Ngân hàng kiến nghị được thuê gia công sản xuất vàng miếng

Trong văn bản góp ý cho dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định 232/2025/NĐ-CP, hai ngân hàng này cho rằng, khi Nghị định 232 chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thì cũng cần thiết phải tạo hành lang pháp lý cho việc thuê gia công tương tự cơ chế trước đây, khi Ngân hàng Nhà nước từng giao Công ty SJC thực hiện gia công vàng miếng.

Theo Vietcombank và Techcombank, việc được phép sản xuất vàng miếng là một cơ chế hoàn toàn mới đối với khối ngân hàng thương mại.

Để tự triển khai mô hình này, các ngân hàng cần thời gian dài để xây dựng quy trình quản trị, cơ sở vật chất, hệ thống dây chuyền sản xuất, nhân sự kỹ thuật và tiêu chuẩn chất lượng. Do đó, trong giai đoạn đầu, cho phép thuê gia công tại những đơn vị đủ năng lực và điều kiện sẽ giúp giảm tải áp lực vận hành và đảm bảo tiến độ cung ứng thị trường.

Hai ngân hàng cũng nêu quan điểm rằng nếu việc gia công được thực hiện ở nước ngoài, doanh nghiệp và ngân hàng trong nước sẽ khó giám sát trực tiếp quy trình sản xuất, song có thể kiểm soát chất lượng thông qua bên thứ ba uy tín được công nhận quốc tế. Vì vậy, họ kiến nghị Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn cụ thể về giám sát, tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm định chất lượng trong trường hợp thuê gia công tại nước ngoài.

Phản hồi các đề xuất này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết hoạt động gia công vàng miếng trong và ngoài nước đã được quy định trong Luật Thương mại 2005 và Luật Quản lý Ngoại thương, cho phép các doanh nghiệp và tổ chức được thực hiện trên cơ sở tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.

NHNN nhấn mạnh rằng, theo Nghị định 232, các tổ chức, doanh nghiệp và ngân hàng phải hoàn toàn chịu trách nhiệm đối với vàng miếng do mình sản xuất hoặc thuê gia công, đồng thời có nghĩa vụ công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng vàng của từng sản phẩm. Việc quản lý chất lượng, giám sát và truy xuất nguồn gốc sẽ do doanh nghiệp chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Nghị định 232, có hiệu lực từ ngày 10/10/2025, sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Điểm thay đổi lớn nhất là chấm dứt cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng của Nhà nước, mở đường cho doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đáp ứng đủ điều kiện được phép sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu vàng miếng.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp hạn mức và giấy phép từng lần cho các tổ chức đủ điều kiện; đồng thời cấp phép riêng cho hoạt động nhập khẩu vàng nguyên liệu. Tuy nhiên, đến nay, chưa có thông tin chính thức về đơn vị đầu tiên được cấp phép sản xuất vàng miếng theo quy định mới.

Không chỉ Vietcombank và Techcombank, một số ngân hàng khác cũng gửi ý kiến góp ý cho dự thảo. BIDV đề nghị cơ quan quản lý xem xét cho phép mua bán vàng tài khoản ở nước ngoài nhằm cân bằng trạng thái vàng vật chất; đồng thời đề xuất có văn bản hướng dẫn riêng về nghiệp vụ này. Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ nghiên cứu, và nếu cần thiết sẽ sửa đổi, bổ sung Thông tư 40 về cung ứng sản phẩm phái sinh hàng hóa của ngân hàng.

Trong khi đó, Agribank kiến nghị được thí điểm giao dịch vàng tài khoản và phái sinh vàng, còn MB đề xuất cho phép sử dụng vàng nguyên liệu khai thác hoặc tinh luyện trong nước làm đầu vào sản xuất vàng miếng, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nhập khẩu. Tuy nhiên, các kiến nghị này chưa được Ngân hàng Nhà nước tiếp thu trong giai đoạn hiện nay.

Theo giới chuyên gia, việc chấm dứt cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng là bước đi quan trọng, góp phần tăng cạnh tranh, minh bạch thị trường và thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước - thế giới.

Tuy nhiên, để cơ chế mới vận hành hiệu quả, cần khung pháp lý rõ ràng cho hoạt động thuê gia công, kiểm định và lưu thông vàng miếng, nhằm bảo đảm an toàn hệ thống tài chính và ổn định thị trường vàng quốc gia.

Tùng Nguyễn