Nâng hạng thị trường: Áp lực chuẩn quản trị tiệm cận khu vực
Việt Nam bước vào nhóm thị trường mới nổi không chỉ bằng sự cải thiện về thanh khoản hay quy mô vốn hóa, mà bằng sức ép phải nâng chuẩn quản trị doanh nghiệp lên một mặt bằng hoàn toàn khác…
Chia sẻ chiều ngày 27/11, bà Hà Thu Thanh – Chủ tịch Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) cho rằng nâng hạng là cơ hội nhưng đồng thời là phép thử thực sự đối với các doanh nghiệp niêm yết. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động tiếp cận chuẩn mực quốc tế, áp dụng báo cáo GRI, công bố thông tin theo IFRS, hay tuân thủ chuẩn phát triển bền vững theo ISSB. Đây không phải trào lưu nhất thời mà là đòi hỏi mang tính cấu trúc khi nhà đầu tư ngày nay quan tâm sâu hơn đến chất lượng quản trị, tính độc lập của Hội đồng quản trị, cơ chế ngăn ngừa xung đột lợi ích và mức độ giám sát các giao dịch liên quan.
Từ góc nhìn nhà đầu tư, lợi nhuận không còn đủ để tạo niềm tin. Họ soi kỹ cấu trúc sở hữu, minh bạch thông tin, thù lao quản lý, cơ chế kiểm soát nội bộ và năng lực cầm lái của Hội đồng quản trị. Doanh nghiệp chi trả cổ tức đúng hạn, công bố thông tin chuẩn xác, tổ chức đại hội cổ đông chuyên nghiệp và đảm bảo quyền biểu quyết đầy đủ được xem là những dấu hiệu thể hiện sự nghiêm túc. Khi Việt Nam bước vào nhóm thị trường mới nổi, kỳ vọng ấy càng rõ ràng: nhà đầu tư tổ chức cần chuẩn quản trị cao, sự độc lập trong giám sát, chất lượng thực thi chiến lược và vai trò dẫn dắt thật sự của Hội đồng quản trị.
Tuy vậy, ông Phan Lê Thành Long – CEO VIOD nhận định kết quả Thẻ điểm Quản trị Công ty ASEAN (ACGS) 2024 một lần nữa chỉ ra mặt bằng quản trị của doanh nghiệp Việt Nam còn khoảng cách đáng kể so với khu vực. Điều này không chỉ là lời cảnh báo, mà còn tạo áp lực buộc doanh nghiệp phải đặt ra mục tiêu cụ thể và hành động bài bản để nâng chất lượng quản trị..
Làm rõ hơn bằng góc nhìn từ nhà đầu tư, bà Nguyễn Hoài Thu - Phó tổng giám đốc VinaCapital cho biết các quỹ thường gắn bó với doanh nghiệp từ 5 - 10 năm trở lên, không "lướt sóng" vài tháng rồi bỏ đi. Đặc điểm của nhóm này là trước khi rót vốn lớn rất quan tâm đến các yếu tố phi tài chính của doanh nghiệp như:tính minh bạch trong công bố thông tin, việc đảm bảo quyền và đối xử công bằng với nhà đầu tư, năng lực và hiệu quả của hội đồng quản trị, phát triển bền vững…
Bà Hoài Thu dẫn chứng nếu hai doanh nghiệp tương đồng, nhưng một bên có chất lượng quản trị tốt hơn thì nhà đầu tư sẵn sàng mua cổ phiếu với giá cao hơn. Doanh nghiệp cũng dễ vay vốn, tránh bị ép.
Hơn một thập kỷ đồng hành cùng thị trường chứng khoán Việt Nam, chuỗi sáng kiến của VIOD đã góp phần đáng kể vào việc nâng chất lượng quản trị tại Việt Nam, đặc biệt thông qua Diễn đàn Thường niên về Quản trị Công ty (AF), được tổ chức từ năm 2018. Năm 2025 đánh dấu lần thứ tám Diễn đàn được tổ chức (AF8).
AF8 năm nay dự kiến thu hút 350-380 lãnh đạo cấp cao, với chủ đề “Hội đồng Quản trị Bứt phá: Vươn tầm khu vực, Định vị niềm tin và danh tiếng trên thị trường vốn”. Theo ông Phan Lê Thành Long, điểm nhấn năm nay là sáng kiến “ACGS 20 - Khát vọng vươn tầm khu vực”, quy tụ 20 doanh nghiệp tiên phong cam kết nâng chất lượng và điểm ACGS để tiến tới chuẩn ASEAN Asset Class. Đây là bước đi mang tính dẫn dắt, góp phần định vị lại tiêu chuẩn thị trường.