Định vị niềm tin và thương hiệu: Chìa khóa để doanh nghiệp Việt tiếp cận dòng vốn dài hạn
Thị trường chứng khoán Việt Nam chuẩn bị nâng hạng lên thị trường mới nổi cũng là lúc doanh nghiệp Việt buộc phải nâng chuẩn quản trị, củng cố niềm tin và uy tín thương hiệu nếu muốn mở cánh cửa tiếp cận những dòng vốn hàng tỷ đô la.
Quản trị công ty là một chiến lược phát triển dài hạn
Chia sẻ tại Diễn đàn thường niên lần thứ 8 (AF8) với chủ đề: "Hội đồng quản trị bứt phá: Vươn tầm khu vực, định vị niềm tin và danh tiếng trên thị trường vốn" được tổ chức bởi Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD), bà Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, 2025 là năm vô cùng đặc biệt, đánh dấu 25 năm hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam - một hành trình không dài so với nhiều thị trường trong khu vực, nhưng đầy dấu ấn và nỗ lực.
Cụ thể, hai điểm nhấn lớn là Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân và công bố của FTSE Russell công nhận Việt Nam đủ điều kiện nâng hạng lên Thị trường mới nổi với mốc thời gian chính thức vào 21/9/2026.
Tuy nhiên, bà Chân Phương lưu ý rằng nâng hạng không phải đích đến, mà chỉ là khởi đầu cho giai đoạn phát triển cao hơn, với yêu cầu đề ra cho mỗi doanh nghiệp là coi quản trị công ty không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà là một chiến lược phát triển dài hạn; coi minh bạch thông tin là cam kết với nhà đầu tư; và coi quản trị rủi ro là nền tảng của sự bền vững.
Kinh nghiệm quốc tế đã chứng minh rằng những thị trường có chuẩn mực quản trị tốt luôn là điểm đến ưu tiên của dòng vốn dài hạn. Đặc biệt là các quỹ hưu trí, các định chế tài chính lớn. Ở Việt Nam, kết quả Thẻ điểm quản trị công ty ASEAN (ACGS) cho thấy nước ta đã có bước tiến quan trọng, nhưng vẫn còn khoảng cách đáng kể so với nhóm dẫn đầu. Khoảng cách ấy đặt ra yêu cầu cấp thiết rằng, doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp tục nâng chuẩn quản trị để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của thị trường và nhà đầu tư quốc tế.
"Trước yêu cầu đó, một hội đồng quản trị chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, có tầm nhìn và đủ độc lập sẽ quyết định hướng đi dài hạn của doanh nghiệp", bà Phương nhấn mạnh.
Định vị giá trị niềm tin và thương hiệu để doanh nghiệp "hút vốn"
Bà Elsa Ben Hamou Dassonville - Trưởng nhóm Chuyên gia Giải pháp Phát triển Bền vững và Khí hậu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAC), MSCI khẳng định: Dòng vốn hàng tỷ đô không chảy vào mọi doanh nghiệp mà chỉ vào những doanh nghiệp nhà đầu tư tin tưởng.
Trong đó, ba yếu tố quyết định để doanh nghiệp được “mở cửa” vào dòng vốn toàn cầu, trước tiên nằm ở bộ máy quản trị: hội đồng quản trị phải độc lập, có chuyên môn và có thực quyền. Nhà đầu tư quan sát rất kỹ cách doanh nghiệp quản lý rủi ro, khả năng dẫn dắt chuyển đổi số, chất lượng vận hành các ủy ban và mức độ thực chất trong từng quyết định.
Minh bạch cũng là một tiêu chuẩn sống còn. Các quỹ không đòi doanh nghiệp “hoàn hảo”, nhưng họ cần thông tin nhất quán, có thể so sánh và có giá trị dự báo. Trong bối cảnh thị trường vốn ngày càng dựa trên dữ liệu, công bố thông tin rõ ràng trở thành một loại “tiền tệ” để đổi lấy niềm tin.
Yếu tố thứ ba thuộc về ESG nhưng không phải dưới dạng báo cáo trình diễn. Doanh nghiệp buộc phải chứng minh dữ liệu phát triển bền vững và chiến lược khí hậu đáng tin, khả thi và có thể chuyển thành hành động. Trên thực tế, các công ty có chỉ số ESG tích cực thường ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn, chi trả cổ tức cao hơn và biến động thấp hơn nhờ khả năng phân bổ vốn hiệu quả.
"Dòng vốn khí hậu toàn cầu đang dịch chuyển mạnh về châu Á. Đây là thời cơ hiếm có cho Việt Nam, nhưng đi kèm sức ép sàng lọc rất lớn: doanh nghiệp nào đạt chuẩn sẽ được lựa chọn, còn những đơn vị “làm cho có” sẽ nhanh chóng bị loại khỏi cuộc chơi", bà Elsa nói.
Kinh nghiệm Malaysia càng củng cố khi bà Jackie Mah - Chủ tịch và Tổng Giám đốc Viện Thành viên HĐQT Malaysia (ICDM) cho rằng lý do Malaysia liên tục tăng thứ hạng trong đánh giá quản trị công ty ASEAN vì họ xây dựng ba văn hoá: văn hoá tiêu chuẩn, văn hoá minh bạch và văn hoá tuân thủ. Đồng thời, Malaysia bắt buộc đào tạo hội đồng quản trị, đánh giá thành viên độc lập, tăng tỷ lệ nữ giới và thế hệ trẻ trong hội đồng quản trị...
Thực tế từ các doanh nghiệp Việt, ông Nguyễn Khắc Hải - Giám đốc Khối phụ trách Luật và Kiểm soát tuân thủ, Công ty CP Chứng khoán SSI chia sẻ cách tiếp cận lấy minh bạch và kỷ luật tuân thủ làm nền tảng bảo vệ thị trường. Khi 99% tài khoản trên thị trường chứng khoán thuộc về nhà đầu tư cá nhân, rủi ro nhiễu loạn thông tin luôn ở mức cao, doanh nghiệp càng cần công bố thông tin chủ động, giải thích bối cảnh, giảm khoảng trống thông tin khiến nhà đầu tư dễ bị dẫn dắt bởi tin đồn.
Kinh nghiệm của SSI là đầu tư hệ thống cảnh báo giao dịch nội bộ, nâng cấp cơ chế phòng ngừa xung đột lợi ích, chuẩn hóa các quy trình tự doanh - môi giới - tư vấn để đảm bảo không có “vùng xám”. Nói cách khác, doanh nghiệp phải tự đặt mình vào vị trí “người gác cổng” của thị trường vốn: gìn giữ tính minh bạch, giảm thiểu rủi ro đạo đức và tạo môi trường đầu tư công bằng hơn.
Ông Lê Thành Liêm - Thành viên HĐQT Công ty CP Sữa Việt Nam thì đề xuất doanh nghiệp không nên chạy theo thành tích mà đặt trọng tâm vào xây dựng nền móng lâu dài: củng cố uỷ ban hội đồng quản trị, thiết lập cuộc họp riêng của các thành viên độc lập, cải tiến quy trình chia cổ tức, chuẩn hóa lại toàn bộ cấu trúc công bố thông tin. Đây là cách doanh nghiệp giữ uy tín bằng công việc thực chất, không bằng khẩu hiệu.