TP.HCM: Xây dựng thương hiệu đặc trưng từ sự kiện văn hóa nghệ thuật
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và chuyển đổi số, các sự kiện văn hóa nghệ thuật không chỉ là giải trí đơn thuần mà còn góp phần xây dựng thương hiệu đặc trưng địa phương, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa phát triển và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc ra toàn cầu.
Thực hiện Quyết định số 1755/QĐ-TTg về “Chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030”, TP.HCM đã ban hành Quyết định 4853/QĐ-UBND ngày 25-10-2023 phê duyệt Đề án “Phát triển ngành công nghiệp văn hóa TP.HCM đến năm 2030” với 8 ngành ưu tiên: Điện ảnh, Nghệ thuật biểu diễn, Mỹ thuật, Nhiếp ảnh, Triển lãm, Quảng cáo, Du lịch văn hóa, Thời trang. Trong Đề án xác định cụ thể nhóm nhiệm vụ phát triển Nghệ thuật biểu diễn là định vị thương hiệu thông qua tổ chức định kỳ các liên hoan, lễ hội mang tầm khu vực và quốc tế; Du lịch văn hóa là khôi phục các lễ hội truyền thống, xây dựng mới các sự kiện lễ hội hiện đại; Điện ảnh là hình thành các không gian sáng tạo trong lĩnh vực điện ảnh, xây dựng các sự kiện, liên hoan thu hút sự chú ý của công chúng...
“TP.HCM luôn xác định việc tổ chức các sự kiện quốc tế mang tính thương hiệu lớn là cách thức quảng bá hình ảnh và những giá trị văn hóa tốt đẹp của Thành phố ra thế giới. Những sự kiện nổi bật thời gian qua như Lễ hội Âm nhạc Quốc tế TP.HCM, Liên hoan phim quốc tế TP.HCM, Lễ hội Áo dài TP.HCM, Lễ hội Sông nước TP.HCM... phát triển từ tài nguyên văn hóa đậm bản sắc dân tộc kết hợp các giá trị văn hóa tiên tiến trên thế giới, đã khẳng định tiềm năng sáng tạo dồi dào, khát vọng xây dựng thành phố phát triển bền vững”, NSND Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM nói.
Trên thực tế, những sự kiện trên đã và đang là thương hiệu văn hóa, du lịch văn hóa - lịch sử mang đặc trưng riêng, tạo ra không khí sôi động và hấp dẫn cho thành phố, thu hút đông đảo công chúng trong nước và quốc tế. Đơn cử như Lễ hội Áo dài TP.HCM lần thứ 11 năm 2025 đã thu hút gần 3,6 triệu lượt khách, trong đó có gần 600.000 lượt khách quốc tế... Nhiều concert có đóng góp rất lớn cho công nghiệp văn hóa nước nhà gần đây như Anh trai vượt ngàn chông gai, Anh trai say hi... đều xuất phát từ Thành phố này.
Sau khi sáp nhập với Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương, TP.HCM có thêm nhiều tài nguyên để xây dựng những lễ hội, sự kiện văn hóa nghệ thuật mang nét đặc trưng của một siêu đô thị. Lễ hội nghinh Ông (Cần Giờ), Tết Nguyên tiêu của người Hoa, Lễ hội khai hạ - cầu an tại Lăng Ông, Lễ hội Dinh Cô...đều có thể trở thành thương hiệu văn hóa - du lịch đặc trưng.
TP.HCM phấn đấu mỗi tháng tổ chức một sự kiện, lễ hội đặc trưng. Xây dựng được một thương hiệu văn hóa nghệ thuật đặc trưng gắn với thành phố có cái khó là làm sao đi đường dài và giữ sức hút bền lâu. Bên cạnh chất lượng, sự hấp dẫn mới lạ và chuyên nghiệp của khâu tổ chức thì rất cần tập trung các nguồn lực.
Trên cơ sở Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho TP.HCM, Thành phố đã ban hành Nghị quyết 16/2023/NQ-HĐND về Quy định quy mô đầu tư tối thiểu của dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, thể thao và văn hóa. Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù cho kinh tế tư nhân đã tạo nền tảng pháp lý và định hướng chính trị mạnh mẽ để đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu rộng hơn vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, trong đó có văn hóa và lễ hội. Lễ hội Áo dài, Lễ hội Sông nước, Hò Zô, Liên hoan phim quốc tế...là thành công tiêu biểu của mô hình hợp tác giữa Thành phố và cộng đồng doanh nghiệp (từ khâu tổ chức, quảng bá, kinh phí...) đóng góp hiệu quả vào phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội.
Theo Sở Du lịch TP.HCM, Lễ hội Sông nước TP.HCM năm 2024 thu hút hơn 4,5 triệu lượt người và tổng doanh thu du lịch trong kỳ lễ hội ước tính đạt 4.250 tỷ đồng. Nhận thấy chỉ tổ chức biểu diễn một lần sẽ rất lãng phí, chương trình nghệ thuật khai mạc “Nhịp cầu xuyên không” của Lễ hội Sông nước TP.HCM lần thứ 3, năm 2025 (diễn ra từ 29-11 đến 31-12) được định hướng là signature show (show đặc trưng). Tái diễn có bán vé như một số concert hay show thực cảnh ở Hội An, Hà Nội, Phú Quốc... là hướng đi đúng đắn, đưa sự kiện nghệ thuật biểu diễn trở thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, thu hút nguồn lực từ công chúng (và du khách) góp phần cùng Thành phố và các nguồn lực từ tổ chức xã hội để tổ chức định kỳ, phát triển bền vững thương hiệu đặc trưng địa phương.