Công nghiệp Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi xanh vì phát triển bền vững

Sự kiện là hoạt động trọng điểm trong chuỗi chương trình xúc tiến thương mại quốc gia năm 2025, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi xanh và hướng tới mục tiêu “Công nghiệp xanh - Việt Nam phát triển bền vững”.

Hội thảo là diễn đàn quy tụ đại diện các cơ quan quản lý, chuyên gia, viện - trường, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, cùng thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong sản xuất sạch hơn, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số trong công nghiệp.

Các đại biểu tập trung nhận diện những khó khăn, thách thức trong tiến trình chuyển đổi xanh, đồng thời đề xuất cơ chế, chính sách và giải pháp thực tiễn để gắn kết hiệu quả giữa chuyển đổi xanh - đổi mới sáng tạo - phát triển bền vững, phù hợp với bối cảnh hội nhập và yêu cầu tiêu chuẩn môi trường ngày càng cao.

Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, nhấn mạnh: “Năm 2025 là giai đoạn bản lề quan trọng của nền kinh tế Việt Nam - khi đất nước phục hồi mạnh mẽ sau biến động toàn cầu, đồng thời đối diện với áp lực gia tăng về tiêu chuẩn môi trường trong thương mại quốc tế. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng, mà là mệnh lệnh hành động đối với mọi ngành công nghiệp, mọi địa phương và doanh nghiệp”.

Theo bà Lâm Giang, nền công nghiệp Việt Nam đang chuyển từ tăng trưởng theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, gắn với ứng dụng công nghệ sạch, sử dụng năng lượng tái tạo và mô hình kinh tế tuần hoàn. Việc tổ chức hội thảo lần này là cơ hội để thúc đẩy hợp tác công - tư, lan tỏa nhận thức và tinh thần hành động trong toàn ngành, góp phần đưa chuyển đổi xanh trở thành động lực mới cho phát triển công nghiệp bền vững.

Sự kiện có sự tham gia của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp tiêu biểu, đều là những đơn vị đi đầu trong đổi mới công nghệ, đầu tư vào sản xuất xanh, ứng dụng năng lượng tái tạo, vật liệu thân thiện môi trường, qua đó góp phần định hình xu thế phát triển công nghiệp xanh của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập sâu rộng.

Theo các doanh nghiệp, chuyển đổi xanh không chỉ giúp nâng cao năng suất, tiết giảm chi phí năng lượng, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường xuất khẩu có tiêu chuẩn cao, nhất là khu vực châu Âu và Bắc Mỹ - nơi đang áp dụng các cơ chế thuế carbon và quy định về phát thải nghiêm ngặt.

Ông Phạm Trường Sơn - đại diện Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, cho rằng biến đổi khí hậu hiện nay không còn là rủi ro xa vời mà là thách thức hiện hữu đối với tăng trưởng công nghiệp.

Ông dẫn chứng: “Chỉ trong hai tháng 9 và 10, Hà Nội đã ghi nhận ba trận mưa lịch sử - những hiện tượng cực đoan mà hàng chục năm mới xảy ra một lần”.

Từ cuối thập niên 1980, thế giới đã có nhiều nỗ lực toàn cầu nhằm ứng phó biến đổi khí hậu thông qua Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC), Nghị định thư Kyoto (1997) và Thỏa thuận Paris (2015). Việt Nam - với tư cách là quốc gia đang phát triển đã tích cực tham gia Cơ chế phát triển sạch (CDM), mở rộng hợp tác chuyển giao công nghệ và tham gia thị trường tín chỉ carbon quốc tế.

Đặc biệt, tại Hội nghị COP26 năm 2021, Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, khẳng định quyết tâm chuyển từ mô hình “kinh tế carbon” sang nền kinh tế xanh và tuần hoàn, hướng đến phát triển bền vững và có trách nhiệm với môi trường.

Để hiện thực hóa các cam kết quốc tế, Việt Nam đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường 2020, trong đó dành riêng một chương cho ứng phó biến đổi khí hậu, quy định cụ thể về kiểm kê khí nhà kính, phát triển thị trường carbon, cơ chế tài chính xanh và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ sạch.

Theo ông Phạm Trường Sơn, việc kiểm kê khí nhà kính và giảm phát thải không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp: “Đây là bước đi đầu tiên để tiến tới quản trị carbon - yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng tiêu chuẩn xanh trong thương mại quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh”.

Ông nhấn mạnh, giảm phát thải không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là cơ hội phát triển bền vững. Việc đầu tư vào công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguyên liệu tái chế và tham gia thị trường carbon sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản xanh, nâng cao giá trị thương hiệu và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.

Các chuyên gia nhận định, chuyển đổi xanh đang trở thành trụ cột của chính sách công nghiệp Việt Nam, tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế gắn với trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.

Khi doanh nghiệp - Nhà nước - nhà khoa học cùng hành động, ngành công nghiệp Việt Nam không chỉ đáp ứng yêu cầu hội nhập, mà còn từng bước khẳng định vị thế là nền công nghiệp xanh, hiện đại và bền vững trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Hùng Nguyễn