Bộ Tài chính ban hành chính sách thuế mới cho hộ kinh doanh, áp dụng từ năm 2026
Bộ Tài chính vừa ban hành Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Theo đó, hộ kinh doanh có doanh thu vượt 3 tỷ đồng/năm trong hai năm liên tiếp sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân 17% trên lợi nhuận, đồng thời áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng như doanh nghiệp nhỏ.
Theo Đề án, Bộ Tài chính chia hộ kinh doanh thành 3 nhóm để áp dụng phương pháp tính thuế phù hợp, đồng thời chấm dứt cơ chế thuế khoán nhằm tăng tính minh bạch, công bằng trong quản lý.
Nhóm 1 gồm các hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm, tăng gấp đôi so với ngưỡng cũ là 100 triệu đồng. Nhóm này được miễn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, không cần áp dụng sổ sách kế toán phức tạp nhưng vẫn phải kê khai thuế hai lần mỗi năm, có thể thực hiện vào đầu hoặc giữa, cuối năm.
Nhóm 2 bao gồm các hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm. Nhóm này áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu, tương tự quy định hiện hành nhưng chi tiết hơn về thuế suất: 1,5% đối với phân phối hàng hóa, 4,5% đối với sản xuất và dịch vụ ăn uống, 7% cho dịch vụ khác và 10% cho hoạt động cho thuê tài sản. Các hộ thuộc nhóm này phải kê khai theo quý, lập sổ sách đơn giản theo mẫu quy định.
Đặc biệt, những hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc lĩnh vực bán lẻ hoặc dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng theo Nghị định 70/2025 bắt buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Các hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc xuất hóa đơn, nhưng vẫn được khuyến nghị ghi chép doanh thu để đảm bảo minh bạch.
Với hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm trong hai năm liên tiếp, cơ quan thuế sẽ chuyển sang nhóm 3 và áp dụng cơ chế quản lý thuế tương tự doanh nghiệp nhỏ. Theo đó, hộ kinh doanh phải nộp thuế thu nhập cá nhân 17% trên lợi nhuận, trong đó lợi nhuận = doanh thu - chi phí hợp lý. Thuế giá trị gia tăng được tính theo phương pháp khấu trừ, tức thuế GTGT đầu ra trừ thuế GTGT đầu vào bằng số thuế phải nộp.
Về kê khai, hộ có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm phải kê khai hàng tháng, còn hộ có doanh thu dưới 50 tỷ đồng/năm kê khai theo quý. Nhóm này bắt buộc xuất hóa đơn điện tử và phải mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh, giúp tăng tính minh bạch tài chính và hỗ trợ công tác quản lý thuế điện tử.
Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, đến cuối năm 2024, Việt Nam có 3,6 triệu hộ và cá nhân kinh doanh, tăng 6% so với năm 2023. Trong đó, 2,2 triệu hộ đang hoạt động ổn định, chiếm phần lớn tổng số. Đáng chú ý, có 1,3 triệu hộ có doanh thu trên ngưỡng 100 triệu đồng/năm, thuộc diện phải nộp thuế, tương đương 59% tổng số hộ kinh doanh cả nước.
Năm 2024, nguồn thu ngân sách từ khu vực hộ và cá nhân kinh doanh đạt khoảng 26.000 tỷ đồng, tăng 20% so với năm 2023. 6 tháng đầu năm 2025, thu ngân sách từ khu vực này đạt hơn 17.000 tỉ đồng, bằng 130% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy đóng góp của khu vực hộ kinh doanh ngày càng gia tăng trong nền kinh tế.
Theo Bộ Tài chính, việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang quản lý thuế theo doanh thu thực tế là bước đi quan trọng trong hiện đại hóa hệ thống thuế và tăng cường minh bạch trong khu vực kinh tế cá thể. Chính sách mới giúp giảm thất thu ngân sách, đồng thời khuyến khích hộ kinh doanh mở rộng quy mô, chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp để được hưởng các ưu đãi về tín dụng, đầu tư và đào tạo.
Đề án này được kỳ vọng sẽ tạo lập môi trường kinh doanh công bằng hơn, tăng hiệu quả thu ngân sách và góp phần mở rộng khu vực kinh tế chính thức, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế của Việt Nam.