Đề xuất cơ chế đặc thù xây dựng Khu thương mại tự do, mở rộng không gian phát triển Đà Nẵng
Chiều 3/12, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã trình bày trước Quốc hội dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Nghị quyết 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù dành cho TP. Đà Nẵng.
Dự thảo lần này đưa ra nhiều định hướng quan trọng nhằm tạo lập động lực tăng trưởng mới, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, quy hoạch phát triển đô thị và thu hút đầu tư chiến lược.
Một điểm nhấn đáng chú ý là đề xuất bổ sung cơ chế cho mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (Transit Oriented Development - TOD). Cơ chế này được kỳ vọng giúp Đà Nẵng tối ưu hóa giá trị quỹ đất công, khai thác hiệu quả hạ tầng hiện hữu và nâng cao liên kết đô thị.
Mô hình TOD cũng mở ra dư địa phát triển theo xu hướng hiện đại, đặc biệt là dọc các trục giao thông chiến lược như đường sắt đô thị; đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực phía Nam thành phố, vốn là vùng Quảng Nam cũ.
Dự thảo Nghị quyết đề xuất mở rộng danh mục 12 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược. Các dự án trọng tâm tập trung vào phát triển hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội có quy mô lớn như cảng biển, cảng hàng không, đường sắt đô thị và những lĩnh vực liên quan đến bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, dự thảo bổ sung quy định về thu hồi đất phục vụ dự án logistics gắn với cảng biển, cảng hàng không và cảng thủy nội địa, tương tự mô hình Khu thương mại tự do Hải Phòng. Cơ chế này nhằm tạo quỹ đất sạch kịp thời, giảm thiểu rủi ro trong quá trình triển khai dự án và bảo đảm tiến độ thực hiện.
Để rút ngắn thời gian chuẩn bị mặt bằng và nâng cao hiệu quả khai thác, dự thảo đưa ra cơ chế mới đối với hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Cơ chế này giúp giảm tình trạng chậm đưa mỏ vào hoạt động do khó thỏa thuận với chủ đất, đồng thời đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách.
Nội dung quan trọng nhất là đề xuất thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, được thiết kế không chỉ gắn với cảng biển và sân bay quốc tế mà còn mở rộng kết nối xuống phía Nam, liên thông với Khu kinh tế mở Chu Lai, Cảng hàng không Chu Lai và Cửa khẩu quốc tế Nam Giang.
Việc mở rộng không gian liên kết này nhằm thúc đẩy phát triển cân bằng giữa các khu vực, tạo hành lang kinh tế liên vùng và tăng sức cạnh tranh cho Đà Nẵng trong thu hút đầu tư quốc tế.
Ngoài ra, dự thảo mở rộng đối tượng được phép mua, thuê, thuê mua nhà ở và công trình xây dựng trong Khu thương mại tự do, bao gồm cả bất động sản hình thành trong tương lai. Quy định này đáp ứng xu hướng đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài và phù hợp với cách tiếp cận của nhiều quốc gia trong khu vực.
Chính phủ được phân cấp quy định chi tiết cơ chế lưu giữ hàng hóa trung chuyển, hoạt động tạm nhập tái xuất trong Khu thương mại tự do. Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn việc kiểm tra và giám sát hải quan đối với hàng hóa trung chuyển qua cảng hàng không quốc tế và cửa khẩu đường bộ.
Dự thảo cũng xác định rõ tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực then chốt gồm: kinh doanh cảng hàng không, khai thác nhà ga hàng hóa, dịch vụ xăng dầu hàng không, dịch vụ mặt đất, khai thác khu bay, cung cấp suất ăn hàng không và vận hành trung tâm logistics trung chuyển hàng hóa quốc tế tại cảng hàng không.