ADO dự báo kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng tích cực giai đoạn 2025 - 2026

Theo Báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 9/2025, ADB dự báo Việt Nam đạt mức tăng trưởng 6,7% trong năm 2025 và 6,0% năm 2026. Tổ chức này đánh giá triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn tích cực, song việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển đòi hỏi chuyển hướng chiến lược sang củng cố nội lực và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Ông Shantanu Chakraborty - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhấn mạnh rằng ổn định kinh tế vĩ mô phải được đặt làm ưu tiên chính sách hàng đầu trong quý IV/2025. Các rủi ro vĩ mô đang gia tăng khi lạm phát lõi có xu hướng tăng nhẹ, dự trữ ngoại hối giảm, và đồng nội tệ chịu áp lực mất giá trong bối cảnh lãi suất toàn cầu duy trì ở mức cao.

Bên cạnh đó, thặng dư thương mại thu hẹp do các biện pháp thuế quan đối ứng cũng là yếu tố cần được theo dõi chặt chẽ. Ông Chakraborty cho rằng việc khôi phục và bảo vệ “vùng đệm” an toàn vĩ mô là điều kiện tiên quyết để Việt Nam có thể triển khai các chính sách kích thích kinh tế hiệu quả.

Trong bối cảnh xuất khẩu và đầu tư nước ngoài gặp khó, ADB khuyến nghị Việt Nam chuyển trọng tâm sang kích cầu trong nước, trong đó đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công là yếu tố then chốt.

Đây vừa là giải pháp hỗ trợ tăng trưởng ngắn hạn, vừa là cơ hội tháo gỡ điểm nghẽn hạ tầng, tạo hiệu ứng lan tỏa cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, cần phối hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ nhằm hỗ trợ tiêu dùng và giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn.

Tuy nhiên, ADB cho rằng các biện pháp ngắn hạn chỉ mang tính tình thế, còn thách thức dài hạn của Việt Nam nằm ở hiệu quả sử dụng nguồn lực đầu tư. Chỉ số ICOR (tỷ lệ giữa vốn đầu tư và tăng trưởng sản lượng) của Việt Nam đã tăng từ 7,6 giai đoạn 2016 - 2020 lên 8,5 giai đoạn 2021 - 2024, phản ánh hiệu quả đầu tư giảm sút. Nguyên nhân đến từ rào cản thể chế, thủ tục hành chính phức tạp, năng lực triển khai dự án còn hạn chế và thị trường vốn chưa phát triển tương xứng.

Vấn đề giải ngân đầu tư công chậm, nhiều năm chỉ đạt 80–85% kế hoạch, là một minh chứng rõ nét cho tình trạng này. Theo ADB, bài toán hiện nay không chỉ là “chi tiêu nhanh hơn”, mà là sử dụng vốn hiệu quả hơn, thông qua cải thiện năng lực quản lý, nâng cao chất lượng dự án và tính minh bạch trong thực thi.

Ông Nguyễn Bá Hùng - Chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB tại Việt Nam, cho rằng mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 đòi hỏi Việt Nam phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng, từ dựa trên nguồn lực giá rẻ sang năng suất, đổi mới sáng tạo và giá trị gia tăng cao. Ông nhấn mạnh, nếu các cải cách thể chế được thực hiện hiệu quả, tốc độ tăng trưởng thực tế của Việt Nam có thể vượt dự báo mà ADB đưa ra.

Để đạt được điều đó, ADB khuyến nghị đẩy nhanh cải cách thể chế và cơ cấu kinh tế, trọng tâm là phát triển khu vực kinh tế tư nhân năng động và cạnh tranh. Chính phủ cần cụ thể hóa các cam kết cải cách thành chính sách thực chất, như giảm chi phí tuân thủ quy định, tăng cường môi trường cạnh tranh, và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn và công nghệ.

Song song, Việt Nam cần đa dạng hóa các động lực tăng trưởng mới, gồm chuyển đổi số toàn diện, thúc đẩy kinh tế xanh, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và đầu tư mạnh vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây sẽ là những trụ cột quan trọng giúp Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng bền vững, đồng thời giảm phụ thuộc vào các yếu tố chu kỳ bên ngoài.

Theo ADB, trong bối cảnh toàn cầu biến động mạnh, sức mạnh nội tại và ổn định vĩ mô là chìa khóa giúp Việt Nam duy trì đà phát triển bền vững.

Nếu cải cách thể chế, nâng cao hiệu quả đầu tư và giải phóng tiềm năng khu vực tư nhân được triển khai mạnh mẽ, Việt Nam hoàn toàn có thể duy trì đà tăng trưởng tích cực, tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.

Văn Sơn