Đề xuất giám sát định kỳ và đánh giá lại hiệu quả đầu tư sân bay Gia Bình
Trong phiên họp sáng 14/11, Quốc hội nghe báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết nhiều ý kiến đề nghị bổ sung dự báo nhu cầu vận tải của sân bay trong từng giai đoạn cũng như việc phân bổ lưu lượng với các cảng hàng không lân cận.
Báo cáo thẩm tra cũng đề cập tới yêu cầu đánh giá kỹ tính khả thi của việc hoàn thành dự án đúng tiến độ phục vụ APEC 2027, trong bối cảnh còn nhiều thách thức về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; điều kiện địa chất phức tạp; cũng như nhiệm vụ đào tạo, chuyển đổi nghề và bảo đảm sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng. Các ý kiến đề nghị làm rõ giải pháp bảo đảm an ninh lương thực khi thu hồi diện tích lớn đất lúa hai vụ phục vụ xây dựng sân bay.
Liên quan tới thời hạn hoạt động dự án, cơ quan thẩm tra cho rằng cần phân tích thuyết phục hơn cơ sở của mốc 70 năm, đồng thời đề xuất thiết lập cơ chế giám sát doanh thu, chi phí và lợi nhuận theo chu kỳ 5 năm một lần.
Việc giám sát định kỳ này nhằm cập nhật kịp thời tình hình khai thác, điều chỉnh các chỉ số tài chính theo thực tế, từ đó bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ hàng không.
Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ căn cứ xác định suất đầu tư, so sánh với các dự án sân bay tương đương trong khu vực để bảo đảm mức vốn hợp lý; đồng thời phân tích nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn và phương án trả nợ để hạn chế rủi ro tài chính.
Liên quan đến công tác di dời di tích lịch sử - văn hóa nằm trong phạm vi triển khai dự án, cơ quan thẩm tra nhất trí với sự cần thiết xây dựng cơ chế đặc thù, song nhấn mạnh phải quy định rõ trách nhiệm bảo tồn yếu tố gốc, giá trị lịch sử sau khi di dời.
Các phương án bảo tồn cần được nghiên cứu chi tiết, có đánh giá tác động đầy đủ và cơ chế giám sát rõ ràng. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải đóng vai trò chủ trì thẩm định, đồng thời ứng dụng công nghệ hiện đại để bảo đảm di tích không bị biến dạng.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị quy định rõ trách nhiệm, thời hạn và cơ chế báo cáo - hậu kiểm đối với UBND tỉnh Bắc Ninh trong thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời di tích. Quốc hội và các bộ, ngành trung ương cần thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ nhằm bảo đảm minh bạch trong quá trình áp dụng cơ chế đặc thù.
Cuối cùng, Chính phủ được đề nghị sớm báo cáo Quốc hội về tiến độ ban hành và triển khai Nghị quyết số 03/2025/NQ-CP về cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình tại Kỳ họp thứ 10, nhằm bảo đảm dự án được thực hiện đúng quy định và tiến độ đã đề ra.