Xuất khẩu tăng trưởng mạnh từ FDI, doanh nghiệp trong nước nhập siêu kéo dài
Theo báo cáo của Cục Hải quan, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 9/2025, cán cân thương mại của Việt Nam đạt thặng dư 16,83 tỷ USD. Tuy nhiên, phần lớn mức thặng dư này đến từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), trong khi khu vực doanh nghiệp trong nước tiếp tục nhập siêu.
Số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan cho thấy, trong nửa cuối tháng 9/2025 (từ ngày 16 đến 30/9), tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 43,29 tỷ USD, tăng 1,5% so với nửa cuối tháng 8, tương đương tăng 641,1 triệu USD. Tính từ đầu năm đến hết kỳ 2 tháng 9, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 680,66 tỷ USD, tăng 17,33% (tương đương 100,51 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2024.
Trong cơ cấu xuất khẩu, nửa cuối tháng 9, tổng trị giá xuất khẩu đạt 23,42 tỷ USD, tăng nhẹ 0,42% so với kỳ trước. Sự tăng trưởng chủ yếu đến từ hai nhóm hàng công nghiệp công nghệ cao: máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác tăng 336,03 triệu USD (12,27%) và máy vi tính, sản phẩm điện tử cùng linh kiện tăng 174,83 triệu USD (3,15%).
Ngược lại, nhiều nhóm hàng truyền thống sụt giảm mạnh, hạn chế tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu. Cụ thể, hàng dệt may giảm 268,92 triệu USD (-13,34%), điện thoại các loại và linh kiện giảm 209,98 triệu USD (-6,46%), gạo giảm 137,06 triệu USD (-53,33%). Điều này phản ánh nhu cầu tiêu thụ đang suy yếu, đặc biệt với các mặt hàng thâm dụng lao động và phụ thuộc thị trường Mỹ, EU.
Lũy kế 9 tháng, tổng trị giá xuất khẩu đạt 348,74 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 77,49 tỷ USD, tương đương 45,93%, trở thành động lực chính kéo kim ngạch xuất khẩu lên cao.
Khu vực doanh nghiệp FDI giữ vai trò chủ đạo trong xuất khẩu. Trong nửa cuối tháng 9, xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI đạt 18,69 tỷ USD, chiếm 79,79% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước và tăng 1,67% so với kỳ trước, trong khi khu vực doanh nghiệp nội địa giảm 4,23%. Lũy kế 9 tháng, xuất khẩu của doanh nghiệp FDI đạt 262,35 tỷ USD, tăng 21,78% so với cùng kỳ.
Ở chiều nhập khẩu, nửa cuối tháng 9, tổng kim ngạch đạt 19,87 tỷ USD, tăng 2,81% so với kỳ trước, chủ yếu nhờ nhóm máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác và dầu thô. Nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện mặc dù giá trị lớn nhưng giảm nhẹ 0,15% so với nửa cuối tháng 8.
Doanh nghiệp FDI cũng chiếm tỷ trọng lớn trong nhập khẩu, đạt 14,34 tỷ USD, tương đương 72,15% tổng kim ngạch nhập khẩu, tăng 2,95% so với kỳ trước. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch nhập khẩu của các doanh nghiệp FDI đạt 226,25 tỷ USD, tăng 26,76% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng cộng, kim ngạch nhập khẩu cả nước 9 tháng đạt 331,92 tỷ USD, tăng 18,75% so với cùng kỳ 2024, trong đó các nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử, máy móc, thiết bị, sản phẩm nhựa, sắt thép và kim loại thường khác đều tăng đáng kể.
Sau khi ghi nhận thâm hụt 644,75 triệu USD trong nửa đầu tháng 9, hoạt động xuất nhập khẩu phục hồi mạnh ở nửa cuối tháng, đưa cán cân thương mại hàng hóa trong kỳ thặng dư 3,55 tỷ USD.
Như vậy, 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đạt thặng dư thương mại 16,83 tỷ USD, chủ yếu nhờ xuất khẩu mạnh từ khu vực FDI. Trong khi đó, khu vực doanh nghiệp nội địa vẫn duy trì nhập siêu, cho thấy động lực nội địa còn yếu và cần được củng cố để đóng góp mạnh mẽ hơn vào cán cân thương mại quốc gia.