Cung vượt cầu, thị trường hàng hóa thế giới bước vào giai đoạn điều chỉnh

Trong phiên 7/10, giới đầu tư quốc tế chủ yếu “án binh bất động”, chờ đợi các tín hiệu rõ ràng hơn về nhu cầu tiêu thụ và chính sách điều hành từ các nền kinh tế lớn. Chỉ số MXV-Index của Việt Nam giảm nhẹ 0,1%, còn 2.281 điểm, phản ánh trạng thái “giữ nhịp” chung của dòng tiền trước giai đoạn thiết lập xu hướng mới.

Trong nhóm nguyên liệu công nghiệp, giá cao su tiếp tục xu hướng giảm mạnh, đánh dấu chuỗi điều chỉnh kéo dài suốt nhiều phiên liên tiếp. Cuối ngày 7/10, giá cao su TSR20 giảm hơn 0,5%, xuống 1.704 USD/tấn, trong khi cao su RSS3 giữ ở mức thấp quanh 1.983 USD/tấn.

Báo cáo mới nhất của Hiệp hội Các quốc gia sản xuất cao su thiên nhiên (ANRPC) cho thấy, sản lượng toàn cầu năm 2025 dự kiến đạt 14,892 triệu tấn, tăng 0,5% so với năm trước. Các quốc gia sản xuất chủ lực như Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ, Campuchia và Myanmar đều ghi nhận mức tăng từ 1,2 - 6%. Ngược lại, Indonesia, Việt Nam và Malaysia giảm lần lượt 9,8%, 1,3% và 4,2%, phản ánh sự dịch chuyển cục bộ trong chuỗi cung ứng.

Ở mảng xuất khẩu, Bờ Biển Ngà - nhà sản xuất cao su lớn thứ ba thế giới tiếp tục mở rộng thị phần với tốc độ tăng trưởng 14,4% trong tám tháng đầu năm 2025, đạt 1,05 triệu tấn. Tuy nhiên, dù duy trì đà tăng theo năm, xuất khẩu tháng 8 vẫn giảm gần 9% so với tháng 7, cho thấy đà tiêu thụ chưa ổn định.

Một trong những nguyên nhân chính khiến giá cao su khó phục hồi là sức cầu từ Trung Quốc giảm mạnh - đặc biệt trong ngành ô tô. Tình trạng cạnh tranh gay gắt khiến doanh số bán xe tại Trung Quốc sụt giảm, tác động tiêu cực đến nhu cầu cao su.

Riêng hãng BYD - nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất Trung Quốc ghi nhận doanh số tháng 9 giảm 5,5% còn 396.270 xe, lần giảm đầu tiên sau 18 tháng liên tục tăng trưởng. Hãng này cũng hạ mục tiêu doanh số năm 2025 xuống 4,6 triệu xe, thấp hơn 16% so với kế hoạch ban đầu, khiến nhu cầu nguyên liệu sản xuất lốp và phụ tùng cao su suy yếu rõ rệt.

Tại Việt Nam, giá cao su nguyên liệu cũng đang chịu sức ép tương tự. Ngày 7/10, giá mủ nước tại Bình Phước giảm từ 5 - 10 đồng/độ, dao động 405 - 415 đồng/độ; mủ chén giảm thêm 500 - 1.000 đồng/kg, còn 19.000 - 20.500 đồng/kg. Các doanh nghiệp lớn như Cao su Phú Riềng và Cao su Bà Rịa duy trì mức thu mua lần lượt 420 đồng/độ và 17.200 - 18.500 đồng/kg. Diễn biến này cho thấy mặt bằng giá đang ổn định ở vùng thấp, trong khi lượng cầu từ Trung Quốc tiếp tục suy giảm.

Trên thị trường năng lượng, dầu thô vẫn duy trì trạng thái giằng co. Kết thúc phiên 7/10, giá Brent giảm nhẹ 0,03% còn 65,45 USD/thùng, trong khi WTI nhích tăng 0,06% lên 61,73 USD/thùng. Mức biến động thấp cho thấy nhà đầu tư đang chờ đợi phản ứng của OPEC+ và các nền kinh tế lớn trong bối cảnh thị trường bước vào giai đoạn dư cung ngắn hạn.

Theo đánh giá của ngân hàng ING, việc OPEC+ tăng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày - thấp hơn dự báo của thị trường, phản ánh sự thận trọng của liên minh trước lo ngại dư cung kéo dài sang quý IV/2025 và năm 2026. Song song đó, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) trong báo cáo mới nhất dự báo sản lượng dầu thô của Mỹ năm 2025 sẽ đạt 13,53 triệu thùng/ngày, tăng 0,6% so với ước tính trước. Điều này tiếp tục tạo áp lực giảm giá lên thị trường toàn cầu.

Ở chiều ngược lại, nhu cầu tiêu thụ năng lượng tại châu Á vẫn là yếu tố hỗ trợ giá dầu. Theo Phòng Kế hoạch và Phân tích Dầu mỏ Ấn Độ, nhu cầu nhiên liệu của Ấn Độ trong tháng 9 tăng 7% so với cùng kỳ năm trước, trong khi các doanh nghiệp dầu khí Trung Quốc dự kiến bổ sung 169 triệu thùng dầu vào kho dự trữ quốc gia trước cuối năm 2026. Những động thái này có thể giúp duy trì lực cầu ổn định trong trung hạn, hạn chế đà giảm giá sâu.

Trái ngược với dầu thô, giá khí tự nhiên trên sàn NYMEX (Mỹ) bật tăng mạnh 4,2%, lên 3,5 USD/MMBtu, cao nhất kể từ tháng 7. Nguyên nhân chủ yếu đến từ kỳ vọng nhu cầu sưởi ấm tăng cao do dự báo thời tiết lạnh giá hơn bình thường tại Bắc Mỹ trong những tuần tới, khiến các doanh nghiệp năng lượng tăng tích trữ nhiên liệu sưởi trước mùa đông.

Theo giới phân tích, thị trường hàng hóa toàn cầu đang bước vào giai đoạn điều chỉnh tự nhiên sau nhiều tháng biến động mạnh. Áp lực cung ứng dư thừa - đặc biệt ở nhóm cao su, dầu thô và kim loại cơ bản, khiến giá hàng hóa chưa thể phục hồi mạnh trong ngắn hạn.

Các chuyên gia nhận định, trong quý IV/2025, thị trường có thể tiếp tục dao động trong biên độ hẹp, trước khi hình thành xu hướng rõ ràng hơn khi chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn và đà phục hồi nhu cầu tại Trung Quốc phát đi tín hiệu tích cực hơn.

Ở góc nhìn dài hạn, việc cung vượt cầu hiện nay được xem là giai đoạn điều chỉnh cần thiết giúp thị trường tái cân bằng, tạo nền tảng cho chu kỳ tăng trưởng bền vững hơn trong năm 2026, khi kinh tế toàn cầu dần thoát khỏi giai đoạn thắt chặt và đầu tư sản xuất phục hồi trở lại.

Sang Nguyễn