Thị trường hàng hóa toàn cầu đảo chiều: Năng lượng mất đà, kim loại hút vốn

Ngược lại, nhóm kim loại cơ bản trở thành điểm sáng khi toàn bộ 7 mặt hàng cùng tăng giá, thu hút dòng tiền đầu tư quay trở lại. Kết phiên, chỉ số MXV-Index giảm 0,7% xuống còn 2.276 điểm, phản ánh tâm lý thận trọng nhưng vẫn xuất hiện dòng vốn tìm kiếm cơ hội sinh lời trong các lĩnh vực ít chịu tác động từ rủi ro địa chính trị.

Trong nhóm năng lượng, giá dầu thô thế giới đồng loạt giảm mạnh. Dầu Brent lùi về mức 65,22 USD/thùng, giảm 1,55%, trong khi dầu WTI mất 1,66%, xuống còn 61,51 USD/thùng. Theo MXV, đà giảm này xuất phát từ tâm lý “xả hàng” của giới đầu tư khi tình hình căng thẳng tại Trung Đông dần được kiểm soát.

Cụ thể, Israel và lực lượng Hamas đã đạt đồng thuận về giai đoạn đầu của kế hoạch hòa bình do Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất, bao gồm thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin. Thông tin này giúp giảm đáng kể nhu cầu trú ẩn an toàn, đồng thời gia tăng kỳ vọng về nguồn cung ổn định hơn từ khu vực Trung Đông – nơi chiếm tỷ trọng lớn trong sản lượng dầu toàn cầu.

Diễn biến trên càng củng cố viễn cảnh dư cung dầu thô trong phần còn lại của năm, khi sản lượng khai thác của các quốc gia lớn như Mỹ, Ả Rập Xê Út và Nga vẫn duy trì ở mức cao. Tâm lý thận trọng cũng được ghi nhận trên các sàn giao dịch quốc tế khi Quốc hội Mỹ vẫn chưa thông qua dự luật gia hạn ngân sách liên bang, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ chính phủ tạm thời đóng cửa, ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư rủi ro.

Tại Việt Nam, giá xăng dầu trong nước cũng được điều chỉnh giảm theo xu hướng thế giới. Theo thông báo của Liên Bộ Công Thương - Tài chính chiều 9/10, các mặt hàng xăng dầu chủ chốt đều giảm giá. Trong đó, dầu mazut giảm mạnh nhất với 562 đồng/kg (tương đương 3,6%), còn xăng E5 RON92, RON95 và dầu diesel giảm gần 2%. Động thái này phản ánh xu hướng điều chỉnh phù hợp với diễn biến giá dầu thô toàn cầu và chính sách bình ổn trong nước.

Cùng với dầu thô, giá khí tự nhiên tại Mỹ cũng chịu áp lực giảm. Kết thúc phiên trên sàn NYMEX, giá khí tự nhiên lùi 1,92%, còn 3,27 USD/MMBtu - mức thấp nhất kể từ đầu tháng 10. Áp lực giảm đến từ báo cáo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho thấy tồn kho khí tự nhiên tăng gần 2,3 tỷ m³ trong tuần kết thúc ngày 3/10, cao hơn nhiều so với dự báo, khiến thị trường lo ngại nguồn cung đang vượt xa nhu cầu tiêu thụ.

Trái ngược với sắc đỏ bao trùm nhóm năng lượng, thị trường kim loại cơ bản lại ghi nhận xu hướng tăng đồng loạt. Tất cả 7 mặt hàng kim loại trong rổ MXV đều tăng giá trong phiên 9/10, trong đó quặng sắt dẫn đầu đà phục hồi. Hợp đồng quặng sắt kỳ hạn tháng 11 tăng 0,7%, lên gần 104,9 USD/tấn, nhờ lực mua bổ sung tồn kho từ các nhà máy thép Trung Quốc ngay sau kỳ nghỉ Quốc khánh.

Sự phục hồi này phản ánh tâm lý thận trọng nhưng không bi quan của giới đầu tư, khi yếu tố cung vẫn là biến số lớn nhất trên thị trường. Tại Guinea, mỏ quặng sắt Simandou - một trong những mỏ có trữ lượng lớn nhất thế giới đã phải tạm ngừng hoạt động sau một vụ tai nạn nghiêm trọng khiến ba công nhân thiệt mạng. Sự cố này làm dấy lên lo ngại rằng chuyến hàng đầu tiên dự kiến xuất sang Trung Quốc trong tháng 11 có thể bị trì hoãn, ảnh hưởng đến nguồn cung trong ngắn hạn.

Trong khi đó, Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ quặng sắt lớn nhất thế giới, lại đối mặt với căng thẳng thương mại mới. Tập đoàn nhập khẩu quốc gia CMRG được cho là đã yêu cầu các nhà máy trong nước tạm ngừng mua quặng Jimblebar Fines từ BHP sau khi hai bên không đạt được thỏa thuận về cơ chế định giá. Điều này khiến nguồn cung từ Úc - đối tác lớn nhất của Trung Quốc trong lĩnh vực quặng sắt, có nguy cơ bị gián đoạn tạm thời, góp phần đẩy giá quặng tăng nhẹ.

Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo đà tăng của nhóm kim loại cơ bản có thể không kéo dài, khi Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố biện pháp bảo hộ thương mại mới, giảm gần một nửa hạn ngạch nhập khẩu thép miễn thuế và tăng gấp đôi thuế suất với phần vượt hạn ngạch, nhằm ứng phó tình trạng dư cung toàn cầu sau khi Mỹ tăng thuế thép nhập khẩu. Chính sách này có thể làm suy yếu nhu cầu thép trong trung hạn, từ đó ảnh hưởng đến giá nguyên liệu đầu vào như quặng sắt.

Tại Việt Nam, thị trường thép trong nước vẫn giữ được sự ổn định đáng chú ý. Giá thép xây dựng hiện phổ biến quanh mức 13 - 13,5 triệu đồng/tấn, trong khi xuất khẩu thép tháng 9 đạt hơn 773.000 tấn, tăng 18% so với tháng trước. Giữa những biến động toàn cầu, ngành thép Việt Nam vẫn thể hiện sức chống chịu tốt nhờ nhu cầu nội địa ổn định và các chính sách hỗ trợ sản xuất trong nước.

Diễn biến trái chiều giữa nhóm năng lượng và kim loại cơ bản cho thấy sự dịch chuyển chiến lược của dòng vốn đầu tư hàng hóa toàn cầu. Khi rủi ro địa chính trị tạm thời hạ nhiệt và nguồn cung năng lượng dồi dào, giới đầu tư đang có xu hướng chuyển hướng sang các tài sản gắn liền với nhu cầu công nghiệp và tăng trưởng kinh tế thực, đặc biệt là kim loại cơ bản.

MXV dự báo trong thời gian tới, thị trường hàng hóa sẽ tiếp tục phân hóa mạnh, phản ánh nhạy cảm cao với các yếu tố cung - cầu, chính sách tài chính quốc tế và xu hướng đầu tư an toàn của giới tài chính toàn cầu.

Tùng Nguyễn