Thủ tướng quyết liệt chỉ đạo, đặt mục tiêu gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2025
Tối 25/11 tại TP.HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp trực tuyến lần thứ 23 của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), kết nối với trụ sở Chính phủ và các địa phương ven biển nhằm rà soát tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đã được giao.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung xử lý dứt điểm các vi phạm tồn đọng, khắc phục triệt để tình trạng mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), đồng thời chuẩn bị kỹ lưỡng cho đợt thanh tra sắp tới của Ủy ban châu Âu (EC). Người đứng đầu các cơ quan, địa phương sẽ chịu trách nhiệm trực tiếp nếu để tái diễn vi phạm.
Báo cáo tại cuộc họp cho thấy, trong tuần qua, các bộ, ngành và địa phương đã hoàn thành 85/99 nhiệm vụ, tăng đáng kể so với tuần trước. Công tác quản lý đội tàu và giám sát hoạt động khai thác có bước tiến quan trọng khi toàn bộ 79.360 tàu cá trên cả nước đã được đăng ký và cập nhật đầy đủ trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase.
Việc kết nối liên thông dữ liệu giữa VNFishbase, hệ thống kiểm soát tàu cá của Bộ Quốc phòng và nền tảng định danh điện tử VNeID đã cơ bản khắc phục tình trạng chồng chéo, sai lệch dữ liệu như trước đây. Các địa phương cũng đã phân loại, kiểm soát chặt nhóm tàu không đủ điều kiện hoạt động.
Song song đó, các cơ quan chức năng đã trình ban hành Nghị định số 301 sửa đổi, bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, đồng thời tiếp tục lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 37/2024/NĐ-CP.
Tuần qua không phát sinh trường hợp tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ do vi phạm vùng biển. Đến nay, 99,97% vụ việc liên quan đến mất kết nối VMS và vượt ranh giới khai thác đã được xử lý, chỉ còn 8 vụ tồn đọng. Số địa phương hoàn thành xử lý tăng lên 17/22 địa phương.
Bộ Công an cũng đã đưa ra xét xử 9 vụ việc với 16 bị cáo, liên quan đến các hành vi tổ chức xuất nhập cảnh trái phép và can thiệp trái phép vào hệ thống thông tin, viễn thông.
Bên cạnh kết quả tích cực, Thủ tướng chỉ rõ vẫn còn 5 địa phương chưa hoàn tất xử lý các vụ vi phạm tồn đọng liên quan đến VMS, gồm: Khánh Hòa, TP.HCM, Cà Mau, An Giang và Tây Ninh. Những địa phương này được yêu cầu hoàn thành trong tuần tới.
Một số địa phương khác vẫn chậm xử lý hồ sơ tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ dù đã đủ thông tin. Ba tỉnh Gia Lai, Tây Ninh và Lâm Đồng chưa ban hành chính sách chuyển đổi nghề, giải bản tàu cá không còn hoạt động và hỗ trợ thiết bị VMS theo quy định.
Thủ tướng nhấn mạnh, toàn hệ thống phải duy trì tinh thần “sẵn sàng cao nhất” để đón đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC. Chế độ báo cáo theo tuần, tháng và đột xuất phải được thực hiện nghiêm túc; dữ liệu trên các hệ thống VNFishbase, VMS, eCDT và phần mềm xử lý vi phạm hành chính phải được cập nhật kịp thời, chính xác, thống nhất.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì đánh giá toàn diện kết quả Tháng cao điểm chống khai thác IUU; phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng trong thực hiện quy chế phối hợp liên ngành; đồng thời hướng dẫn các địa phương chuẩn bị đầy đủ nội dung phục vụ làm việc với đoàn thanh tra EC.
Thủ tướng cũng yêu cầu hoàn thiện, công khai hồ sơ truy xuất nguồn gốc và dữ liệu nghề cá quốc gia trước ngày 30/11/2025; khẩn trương hoàn thiện nghị định sửa đổi Nghị định 37 để trình Chính phủ ban hành.
Bên cạnh đó, các bộ, ngành liên quan phải tăng cường kiểm soát nguyên liệu thủy sản nhập khẩu theo Hiệp định PSMA, bảo đảm ngăn chặn triệt để nguồn nguyên liệu có nguồn gốc khai thác IUU xâm nhập thị trường trong nước.