Quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn

Nghị định 310/2025/NĐ-CP sửa đổi khoản 1 Điều 2 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, theo hướng mở rộng và cụ thể hóa khái niệm vi phạm hành chính về thuế.

Theo quy định mới, vi phạm hành chính về thuế là hành vi có lỗi của tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về quản lý thuế và các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước do cơ quan thuế quản lý, từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, quyền khai thác khoáng sản, tài nguyên nước, cho đến lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp nhà nước hoặc cổ tức, lợi nhuận được chia cho phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Hành vi này không cấu thành tội phạm nhưng phải bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Nghị định cũng bổ sung khoản 10 Điều 2, xác định các trường hợp bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, chiến tranh, tai nạn bất ngờ… là những sự kiện mà người nộp thuế không thể khắc phục dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết.

Nghị định 310/2025/NĐ-CP điều chỉnh điểm a khoản 1 Điều 3 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, làm rõ phạm vi trách nhiệm của các đối tượng có liên quan trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Theo đó, tổ chức, cá nhân được người nộp thuế ủy quyền thực hiện nghĩa vụ thuế sẽ bị xử phạt nếu có hành vi vi phạm; tương tự, các tổ chức, cá nhân được pháp luật giao trách nhiệm đăng ký, khai hoặc nộp thuế thay cũng chịu trách nhiệm trong trường hợp vi phạm.

Đặc biệt, các đơn vị hợp thành thuộc đối tượng áp dụng Nghị quyết 107/2023/QH15 về chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu cũng sẽ bị xử phạt nếu vi phạm nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định.

Tại Điều 19, Nghị định bổ sung các mức xử phạt cụ thể đối với tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin liên quan đến nghĩa vụ thuế. Mức phạt từ 2 triệu đến 6 triệu đồng áp dụng đối với việc cung cấp thông tin trễ hạn từ 5 ngày trở lên. Phạt từ 6 triệu đến 10 triệu đồng đối với hành vi cung cấp thông tin không chính xác liên quan đến tài sản, tài khoản, tiền lương hoặc các dữ liệu ảnh hưởng đến việc xác định nghĩa vụ thuế của người nộp thuế.

Mức phạt từ 10 triệu đến 16 triệu đồng áp dụng cho hành vi không cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan thuế, hoặc các hành vi thông đồng, bao che người nộp thuế trốn thuế, không thực hiện quyết định cưỡng chế thuế, trừ trường hợp không trích chuyển tiền theo Điều 18 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

Nghị định 310/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 16/1/2026. Các hành vi vi phạm đã kết thúc trước thời điểm này sẽ được xử lý theo quy định pháp luật có hiệu lực tại thời điểm phát sinh hành vi. Đối với hành vi được thực hiện trước ngày Nghị định có hiệu lực nhưng bị phát hiện sau thời điểm đó, quy định tại Nghị định 310/2025/NĐ-CP sẽ được áp dụng.

Trường hợp vụ việc đã bị xử phạt trước thời điểm Nghị định có hiệu lực nhưng vẫn đang trong quá trình khiếu nại hoặc khởi kiện, việc giải quyết sẽ căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành tại thời điểm hành vi vi phạm được thực hiện.

Văn Hùng