Người tiêu dùng Việt Nam gia tăng chi tiêu cho trải nghiệm, dẫn dắt xu hướng khu vực

Việt Nam đạt 67 điểm trên Chỉ số Tâm lý Người tiêu dùng ASEAN, cao hơn đáng kể so với mức trung bình khu vực là 54 điểm và tăng 3 điểm so với năm trước. Kết quả này phản ánh niềm tin bền vững của người tiêu dùng đối với triển vọng kinh tế quốc gia cũng như tình hình tài chính cá nhân, trong bối cảnh nền kinh tế duy trì đà phục hồi ổn định và chính sách điều hành tiếp tục phát huy hiệu quả.

Chỉ số ACSS được xây dựng dựa trên sáu nhóm tiêu chí đánh giá nhận định của người tiêu dùng về điều kiện kinh tế hiện tại, triển vọng tương lai và năng lực tài chính cá nhân. Tại Việt Nam, hơn 80% người được khảo sát bày tỏ sự lạc quan về tình hình kinh tế chung của đất nước, với mức cải thiện mạnh so với năm trước. Tâm lý tích cực này được củng cố bởi kết quả tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong nửa đầu năm 2025, khi GDP tăng 7,52% so với cùng kỳ, mức cao nhất kể từ năm 2011.

Bên cạnh đó, giá cả được kiểm soát ổn định và dòng vốn FDI duy trì tích cực đã giúp củng cố niềm tin của người tiêu dùng, ngay cả trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều biến động, bao gồm các chính sách thuế quan mới từ Mỹ. UOB cũng đã điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng GDP cả năm của Việt Nam lên 7,7% sau khi ghi nhận kết quả tích cực trong quý III với mức tăng trưởng 8,23%.

Niềm tin vào kinh tế vĩ mô đã nhanh chóng chuyển hóa thành sự lạc quan về tài chính cá nhân. Hơn 70% người tiêu dùng Việt Nam kỳ vọng tình hình tài chính sẽ cải thiện trong năm tới, trong khi áp lực về chi phí sinh hoạt có xu hướng giảm, đặc biệt rõ nét trong nhóm Gen Z.

Dù vậy, một bộ phận người tiêu dùng, nhất là nhóm Gen Y, vẫn duy trì sự thận trọng đối với sự ổn định thu nhập và các nghĩa vụ tài chính dài hạn.

Theo ông Paul Kim - Giám đốc Khối Dịch vụ Tài chính Cá nhân UOB Việt Nam, nền tảng kinh tế vững chắc và định hướng chính sách hiệu quả đã tạo động lực quan trọng giúp duy trì tâm lý tiêu dùng tích cực, đồng thời thúc đẩy nhu cầu hoạch định tài chính bài bản hơn trong cộng đồng.

Khi áp lực lạm phát giảm bớt, người tiêu dùng Việt Nam bắt đầu mở rộng mối quan tâm sang các vấn đề dài hạn hơn như môi trường. Khảo sát cho thấy 66% người tham gia đánh giá biến đổi khí hậu, thiên tai và ô nhiễm là mối lo ngại hàng đầu, vượt lên trên các yếu tố kinh tế quốc tế.

Sự thay đổi này đang định hình rõ nét hành vi mua sắm, khi cứ ba người tiêu dùng thì có một người sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường, cao hơn mức trung bình khu vực.

Song song đó, tâm lý tài chính ổn định đã kích thích chi tiêu đối với các lĩnh vực nâng cao chất lượng sống. Khoảng 67% người tiêu dùng cho biết họ gia tăng chi tiêu cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe và các hoạt động thể chất, vượt mức chi cho các nhu cầu sinh hoạt cơ bản. Hơn một nửa người được hỏi thừa nhận chi tiêu nhiều hơn cho các dịch vụ trải nghiệm và phân khúc cao cấp, trong khi phần lớn xem du lịch, ẩm thực cao cấp và giải trí là những yếu tố thiết yếu trong đời sống hiện đại.

Xu hướng dịch chuyển sang tiêu dùng trải nghiệm cũng được phản ánh rõ nét trong dữ liệu thực tế. Theo thống kê từ UOB, tổng giá trị chi tiêu qua thẻ tại Việt Nam đối với các nhóm ngành ăn uống, giải trí và du lịch đã tăng 8% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, chi tiêu cho các hoạt động giải trí tăng tới 48%, trong khi du lịch tăng 8%. Những con số này cho thấy rõ xu thế ưu tiên trải nghiệm và nâng tầm phong cách sống của tầng lớp tiêu dùng trẻ và trung lưu đang gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam.

Trước nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng, UOB Việt Nam đang đẩy mạnh tái cấu trúc danh mục sản phẩm ngân hàng bán lẻ nhằm gia tăng giá trị trải nghiệm cho khách hàng. Hệ thống thẻ tín dụng được nâng cấp với các tính năng và quyền lợi phù hợp hơn với thói quen chi tiêu hiện đại, đồng thời mở rộng mạng lưới hợp tác với các thương hiệu hàng đầu trong và ngoài nước.

Thông qua đó, chủ thẻ UOB có thể tiếp cận hơn 1.000 ưu đãi trong các lĩnh vực du lịch, ẩm thực, mua sắm và giải trí, bao gồm quyền truy cập sớm vào các sự kiện quốc tế và các trải nghiệm độc đáo như tour khám phá hang Sơn Đoòng.

Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn người tiêu dùng Việt Nam đã xây dựng được nền tảng tài chính cá nhân tương đối vững chắc. Khoảng 94% số người tham gia cảm thấy tự tin trong quản lý tài chính, 86% cho biết có quỹ dự phòng, 79% tự tin xử lý các khoản nợ hiện tại, 82% khẳng định đã có độ bao phủ bảo hiểm phù hợp và 76% tin rằng danh mục đầu tư hiện tại đủ để phục vụ các mục tiêu dài hạn, bao gồm kế hoạch nghỉ hưu.

Thói quen tiết kiệm tiếp tục được duy trì ổn định, khi đa số người tiêu dùng cho biết tiết kiệm trên 10% thu nhập mỗi tháng và hơn một nửa đã tích lũy đủ chi phí sinh hoạt từ ba đến sáu tháng.

Dù bức tranh chung khá tích cực, nhóm Gen Z vẫn được xem là phân khúc có mức độ chuẩn bị tài chính yếu nhất. Một bộ phận trong nhóm này chưa xây dựng được quỹ dự phòng và chưa tham gia đầy đủ các chương trình bảo hiểm. Chưa tới một nửa Gen Z có khoản tiết kiệm đủ để trang trải chi phí sinh hoạt trên ba tháng, trong khi tỷ lệ sở hữu bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm nhân thọ ở mức thấp.

Đáng chú ý, một bộ phận không nhỏ cảm thấy chưa sẵn sàng trong việc quản lý các khoản nợ hiện tại. Xu hướng ưu tiên tận hưởng cuộc sống và chịu ảnh hưởng lớn từ áp lực xã hội được xem là yếu tố góp phần làm gia tăng khoảng cách về năng lực quản trị tài chính của thế hệ này.

Văn Hùng