Đề xuất mở rộng nhóm xe ô tô không phải nộp phí sử dụng đường bộ
Bộ Tài chính vừa gửi Bộ Tư pháp hồ sơ dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 90/2023/NĐ-CP, trong đó đề xuất nhiều nội dung quan trọng liên quan đến đối tượng chịu phí, mức thu và chu kỳ thu phí sử dụng đường bộ, nhằm phù hợp với hệ thống pháp luật mới về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Trên cơ sở đề xuất của Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ mở rộng và hoàn thiện các trường hợp xe ô tô không thuộc diện phải nộp phí sử dụng đường bộ.
Cụ thể, thay vì quy định chung như trước đây, dự thảo mới xác định rõ các trường hợp không chịu phí gồm: xe bị hư hỏng không thể sử dụng; xe bị thải bỏ; xe bị mất nhưng không tìm được và chủ xe làm thủ tục thu hồi giấy đăng ký, biển số theo quy định pháp luật.
Đối với phương tiện tạm dừng tham gia giao thông từ 30 ngày trở lên, dự thảo nêu rõ phạm vi áp dụng, bao gồm xe phải dừng để sửa chữa và xe kinh doanh vận tải tạm ngừng hoạt động theo quy định chuyên ngành.
Ngoài ra, dự thảo bổ sung nhóm xe của hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nhưng không tham gia giao thông, không sử dụng đường công cộng, vào diện không phải nộp phí. Những phương tiện này được hiểu là chỉ hoạt động trong phạm vi khép kín như: trung tâm sát hạch lái xe, khu vực nhà ga, cảng, mỏ khoáng sản, khu nuôi trồng – chế biến nông, lâm, thủy sản, công trường xây dựng, khu vui chơi giải trí, di tích, bệnh viện, trường học.
Đối với trường hợp xe bị mất cắp, dự thảo điều chỉnh theo hướng chỉ miễn phí với xe bị mất trộm từ 30 ngày trở lên, sau đó được cơ quan công an tìm thấy và bàn giao lại cho chủ xe.
Đáng chú ý, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung xe ô tô “bị giam giữ” vào nhóm không phải chịu phí, thay cho phạm vi trước đây chỉ áp dụng với xe “bị tịch thu”. Theo Bộ Xây dựng, các phương tiện bị tạm giữ trong các vụ việc hình sự, buôn lậu, tai nạn giao thông… thực tế không tham gia hệ thống giao thông công cộng nên cần được đối xử tương đồng với xe bị tịch thu.
Hiện nay, biểu phí ban hành kèm Nghị định 90 quy định mức thu đối với xe dân sự từ 130.000 đồng đến 1,43 triệu đồng mỗi tháng, áp dụng cho các chu kỳ 1, 3, 6, 12, 18 và 24 tháng; xe thuộc lực lượng quốc phòng, công an áp dụng mức thu theo năm.
Để bảo đảm tính thống nhất với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh cách phân loại phương tiện trong biểu phí, theo hướng thay thế cách ghi “dưới 10 chỗ”, “dưới 25 chỗ”, “dưới 40 chỗ” bằng các khung “đến 8 chỗ”, “đến 24 chỗ” và “đến 39 chỗ” (không tính ghế lái).
Đồng thời, nhóm xe chở người đến 8 chỗ được tách riêng theo tiêu chí xe kinh doanh vận tải và xe không kinh doanh vận tải, nhằm phản ánh đúng thực tiễn khai thác của loại hình phương tiện này.
Một điểm điều chỉnh quan trọng khác là việc bỏ chu kỳ thu phí 18 tháng và bổ sung chu kỳ 36 tháng, phù hợp với hệ thống chu kỳ kiểm định mới gồm: 3, 6, 12, 24 và 36 tháng theo quy định chuyên ngành.
Theo kế hoạch, dự thảo Nghị định sẽ được trình Chính phủ trong tháng 12 và dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, tạo khuôn khổ pháp lý mới đồng bộ, minh bạch hơn trong quản lý phí sử dụng đường bộ.