chống khai thác IUU không chỉ nhằm tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, mà còn là yêu cầu căn bản để xây dựng ngành thủy sản Việt Nam hiện đại, có trách nhiệm và phát triển bền vững trong dài hạn.