Đề xuất khởi công đường sắt TP.HCM - Cần Thơ vào năm 2027
Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận đề xuất khởi công tuyến đường sắt TP.HCM - Cần Thơ vào năm 2027 và đưa vào khai thác từ năm 2035.
Bộ Xây dựng cho biết, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt TP.HCM - Cần Thơ đã được Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận trình lên các cơ quan chức năng để xem xét. Dự án được đánh giá là công trình giao thông trọng điểm, có vai trò then chốt trong việc kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với đồng bằng sông Cửu Long, mở ra hướng phát triển mới cho vận tải đường sắt quốc gia.
Theo báo cáo, tuyến đường sắt TP.HCM - Cần Thơ có chiều dài 175,2 km, khổ đường 1.435 mm, được thiết kế cho tốc độ tối đa 160 km/giờ, phục vụ vận chuyển hành khách và hàng hóa. Tuyến đi qua 5 tỉnh, thành phố gồm TP.HCM, Tây Ninh, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Cần Thơ, với điểm đầu tại ga An Bình (phường Dĩ An, TP.HCM) và điểm cuối tại ga Cần Thơ (phường Hưng Phú, TP. Cần Thơ).
Dự án dự kiến xây dựng 12 ga, 3 depot (An Bình, Tân Kiên, Cần Thơ), 4 trạm bảo dưỡng - khám xe (Thạnh Đức, Tam Hiệp, Cai Lậy, Bình Minh) cùng 3 trạm bảo dưỡng hạ tầng. Tuyến đường có 3 cầu vượt sông lớn (Sài Gòn, Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây) và 2 cầu vượt sông đặc biệt lớn (sông Tiền và sông Hậu), là các hạng mục kỹ thuật quan trọng của dự án.
Theo thiết kế sơ bộ, 56% chiều dài tuyến là cầu cạn, chủ yếu qua khu vực đô thị, dân cư đông và vượt sông, giúp tránh giao cắt với các công trình hiện hữu. Phần còn lại 44% đi trên nền đất, qua khu vực dân cư thưa và địa hình ổn định, ít chịu ảnh hưởng của ngập lụt.
Tổng diện tích giải phóng mặt bằng cho toàn tuyến là 801,5 ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm hơn 479 ha, và khoảng 11.437 hộ dân phải tái định cư. Đơn vị tư vấn đề xuất thực hiện giải phóng mặt bằng một lần cho toàn bộ dự án nhằm bảo đảm tiến độ và quỹ đất lâu dài.
Căn cứ quy mô đầu tư, khả năng huy động vốn và kinh nghiệm quốc tế, dự án được đề xuất đầu tư công. Kế hoạch chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1: đầu tư đường đơn, tốc độ thiết kế 160 km/giờ, tổng vốn khoảng 173.643 tỷ đồng (tương đương 7,16 tỷ USD), trong đó chi phí bồi thường, tái định cư chiếm 45.675 tỷ đồng; Giai đoạn 2: hoàn thiện đường đôi, tốc độ giữ nguyên, với tổng vốn khoảng 64.973 tỷ đồng (tương đương 2,7 tỷ USD).
Theo tiến độ đề xuất, chủ trương đầu tư sẽ được trình Quốc hội vào quý IV/2025 và phê duyệt trong quý III/2026. Công tác giải phóng mặt bằng dự kiến bắt đầu từ quý III/2026, đồng thời hoàn thành thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED) trong cùng năm. Dự án sẽ lựa chọn nhà thầu và khởi công vào cuối năm 2027, hướng tới hoàn thành cơ bản vào năm 2035 để đưa vào khai thác thương mại.
Khi hoàn thành, tuyến đường sắt TP.HCM - Cần Thơ sẽ trở thành trục kết nối giao thông chiến lược, góp phần giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện hữu, tăng năng lực vận chuyển hàng hóa - hành khách, thúc đẩy phát triển logistics và du lịch vùng đồng bằng sông Cửu Long, qua đó tạo động lực tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững cho khu vực phía Nam.