Xây dựng văn hóa học tập bền vững

Theo một nghiên cứu của Deloitte, các DN sở hữu văn hóa học tập tuyệt vời thường có tăng trưởng lợi nhuận cao gấp 3 lần. Còn cựu Chủ tịch của General Electric Jack Welch cho rằng lợi thế cạnh tranh cuối cùng của DN là khả năng học hỏi và nhanh chóng biến việc này thành thói quen. Do đó, không khó để nhìn thấy những lợi ích mà DN có thể thu về nếu thành công xây dựng văn hóa học tập bền vững.

Trong quyển Nguyên lý thứ năm, tác giả Peter Senge - người chuyên nghiên cứu về tổ chức học tập, định nghĩa tổ chức học tập là “nơi mọi thành viên liên tục mở rộng khả năng để tạo ra kết quả họ thực sự mong muốn, nơi các mô hình tư duy mới được nuôi dưỡng và khát vọng tập thể được khuyến khích”.

Trong thực tế hoạt động ở DN, điều này nghĩa là nhà quản trị phải tạo ra được môi trường để việc học tập trở thành thói quen thay vì nghĩa vụ, và phải làm cho nhân viên nhìn nhận việc học là cơ hội phát triển bản thân, không phải việc ngoài giờ. Chia sẻ tại một sự kiện gần đây, CEO Học viện Văn hóa DN và trải nghiệm nhân viên (ACEX) Trần Hồng nói, bà rất sợ cách nhiều người nhìn nhận KPI là số giờ đào tạo trên một đầu người, đầu tư vào đống sổ sách, số giờ đọc sách, số trang được chia sẻ... Theo bà, những hoạt động này có thể cho ra con số nhưng vô nghĩa, và một văn hóa học tập thực thụ hoàn toàn khác với các biểu hiện bề ngoài.

“Nhiều công ty hoàn thành chỉ tiêu về số giờ đào tạo nhưng ai dốt thì vẫn dốt, năng lực cũng không lên, người vẫn ra đi mà tiền thì vẫn mất. Tất nhiên, lúc làm thì vẫn đo các chỉ số đó nhưng mà đó không phải là con số cuối cùng mà tổ chức văn hóa học tập hướng đến”, bà Hồng nói.

Ngân hàng DBS: Khi học tập thành chiến lược chuyển đổi

Vậy, DN nên làm thế nào để tạo ra môi trường và xây dựng văn hóa học tập bền vững? Trước tiên, điều này đòi hỏi một sự thay đổi toàn diện, từ tư duy lãnh đạo đến cấu trúc vận hành. Hơn nữa, có 3 trụ cột lớn mà các nhà quản trị nên cân nhắc nếu muốn xây dựng văn hóa học tập bền vững cho DN. Một là môi trường khuyến khích thử nghiệm và chấp nhận thất bại. Hai là hệ thống được xây dựng để chia sẻ tri thức liên tục. Cuối cùng là cam kết đầu tư thực sự vào việc phát triển năng lực con người, nhìn nhận học tập là văn hóa và ADN của tổ chức.

Trong số các điển hình thành công, hãy tham khảo trường hợp của Ngân hàng DBS - nơi đã chuyển từ một tổ chức vận hành với mô hình truyền thống sang ngân hàng số được vinh danh tốt nhất thế giới chỉ trong 4 năm. Một điểm mấu chốt trong thành công của DBS là tư duy ngay từ đầu của ban quản trị rằng công nghệ chỉ là một phần của câu chuyện và phần cốt lõi hơn chính là con người.

Từ tư duy này, DBS đã đặt học tập và phát triển con người làm một trụ cột trong chiến lược tổ chức, với mục tiêu lớn hơn là nuôi dưỡng văn hóa khởi nghiệp. Trong hành trình xây dựng văn hóa này, có 3 yếu tố được DBS chú trọng: sự định hướng và làm gương của lãnh đạo, xây dựng hệ sinh thái học tập tích hợp và đồng bộ, học đi đôi với hành và gắn với lộ trình nghề nghiệp.

Để định hướng làm gương, DBS dành ngân sách cho đào tạo, nhìn nhận học tập là chiến lược, không phải chi phí, và chính các lãnh đạo phải trực tiếp tham gia giảng dạy, cố vấn hoặc kể lại hành trình học của mình. Các lãnh đạo cấp trung được yêu cầu trở thành người hướng dẫn và khuyến khích nhóm của mình học.

DBS cũng bỏ việc cần sự chấp thuận của cấp quản lý với các khóa đào tạo có chi phí dưới 250 đồng bảng Anh để giúp nhân viên nâng cao kỹ năng và đã dẫn đến sự tham gia học tập cao hơn của họ. Tuy nhiên, điều kiện bắt buộc là sau khi hoàn thành khóa đào tạo, mỗi nhân viên phải truyền đạt lại những gì đã học cho đồng nghiệp.

Bên cạnh đó, nguyên tắc 70-20-10 được áp dụng, với 70% thời gian dành cho công việc chính, 20% để học hỏi từ đồng nghiệp và 10% để thử nghiệm ý tưởng mới. Các nhân viên được khuyến khích phát triển kỹ năng với khoản tài trợ 500-700 USD cho việc học, với điều kiện họ phải chia sẻ lại kiến thức với đồng nghiệp.

Thay vì dựa vào các khóa đào tạo rời rạc, DBS xây dựng hệ sinh thái học tập tích hợp và hợp tác với nhiều đối tác công nghệ, để giúp việc học tập diễn ra mọi lúc, mọi nơi và đồng bộ. Từ năm 2021, DBS ra mắt Future Tech Academy - học viện đào tạo công nghệ số nội bộ dành riêng cho khối công nghệ với hơn 5.000 nhân viên. Điểm đáng chú ý là mô hình học - hành - lặp, với mỗi kỹ năng đã học phải được triển khai vào một sáng kiến nội bộ hoặc đề án sản phẩm. Song song đó là iGrow - nền tảng trợ lý nghề nghiệp sử dụng AI để đề xuất lộ trình học phù hợp cho cá nhân, dựa trên mục tiêu nghề nghiệp, kỹ năng hiện có và nhu cầu thị trường.

Để duy trì tinh thần và dần biến văn hóa thành ADN của tổ chức, DBS gắn việc học với thực hành và lộ trình nghề nghiệp. Ví dụ, các cuộc thi hackathon (thậm chí là hackathon toàn cầu) thường xuyên được tổ chức, với nhân viên từ các bộ phận khác nhau được khuyến khích lập nhóm, đề xuất giải pháp và thử nghiệm ý tưởng mới trong vài ngày. Đặc biệt, một hackathon yêu cầu tất cả thành viên trong các đội phải là nhân viên trên 40 tuổi đã từng được tổ chức. Mục đích là để xóa bỏ quan niệm rằng số hóa chỉ dành cho nhân viên trẻ và nhân viên lớn tuổi không thể theo kịp.

DBS còn lập hệ thống ghi nhận, chia sẻ thành quả học tập để tạo sự công nhận và động lực. Theo đó, nhân sự hoàn thành lộ trình sẽ nhận chứng chỉ nội bộ hoặc chứng nhận từ đối tác như AWS, Google Cloud. Hơn nữa, nhiều người cũng được thăng chức hoặc chuyển vai trò mới ngay trong tổ chức thông qua việc tham gia học tập đã tạo nên hiệu ứng lan tỏa, khiến học tập không còn là khẩu hiệu mà trở thành con đường thăng tiến thực tế.

Khởi Vũ