Giá dầu giảm nhẹ, thị trường năng lượng toàn cầu phân hóa sau cuộc gặp Mỹ - Trung

Trong tuần từ 27/10 đến 1/11, thị trường hàng hóa thế giới liên tục giằng co khi mọi chú ý dồn vào cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc.

Giữa bối cảnh phân hóa rõ nét, nhóm nông sản trở thành điểm sáng khi các mặt hàng họ đậu đồng loạt tăng mạnh. Giá đậu tương bật gần 5,6%, trong khi khô đậu tương kéo dài chuỗi 14 phiên tăng liên tiếp - mức cao kỷ lục trong nhiều tháng qua. Lực mua gia tăng đã giúp chỉ số MXV-Index tăng hơn 0,5% so với tuần trước, lên 2.328 điểm.

Thị trường nông sản mở đầu tuần giao dịch trong tâm thế lạc quan khi đậu tương tăng hơn 10 USD/tấn, tương đương 2,45%, vươn lên mức cao nhất trong vòng 15 tháng. Động lực chính đến từ kết quả đàm phán giữa hai phái đoàn Mỹ - Trung tại Kuala Lumpur (25 - 26/10), cùng với những tín hiệu “bật đèn xanh” từ phía Tổng thống Donald Trump trước thềm cuộc gặp song phương cấp cao.

Ngay sau đó, Trung Quốc thông qua tập đoàn nhà nước COFCO đã mua ba lô hàng đậu tương Mỹ, tổng cộng khoảng 180.000 tấn, giao trong giai đoạn tháng 12/2025 - 1/2026. Đây là thương vụ lớn đầu tiên sau nhiều tháng gián đoạn, củng cố kỳ vọng thương mại hai nước được nối lại và đẩy giá đậu tương tiến sát mốc 400 USD/tấn trong những phiên kế tiếp.

Tuy nhiên, thị trường nhanh chóng trở nên thận trọng sau cuộc gặp Donald Trump - Tập Cận Bình khi các cam kết cụ thể chưa được công bố, dẫn đến hoạt động chốt lời tăng mạnh, khiến giá khô đậu tương có thời điểm chững lại.

Tới giữa tuần, giá đậu tương bật tăng trở lại khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận Trung Quốc đồng ý nhập 12 triệu tấn đậu tương Mỹ trong niên vụ 2025 - 2026, đồng thời cam kết mua 25 triệu tấn mỗi năm trong ba năm tiếp theo. Thông tin này giúp giá đậu tương vượt ngưỡng 400 USD/tấn trong phiên 30/10, khép lại một tuần giao dịch biến động nhưng tích cực.

Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia đánh giá lượng nhập khẩu theo thỏa thuận mới vẫn thấp hơn con số 22,5 triệu tấn của niên vụ trước, cho thấy hoạt động thương mại chỉ đang dần trở lại mức bình thường, chưa mang tính đột phá.

Thêm vào đó, dữ liệu xuất khẩu của Mỹ trong tuần cuối tháng 10 cho thấy sản lượng đạt 1,06 triệu tấn, giảm hơn 33% so với tuần trước và thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái, phản ánh sức cầu thực tế còn yếu.

Bên cạnh đó, tiến độ thu hoạch đậu tương tại Mỹ đã đạt 84%, khiến nguồn cung ngắn hạn dồi dào, phần nào hạn chế dư địa tăng giá. Trên thị trường tài chính, đầu tuần ghi nhận khoảng 20.000 hợp đồng đậu tương được mua ròng, song đến giữa tuần, áp lực bán ra chốt lời đã xuất hiện khi chi tiết thỏa thuận chưa được xác nhận rõ ràng.

Theo đánh giá của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), diễn biến giá đậu tương thời gian tới sẽ phụ thuộc vào tiến độ thực thi các cam kết mua hàng của Trung Quốc.

Nếu việc nhập khẩu được nối lại đúng lộ trình, giá có thể duy trì ổn định quanh vùng 400 USD/tấn trong tháng 11. Ngược lại, nếu nguồn cung từ Brazil cải thiện hoặc thỏa thuận chưa có bước tiến rõ ràng, thị trường có thể bước vào nhịp điều chỉnh kỹ thuật sau chuỗi tăng kéo dài.

Trong khi nông sản giữ vai trò dẫn dắt, thị trường năng lượng lại chứng kiến đà giảm nhẹ do tâm lý thận trọng của giới đầu tư và lo ngại dư cung. Giá dầu Brent giảm hơn 1,3% trong tuần, xuống còn 65 USD/thùng, trong khi dầu WTI giảm 0,8%, còn 60,9 USD/thùng.

Cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc đạt được thỏa thuận hạ thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, đổi lại Bắc Kinh sẽ nối lại nhập khẩu đậu tương Mỹ và tiếp tục duy trì xuất khẩu đất hiếm. Tuy nhiên, giới đầu tư cho rằng đây chỉ là “lệnh ngừng bắn tạm thời” trong căng thẳng thương mại, khiến tác động tích cực của thỏa thuận lên giá dầu bị hạn chế.

Trước cuộc gặp, thị trường dầu đã chịu sức ép mạnh từ lo ngại dư thừa nguồn cung. Ngày 28/10, Giám đốc tài chính Tập đoàn Dầu mỏ Ấn Độ (IOC), ông Anuj Jain, khẳng định công ty vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu thô Nga, bất chấp các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Thông tin này khiến giới đầu tư lo ngại dòng dầu Nga sẽ tiếp tục chiếm lĩnh thị trường quốc tế, làm suy yếu nỗ lực kiểm soát nguồn cung.

Song song đó, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các đối tác (OPEC+) đang xem xét tăng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày trong tháng 12, tương tự hai tháng trước. Bộ trưởng Năng lượng Kuwait cho biết OPEC+ sẵn sàng bù đắp phần thiếu hụt từ Nga, qua đó ổn định nguồn cung và giảm rủi ro gián đoạn.

Trái với diễn biến của dầu thô, giá các sản phẩm dầu thành phẩm tại sàn Singapore ghi nhận xu hướng tăng mạnh, tác động trực tiếp đến giá bán lẻ trong nước. Căn cứ theo biến động giá thế giới, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã điều chỉnh tăng giá đồng loạt 5 mặt hàng xăng dầu vào chiều 30/10, với mức tăng từ 3,5% đến 7%.

Trong đó, dầu diesel tăng mạnh nhất, thêm 1.318 đồng/lít (7,37%); còn xăng E5RON92 và RON95 tăng lần lượt 710 đồng và 762 đồng/lít, tương ứng gần 4%. Đáng chú ý, Liên Bộ tiếp tục không trích lập và không sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu trong kỳ điều chỉnh này nhằm giữ ổn định thị trường.

Thị trường hàng hóa toàn cầu đang trong giai đoạn biến động phức tạp, phản ánh tâm lý giằng co giữa kỳ vọng thương mại cải thiện và lo ngại dư cung. Trong khi nhóm nông sản được hỗ trợ bởi tín hiệu tích cực từ đàm phán Mỹ - Trung, thì nhóm năng lượng vẫn đối mặt áp lực điều chỉnh do nguồn cung lớn và bất ổn địa chính trị.

Giới chuyên gia nhận định, trong ngắn hạn, xu hướng thận trọng của nhà đầu tư nhiều khả năng sẽ tiếp tục chi phối diễn biến thị trường hàng hóa toàn cầu trong những tuần tới.

Văn Sơn