Huy động vốn qua trái phiếu chững lại, áp lực đáo hạn cuối năm gia tăng
Sau giai đoạn sôi động, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bắt đầu hạ nhiệt trong tháng 9. Tổng giá trị phát hành chỉ đạt 23.700 tỷ đồng, giảm gần một nửa so với tháng trước và xuống mức thấp nhất trong vòng nửa năm, cho thấy xu hướng thận trọng trở lại của các tổ chức phát hành.
Theo số liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), tháng 9 ghi nhận 27 đợt phát hành thành công, giảm mạnh so với 43 đợt trong tháng 8. Giá trị mua lại trước hạn cũng giảm khoảng 30%, đạt 19.500 tỷ đồng, phản ánh sự chững lại về cả nhu cầu huy động và khả năng tái cấu trúc nợ của doanh nghiệp.
Khối ngân hàng thương mại tiếp tục chiếm ưu thế với tổng giá trị phát hành hơn 17.000 tỷ đồng. Trong đó, MBBank đứng đầu với 6.000 tỷ đồng, theo sau là LPBank, ACB và HDBank.
Các đợt phát hành của nhóm này chủ yếu có kỳ hạn từ 3 năm trở lên, nhằm bổ sung nguồn vốn trung - dài hạn, phục vụ nhu cầu tín dụng. Một số ngân hàng như BIDV và TPBank thậm chí phát hành trái phiếu có kỳ hạn 10 - 15 năm, cho thấy định hướng ổn định cấu trúc vốn dài hạn.
Ngược lại, nhóm doanh nghiệp bất động sản ghi nhận mức sụt giảm rõ rệt. Tháng 9 chỉ có 3 doanh nghiệp phát hành với tổng giá trị chưa đến 1.500 tỷ đồng, trong khi lãi suất vẫn neo ở mức cao 9,2 - 10,5%/năm. Việc chi phí vốn tiếp tục đắt đỏ khiến nhiều doanh nghiệp ngành này duy trì tâm thế dè dặt trong việc huy động mới.
Tính đến hết tháng 9, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt xấp xỉ 398.000 tỷ đồng. Trong đó, ngân hàng chiếm 73%, kế đến là bất động sản, chứng khoán và sản xuất.
VBMA ước tính, trong quý IV/2025, sẽ có hơn 48.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn, với khoảng một phần ba thuộc nhóm bất động sản. Áp lực thanh toán nợ tập trung mạnh vào tháng 12, với giá trị ước đạt 33.000 tỷ đồng, trước khi giảm đáng kể trong những tháng đầu năm sau.
Theo báo cáo phân tích của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, tỷ lệ trái phiếu trễ hạn thanh toán gốc hoặc lãi đang duy trì quanh mức 12,4%, cho thấy phần nào sự ổn định của thị trường sau giai đoạn căng thẳng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì dòng tiền để đáp ứng nghĩa vụ nợ trái phiếu đến hạn, đặc biệt khi việc tiếp cận tín dụng ngân hàng vẫn còn hạn chế.
Nhóm phân tích của Mirae Asset nhận định, bức tranh thị trường trái phiếu bất động sản đang dần khởi sắc, nhưng mức độ phục hồi có sự phân hóa rõ rệt.
Những doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững mạnh, tiêu biểu như Vinhomes, vẫn thuận lợi trong việc huy động vốn qua kênh trái phiếu và thu hút dòng vốn ngoại thông qua các thương vụ M&A.
Ngược lại, các doanh nghiệp phụ thuộc vào việc kéo dài thời gian đáo hạn trái phiếu tiếp tục đối mặt thách thức lớn trong việc tái cấu trúc tài chính và huy động vốn mới, do không đáp ứng tiêu chuẩn xếp hạng tín nhiệm và khả năng tiếp cận tín dụng hạn chế.