Làm chủ AI để không bị bỏ lại phía sau
Trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là công nghệ của tương lai mà đã trở thành một phần không thể tách rời của đời sống hiện tại. Trong cuốn Không ai cản được AI, tác giả Nguyễn Tiến Huy khẳng định: AI là cuộc cách mạng mang tính tái định hình xã hội toàn diện, sâu rộng hơn cả internet hay smartphone. Thay vì né tránh, con người cần hiểu rõ, tiếp cận đúng và làm chủ công nghệ này với tinh thần chủ động.
Cuốn sách mở ra bằng một cái nhìn lịch sử, liên kết tiến trình phát triển của AI với các bước ngoặt công nghệ trước đó, từ điện năng đến internet. Tuy nhiên, tác giả chỉ rõ, nếu internet là cây cầu kết nối thì AI là cỗ máy nhận thức, có khả năng học hỏi, suy luận và đưa ra quyết định trên nền dữ liệu khổng lồ. Chính điều đó khiến AI không chỉ là công cụ, mà là một “đối tác” trong hành trình phát triển của nhân loại.
Sách đi sâu vào cách AI thâm nhập các lĩnh vực cốt lõi: từ sản xuất, y tế, giáo dục đến nghệ thuật và quản trị doanh nghiệp. Dù AI có thể thay thế nhiều công việc kỹ thuật, tác giả cho rằng, nó đồng thời mở ra cơ hội việc làm ở những vị trí đòi hỏi sáng tạo, phân tích và tư duy chiến lược. Trong y tế, giáo dục hay nghệ thuật, AI là công cụ hỗ trợ, còn con người giữ vai trò trung tâm về đạo đức, cảm xúc và phán đoán. Thay vì đối đầu, người và AI cần cộng tác để tạo ra giá trị vượt trội.
.jpg)
Một điểm đặc biệt của sách là mô hình AI-RGB - khung năng lực do chính tác giả đề xuất, nhấn mạnh sự phát triển cân bằng giữa thái độ (Red), kỹ năng (Green) và kiến thức (Blue). Khi cả ba yếu tố hòa quyện, cá nhân đạt đến “trạng thái trắng” - làm chủ công nghệ; ngược lại, nếu lệch pha, sẽ rơi vào trạng thái “đen” - mù mờ, bị động. Mô hình này không chỉ dễ hiểu mà còn có tính ứng dụng cao trong giáo dục, quản trị nhân sự và phát triển bản thân.
Bên cạnh những lợi ích, tác giả không né tránh các mặt trái của AI như nguy cơ bất bình đẳng công nghệ, xâm phạm quyền riêng tư hay lệ thuộc quá mức vào thuật toán. Tuy nhiên, thay vì tạo nỗi sợ, ông truyền tải một thông điệp rõ ràng: chính con người quyết định cách AI được sử dụng. Tương lai thuộc về những ai biết khai thác công nghệ để phát triển con người, chứ không để con người bị hòa tan trong công nghệ.
Cuốn sách đặc biệt dành nhiều kỳ vọng vào thế hệ trẻ - những “công dân bản địa số” có khả năng thích nghi và sáng tạo vượt trội. Tác giả tin rằng, nếu được định hướng đúng, họ sẽ trở thành lực lượng chủ chốt đưa AI trở thành công cụ kiến tạo xã hội bền vững, chứ không phải là mối đe dọa.
Không ai cản được AI không chỉ là một cẩm nang công nghệ mà còn là một lời thức tỉnh về trách nhiệm con người trong kỷ nguyên số. Đọc cuốn sách này, bạn sẽ nhận ra: điều quan trọng không phải là AI mạnh đến đâu, mà là chúng ta có đủ bản lĩnh để dẫn dắt công nghệ phục vụ con người hay không.